5033108527

PODSTAWOWE BADANIA SUROWCA ROŚLINNEGO

PODSTAWOWE BADANIA SUROWCA ROŚLINNEGO

Ocenę wartości surowca roślinnego na drodze chemicznej (jakościowa i ilościowa analiza składników biologicznie czynnych) poprzedzają zazwyczaj podstawowe badania obejmujące oznaczenie w surowcu zawartości wody (wilgoci), popiołu, domieszek i zanieczyszczeń organicznych i mineralnych, które składają się na określenie czystości surowca. Wynik analizy decyduje o przydatności surowca jako leku naturalnego i w pewnym stopniu o jego wartości przemysłowej. W Farmakopei Polskiej zamieszczone są metody oznaczania czystości surowca i podane są dla każdego surowca roślinnego normy zawartości wilgoci i popiołu.

Warunkiem prawidłowo przeprowadzonej analizy surowca roślinnego jest właściwe pobranie próbki do badań analitycznych. Próbka powinna reprezentować średnią jakość analizowanego surowca. Z partii surowca pobiera się próbki zwane próbkami pierwotnymi, z których przez zmieszanie i oddzielenie określonej ilości surowca otrzymuje się próbkę laboratoryjną. Szczegółowy opis pobierania i przygotowywania próbek do badań podaje FP VIII, t. I, str. 233. Wyniki określa się na podstawie co najmniej trzech oznaczeń. W wątpliwych przypadkach oznaczenia należy powtórzyć.

Oznaczanie zawartości wody

Surowce roślinne do użytku leczniczego są stosowane z reguły w postaci wysuszonej. Zawierają jednak pewną ilość wody, która może wynosić od 5% do 12% (w zależności od surowca). Nadmiar zawartości wody może spowodować pewne niekorzystne zmiany w surowcu i obniżyć jego wartość terapeutyczną. Zawilgocenie surowca sprzyja rozwojowi pleśni i bakterii co prowadzi do zmiany barwy, zapachu i smaku surowca oraz uaktywnienia enzymów, które mogą katalizować szereg niekorzystnych procesów, takich jak: hydroliza estrów i glikozydów, utlenianie związków polifenolowych, polimeryzacja itp. Przesuszenie surowca jest również niekorzystne, prowadzi do łatwego kruszenia przy przepakowywaniu i transporcie.

Zawartość wody w surowcach nie-olejkowych oznacza się metodą wagową przez określenie straty na ciężarze surowca wysuszonego w określonych warunkach.

Próbki surowców do oznaczania wilgoci powinny być odpowiednio rozdrobnione. Bezpośrednio przed oznaczeniem należy surowiec sproszkować i przesiać przez odpowiednie sito.

1