4656879041

i przeprowadza gruntowną krytykę aktualnych systemów społecznych, jakże trafnie przy tym ośmieszając przesłanki i konkluzje książki F. Fukuyamy, uznanej za optymistyczny katechizm współczesnej cywilizacji.

Dekonstrukq‘onista — tak sobie myślę — nie ma powodu uważać jakichkolwiek racji za niepodważalne i nie wiadomo, dlaczego miałby chcieć ulepszać świat. W imię czego, skoro wszystkie zasady są równie chwiejne? Uznaję tedy Derridę za człowieka urzekająco niekonsekwentnego, co jest zresztą jedną z zalet wszystkich najwyższej klasy filozofów. Zgadza się to skądinąd z tym, że nie należy On do rodziny pogodnych żałobników, którzy chcieliby cicho i krótko pożegnać dotychczasową kulturę, a swoje refleksje oddać na użytek świata takiego, jaki dzisiaj jest. Prowadzi swoje czarodziejskie harce na obszarze tradycji, ratuje z niej to, co najwartościowsze. W obliczu nadchodzącego milenium, które może zrodzi nowy kerygmat albo

—    jak to przepowiadał Witkacy — zanurzy się w szczęśliwym zbydlęceniu, Derrida zgłasza jednocześnie swoje caveat i non possumus.

Ośmielam się w trakcie laudatio na te uwagi outsidera, aby tym samym podkreślić, że nie jestem stronnikiem filozofowania Derridy ani tym bardziej Jego piewcą. Być może, właśnie dzięki dystansowi wobec stylu Jego rozważań o najbardziej elementarnych sprawach naszej egzystencji i wartościach, które są do ocalenia, ostrzej niż Jego entuzjaści dostrzegam autentyczną wielkość Jego dzieła. Pośród metafilozofów naszego czasu nie ma sobie równego. Ci, którzy wieszczą erę postfilozoficzną, winni Go uważnie studiować, aby wybić sobie z głowy, że jest ich sojusznikiem. Z kolei zaś ci zaślepieńcy, nienawistnicy czy po prostu ignoranci, którzy sądzą, że problematyka wniesiona i sformułowana przez Derridę to zamącanie czystej wody, niechaj będą cierpliwie pouczani, że celuje On w sam środek tarczy i nie chybia. Filozofowanie w epoce przełomu, kiedy wyłania się ponowoczesność, mamiąca obietnicami wolności pełnej, na tle gorączkowej konsumpcji dóbr coraz to innych i technologii wciąż doskonalszych, zapewniających wygodną multimedialną komunikację, staje przed wyzwaniem o wiele trudniejszym niźli to, z którym borykał się Heidegger w latach pięćdziesiątych. Jeśli filozofowie, wyzbywszy się kapłańskiego poczucia wyższości, zechcą — a powinni

—    strzec nadal swego powołania, aby najlepiej jak potrafią świat tłumaczyć i rozumieć, muszą robotę zacząć od samych siebie, od

27