5032124884

znaleźć odpowiedź na pytanie: jakie wymiary osobowości decydują o tym, że niektórzy z pilotów osiągają wybitne wyniki i stają się mistrzami? Okazuje się, że podstawowym predykatorem decydującym o zajmowanym miejscu podczas zawodów szybowcowych nie są wymiary osobowości czy temperamentu, ale ilość wylatanych godzin na szybowcach i samolotach. Badani piloci mieli podobne cechy osobowości, ale różnili się tzw. nalotem, czyli doświadczeniem („Efekt placebo czy po prostu trening w sportach lotniczych” Medicina Sportiva 2006).

Jeszcze inne moje badania porównywały uczniów pilotów szybowcowych z instruktorami szybowcowymi. Należy nadmienić, że część z tych instruktorów to piloci regularnych linii lotniczych. Wnioski z tych badań były następujące: uczniowie piloci, którzy ukończyli podstawowe szkolenie szybowcowe, mający niski poziom lęku, pewni siebie, spokojni, ufni we własne siły, mają szanse w przyszłości zostać instruktorami lotniczymi, a co za tym idzie pozostać w lotnictwie i wykonywać zawód pilota.

Poziom ryzyka i stresu był sprawdzany również u pilotów szybowcowych, juniorów i seniorów, którzy uczestniczyli w Szybowcowych Mistrzostwach Polski. Potwierdziła się hipoteza, że juniorzy bardziej niż seniorzy są skłonni do zachowań ryzykownych. Należy nadmienić, że seniorzy, którzy wielokrotnie doznali smaku porażki latają ostrożniej, zwykle bardziej „równo”, i jeśli nie muszą ryzykować w czasie zawodów sportowych, to tego nie czynią (w przeciwieństwie do juniorów). Podejmują ryzyko tylko wtedy, gdy zmuszają ich do tego konkurenci. Seniorzy częściej niż juniorzy preferują styl radzenia sobie ze stresem skoncentrowany na rozwiązywaniu problemów i konkretnych zadań („Temperament a style radzenia sobie ze stresem u seniorów i juniorów Szybowcowych Mistrzostw Polski w 2008 r.”, Polskie Forum Psychologiczne, 2010).

Uprawianie sportu, a szczególnie uprawianie sportów lotniczych nie zawsze jest bezpieczne. W 2007 r. na 12-tym Europejskim Kongresie Psychologii Sportu w Grecji przedstawiłem referat pt. Humań factor in air sports accidents in Poland according to text-mining analysis, w którym przedstawiłem analizę wypadków lotniczych w latach 1990 - 2007, jakie wydarzyły się w Polskim lotnictwie sportowym. Do analizy wykorzystałem nowe narzędzie badawcze jakim jest analiza text mining.

Kolejną badaną przeze mnie grupą byli motocykliści. Przypisuje się im niejednokrotnie szereg negatywnych cech, jak wysoki poziom agresji czy ryzykanctwo, choć łatwo się domyśleć, iż podłoże tych zachowań może mieć charakter temperamentalny. Ujawniło się szereg istotnych różnic pomiędzy motocyklistami a grupą kontrolną (studenci i absolwenci Politechniki). Motocykliści charakteryzowali się wyższym poziomem ruchliwości procesów nerwowych oraz siłą procesów pobudzenia przy niższym poziomie siły procesów hamowania. W zakresie ryzyka wykazywali wyższy poziom ryzyka stymulacyjnego, instrumentalnego oraz antyzdrowotnego, przy jednocześnie niższych poziomach ryzyka fizycznego, społecznego, etycznego, jak i finansowego. W wyniku analizy czynnikowej udało się wyłonić trzy grupy motocyklistów: asekurantów, z syndromem „Mad Maxa” oraz łowców wrażeń. Uzyskane wyniki badań własnych zostały zamieszczone w Polish Psychological Bulletin („Psychological aspects of risk and aggression among motorcyclist “MadMax”syndrome”, 2010).

3