46 Mirosława Grabowska, Bożena Ratajczak-Olszewska
- doskonała znajomość warsztatu informacyjnego swoich i innych bibliotek (80%);
- orientacja w nowościach wydawniczych (75%);
- swobodne poruszanie się w Internecie; umiejętność prowadzenia pracy kultu-ralno-animacyjnej (55%);
- znajomość technik samokształcenia (50%);
- umiejętność obsługi komputera; umiejętność pozyskiwania sponsorów (35%).
Za mniej ważne w pracy uznano: znajomość trendów literackich i artystycznych,
orientację w bieżących wydarzeniach politycznych, gospodarczych i kulturalnych. Niepokojąca wydaje się mała liczba wskazań (15%), jaką otrzymała znajomość języków obcych. Jako najważniejsze cechy osobiste współczesnego bibliotekarza wymieniono: ogólną inteligencję, łatwość nawiązywania kontaktów interpersonalnych, cierpliwość i wyrozumiałość, prawość i uczciwość, koleżeńskość, umiejętność współpracy z zespołem, mobilność, kreatywność (100%). Za mniej ważne uznano: tolerancję i błyskotliwość.
Czwarta kategoria pytań, szczególnie dla nas interesująca, dotyczyła wizji zawodu bibliotekarza oraz pozytywnych i negatywnych aspektów tej pracy. Analiza udzielonych odpowiedzi pozwala na wysunięcie ciekawych spostrzeżeń. Najważniejszą negatywną stroną zawodu są: niski status społeczny (85% - szczególnie bibliotekarze szkolni odnoszą wrażenie, iż stanowią gorszą kategorię nauczycieli), niekorzystny wizerunek bibliotekarza wśród innych grup zawodowych i postrzeganie go jako zawodu nudnego, monotonnego, nieodpowiedniego dla ludzi kreatywnych, co świadczy o nieznajomości realiów pracy we współczesnej bibliotece, niskie zarobki (75%). Ponadto bibliotekarze zwrócili uwagę na niedoinwestowanie bibliotek, stanowiące przyczynę trudnych warunków pracy, zarówno technicznych, jak i kadrowych (45% respondentek). Mankamentem zawodu, ze względu na ciągły kontakt z ludźmi, którym świadczy się określone usługi, mogą być ponadto rodzące się konflikty i nieumiejętność ich racjonalnego rozwiązywania (35%). Jednocześnie badane jako najbardziej charakterystyczną pozytywną stronę zawodu bibliotekarza wskazały właśnie możliwość kontaktu z ludźmi (90%). Drugą, najczęściej wymienianą, pozytywną stroną zawodu był stały i bezpośredni kontakt z książką (75%), a 50% ankietowanych jako cechę pozytywną postrzegało także możliwość samorozwoju. Fakt zarządzania zbiorami daje im poczucie pełnienia misji: „bibliotekarz jako ważna osoba” (40%). Ponadto wymieniano: przyjazną atmosferę w pracy, możliwość poznania ciekawych ludzi, satysfakcję z pracy zawodowej, dostęp do szeroko pojętej informacji i umiejętność posługiwania się nią.
Analiza powyższych odpowiedzi pozwala przypuszczać, iż bibliotekarze są świadomi postępu cywilizacyjnego i technologicznego zaistniałego na przełomie XX i XXI w., który spowodował zmianę modelu biblioteki, a tym samym postawił przed bibliotekarzami wiele nowych zadań. Stąd zapytani o stojące przed nimi wyzwania, na pierwszym miejscu postawili konieczność ciągłego dokształcania się (90% odpowiedzi) oraz doskonalenia kompetencji w zakresie budowania nowoczesnego warsztatu informacyjnego biblioteki (80%). Może pozwoli to przełamać