manipulowania, wpływu danego państwa na wewn. sytuację polityczną i zachodzące procesy w innym państwie. Mogą być one wypełniane przy użyciu metod, tj.: propaganda, militarne poparcie dla ośrodków decyzyjnych, sabotaż i terroryzm. Środek polityki zagranicznej - drogi dyplomatyczne polega na nawiązywaniu i utrzymywaniu stosunków dyplomatycznych z innymi państwami. Metodami są bezpośrednie rozmowy i negocjacje na szczeblu międzyrządowym i prezentowanie swoich stanowisk w zakresie polityki zagranicznej na forach międzynarodowych za pośrednictwem organizacji międzynarodowych. Inna metodą jest tzw. sygnalizowanie stanowiska przez zainteresowanych, albo upoważnienie kogoś do zaprezentowania owego stanowiska, które z kolei ma zostać zinterpretowane, jako wiadomość, przesłanie dla innego rządu. Trzecią metodą w dyplomacji jest tzw. dyplomacja publiczna, czyli wysiłki mające na celu kreowanie wizerunku państwa w środowisku międzynarodowym, a przy tym podkreślenie jego możliwości wpływania na stan globalnej rzeczywistości. W latach słynnej „pierestrojki” osoba Michaiła Gorbaczowa, jako reformatora swego kraju diametralnie zmieniała sposób postrzegania Zw. Radzieckiego przez Zachód. Środek ekonomiczny
w polityce zagranicznej traktować można, jako metodę kija i marchewki. Rozszerzanie dogodnych taryf celnych, udzielanie niskoprocentowych kredytów, udzielanie różnego rodzaju pomocy krajom potrzebującym, to przykłady pozytywnego wykorzystania środka ekonom, w polityce zagranicznej. Może być tez opcja negatywna w postaci sankcji ekonom, nakładanych przez 1 państwo -a, na drugie - inne. Są to ograniczenia handlowe, wycofanie lub zaprzestanie udzielania pomocy, blokowanie inwestycji.
5. Racja stanu
Racja stanu jako zjawisko polityczne i wartość polityczna pojawiła się w momencie powstania organizacji państwowej. Są różne definicje, które można podzielić na 3 grupy: określające rację stanu jako bezwzględną wyższość interesu państwa nad innymi interesami i normami; określające rację stanu jako względną wyższość interesu państwa nad innymi interesami i normami; określające istotę racji stanu jako autonomię interesu państwa w stosunku do innych interesów i norm. Racja stanu pojawia się w encyklopediach w kilku aspektach: wzgląd na dobro państwa, reguły postępowania politycznego, kryterium oceny działań politycznych, priorytet dla interesu państwowego, prymat interesu zbiorowego, moralne podstawy podejmowania przez państwo określonych działań, priorytet nad normami moralnymi i prawnymi, argument dla określonego działania politycznego. Racja stanu to także: kierowanie się w polityce wyłącznie względami na realny interes państwa, choćby wbrew moralności, czy prawu; dokonywanie przez państwo wyboru działań w największym stopniu stwarzających możliwość umocnienia jego potęgi, z prawem użycia w tym celu przemocy; podejmowanie przez państwo działań pozaprawnych i pozamoralnych dla zachowania jego istnienia. Racja stanu będąc wartością polityczną spełnia istotne funkcje wobec innych wartości politycznych. Są to: rozszerzanie / zawężanie katalogu wartości politycznych; hierarchizacja wartości; interpretacja wartości; integracja wartości; relatywizacja poszczególnych wartości w odniesieniu do sytuacji historycznej. J. Stefanowicz i M. Dobraczyński doszli do stwierdzenia, że „racja stanu nie poddaje się żadnej ścisłej definicji”, a W. Dziak i A. Faliński stwierdzili, że „nie ma jedynie słusznego sformułowania racji stanu”.
Rozdział VII
AMERYKAŃSCY UCZENI O WSPÓŁCZESNYCH PROBLEMACH ŚWIATA
1. Zainteresowanie rozwojem społeczeństwa u myślicieli amerykańskich
Myśl społ.-polityczna nieustannie poszukuje i propaguje teorie, idee, poglądy wyjaśniające
17