5192604697

81

- 6 -

0

Rosja carska prowadziła tam politykę rusy f i kacy jną. Rewolucja

-    październikowa i dalsza polityka rządu sowieckiego położyły kres temu • systemowi, pozostawiając Białorusi i Ukrainie zupełną niezależność,

włącznie do prawa odłączenia się. Nawet najgorsi wrogowie Związku Sowieckiego nie ośmielą zaprzeczyć równouprawnieniu wszystkich jego narodowości i całkowitęmu.zaspokojeniu ich kulturalnych potrzeb i dążnością

Nowo pogwałcenie jedności narodów ukraińskiego i białoruskiego spowodowała napaść Piłsudskiego na Ukrainę, następstwem którego był Traktat Ftyski. Zajęty zakończeniem'likwidacji interwencji rząd radziec-•ki zmuszony był wówczas do tory torialny ch ustępstw na rzecz Polski i zgodzij się na włączenie w skład jej Zachodniej Ukrainy i Zachodniej Białorusi. Ustalona według Traktatu Ryskiego granica znów ręz4*rła narody białoruski i ukraiński na dwie części, przy czym z 40 milionów Ukraińców i 10,5 nil. Białorusinów do Polski odeszło odpowiednio 8 mil. i 3 mil. Chociaż granica ta była uznana za zupełnie niesprawiedliwą nawet przez wrogie Związkowi Sowieckiemu państwa zachodnie, które w zamian jej proponowały t.zw. linię Curzona, Związek Sowiecki, dzięki swej

-    poko jowości, długo się z nią godził, mając nadzieję' na ustalenie trwa" łych dobro-sąsiedzkich i przyjaznych stosunków ze swym polskim sąsiadom. Nadziejo tc nio ziściły się. Niezadowoleni z tej granicy, natura" nie, w pierwszym rzędzie byli włączeni do Polski Ukrwincy 1 Białorusi którzy musieli znosić .narodowy i ekonomiczny ucisk rożinu polskiego

Rząd polski nie tylko nio okazywał pomocy narodowej kulturze mniejszości, •. lecz setkami zamykał szkoły ukraińskie i białoruskie. W Zachodniej Białorusi, zarówno jak i w Zachodnioj Ukrainie zaprowadzono surowy reżim policyjny, z sądami połowyml, katowaniem i t.p. Szczególnie okrutnemu uciskowi podlegało ukraińskie włościóństwo. Niezadowolenie jogo czysto znajdowało swój wyraz w żywiołowej walce, licznych aktach sabotażu, podpalaniu majątków ziemian, psuciu dróg kolepowych, przowodl*/ telefonicznych i t.p. Żadne ekspedycje karne i wyroki śmiorci nio mogły powstrzymać ruchu rewolucyjnego na Ukrainie Zachodnioj, skierowanogo przo-ciwko uciskowi obszarników polskich i rządu polskiego.

. Lecz wreszcie-nadszedł rok 1939, gdy Polsica ulogła napaści zo strony wojsk hitlerowskich, które "w^cTągu mniej więcej dwóch tr godni okupowały prawie całą Polskę. Rząd polski i dowództwo w.o^s.kowe znikły, i Polska faktycznie jako państwo przostała istnieć. Ząchodnio_Ukraina i Zachodnia Biało rud były przez po w i. czas jakby ziemią niczyją i wierćtce zostałyby okupowane przez wojska hitlerowskie, .&dyby rząd sowieckie nio zdqcydov/ał się'wówczas wziąć w obronę terytoria, zamieś zk łe przez Ukraińców' i Białorusinów i wybawić je od okupacji hitlcrows-¹ klej;

Agitatorzy polscy w związku z tymi wypadkami lubią mówić o sowieckiej napaści ncT Polskę, o "ciosie w plecy" i tym podobno budząco litość słowa.' Prawdą jednakże jest to, że Związek Sowiecki nie napadł na Pols ~ kę, ale zwrócił sobie to, co do Polski faktycznie już nic należało, co według prawa noleżało do Zwiążku Radzieckiego i co w przeciwnym wypadku mogło się dostać pod panowanie hitlerowskie.

Następnie, po napaści Hitlera na ZSRR, prowincje te znów zostały okupowane przez Nieme ów, Vfygnać Niemców stamtąd dolska nie może cmi o własnych siłach, ani przy pomocy żadnych innych sił, oprócz czerwonej armii.* Może to uczynić i czyni wy łącznie czerwona armia, w drodze ogromnego wytężenia Y/ysiłków wojennych i ponosząc ogromne''ofiary. I cóż, czy uważacie za sprawiedliwe i rozumne, aby uwolnieni z takim trudem od jarzma niemieckiego Ukraińcy i Białorusini zostali oddani pod panowanie polskie? Czy może i ozy powinien rząd sowiecki powiedzieć milionom Ukraińców i Białorusinów, walczących w szeregach armii czerwonej i biorących udział w uwolnieniu Zachodniej Ukrainy i Zachodniej Białorusi, że bracia ich zostali uwolnieni nie po to, aby się połączyć z nimi, lecz poto, aby zostać odorwunymi od nich i wyrzućonymi poza granice Związku Sowieckiego i że ważolka nadzieja na ostateczne połączenie się narodów ukraińskiego i białoruskiego musi być nazawsze przez nich porzuć ona ?