Do tych obliczeń potrzebna jest umiejętność układania proporcji. Przy układaniu proporcji pamiętaj, że skala to odległość na mapie do odległości w rzeczywistości.
M-RZ
(mapa - rzeczywistość)
W zadaniu masz podaną skalę mapy (lub należy ją odczytać z mapy topograficznej). W pierwszym wierszu podajemy skalę mianowaną, w drugim - dane z zadania (pamiętaj, że odległość na mapie należy podpisać pod M a odległość w rzeczywistości pod RZ.
Oblicz w rzeczywistości odległość między miastami A i B, jeżeli na mapie w skali 1:250 000 odległość ta wynosi 3 cm
1) zamieniam skalę liczbową na mianowaną
M-RZ 1 cm - 2,5 km
2) układam proporcję
M-RZ
Skala 1 cm - 2,5 km (lcmna mapie odpowiada 2,5 km w rzeczy w.)
Dane 3cm-X (3 cm na mapie ile to km w rzeczywistości)
3) układam równanie ^ _ 3cmx2,5km
1 cm
4) obliczam i podaje wynik X = 7,5 km
Odp. Odległość między miastami A i B w rzeczywistości wynosi 7,5 km Pamiętaj! Zawsze pisz jednostki (miana) - zarówno w równaniu jak i podając wynik obliczeń
Pomiędzy jeziorami Hańcza i Kamendid leży punkt wysokościowy 261,3 m n.p.m.. Odległość tego punktu od zachodniego brzegu jeziora Kamendul na mapie wynosi 3,4 cm. Oblicz tę odległość w km. (skala mapy odczytana z załączonej mapy topograficznej 1: 50 000)
= 1700m = 1,7 km
lcm- 500 m 3,4 cm - X ^ _ 3,4cmr500m 1 cm
Odp. Odległość ta wynosi 1,7 km
Przy takich zadaniach najpierw musisz zamienić skalę mianowana na skalę połową. Reszta czynności jest taka sama jak przy obliczaniu odległości tylko do proporcji stosuje się skalę połową (nie mianowaną!)
5