Sir. 204
„PRZEMYŚL NAFTOWY"
Zeszyt 9
ociodległości ,cenyga.zu loco kop<JLlnvóL , ciśnienia. początkowego ifoolzdju węgla.
Wykres 3.
celowe dobieranie konsumentów uzupełniających się n. p. dzienna kuźnia i nocna piekarnia. Nie uwzględnienie tego spólczynnika przy kalkulacji ceny własnej za transport gazu, więc i za jego cenę, może, podobnie jak zły wybór średnicy rurociągu, spowodować likwidację odnośnego przedsiębiorstwa gazu ziemnego.
Żeby otrzymać wreszcie cenę sprzedażną gazu, trzeba jeszcze do kosztów transportu 1 m:ł dodać .cenę gazu loco kopalnia (f) z uwzględnieniem strat na nieszczelność rurociągu, t. zw. manka (m), oraz godziwego zysku od obrotu gazon (z). Manko kryje w sobie również niedokładność pomiarów gazowych. Jeżeli przyjmiemy f 2 gr. m *, m 10*o, z 20»o, to cena za 1 nv* gazu (g) bez uwzględnienia kosztów transportu
całkowita zaś cena gazu •■= g -4- -.
° (f
Jest to najniższa cena gazu, (cena sprzedażna ze strony przedsiębiorstwa gazowego), nie uwzględniająca żadnego zysku dla samego przedsiębiorstwa gazowo-trausportowego.
Dla ogólnej orjen‘acji podajemy kilka liczb na sumaryczną cenę gazu przy przyjęciu f 2.64 gr in{.
Tabela 2.
Odległość 50
Nominalna ilość gazu 50 d — rurociągu 5
Jednostkowy koszt
transportu (t) 0.84
Ponieważ przy wstępnych kalkulacjach rentowności przyszłego rurociągu trzeba z reguły przyjmować wiele alternatyw, więc korzystniej jest ujęcie tychże w jeden wykres 4), który sporządzamy już dla pewnej określonej długości rurociągu, jn. p. L 100 km. Wykres ten podaje cenę jednostkową transportu gazu w zależności od ilości przetłaczanego gazu, przyczem wpływ obranej średnicy rury i ciśnienia początkowego jest ujęty pękiem krzywych. W wykresie wpisano dla przejrzystości na linjach średnic odrazu potrzebny kapitał zakładowy. Na podstawie tego wykresu można — mając do dyspozycji kapi ał, względnie kredyt — zdecydować się na pewną średnicę rurociągu, którym można wówczas przetłaczać, zależnie od ciśnienia, pewne określone ilości gazu przy odpowiednich cenach jednostkowych za transport. Wykres sporządza się z łatwością kombinując odpowiednio wykresy 1) i 2). Wykres 4) zrobiono dla cen rur ze styczynia 1920 r.
Nasuwają się tu jeszcze dwa zagadnienia: koszty budowy podwójnego rurociągu i koszty dodatkowej kompresji, o ile gaz na szybie niema ciśnienia wystarczającego dla samoczynnego przetłaczania. Omówimy je po kolei:
Podwójny rurociąg: Oparcie zapotrzebowania pewnego miasta na gazie ziemnym z. wszyst-