5192605175

- 53

autonomie w podejmowaniu decyzji dotyczących przedmiotu, sposobu i lokalizacji produkcji, zaopatrzenia i zbytu. Planowanie przestaZo byt dyrektywne, ustrukturalizowane hierarchicznie. staio sie planowaniem zbliżonym do indykatywnego. Przedsiębiorstwa wyposażono w uprawnienia do decydowania o sposobie wykorzystania powierzonego im w użytkowanie kapitaZu oraz wygospodarowanych Środków.

Podobne zmiany nie nastapiZy jednak w relacjach Centrum z ukZadem terytorialnym. Ten ostatni nie uzyskaZ ani równoważnej ukZadowi P autonomii decyzyjnej (np. planowanie przestrzenne pozostaZo w dalszym ciągu shierarchizowane). ani też nie zostaZ wyposażony w podobny zakres niezależności ekonomicznej. Zmiany relacji C - T byZy znacznie mniejsze, niż relacj i C - P.

W rezultacie, dominacja ukZadu dziaZówo-gaZeziowego nad terytorialnym nie ulegZa osZabieniu, zraieniZy sie jedynie jej żródZa. W systemie zcentralizowanym dominacja ta wynikaZa ze strategii rozwoju przy jednoczesnym równorzędnym podporządkowaniu obu omawianych ukZadów Centrum. W latach siedemdziesiątych powstanie branżowo-regionalnych grup nacisku wy.aczyZo nieco ten obraz, nie naruszając jednak jego istoty. Natomiast dotychczasowe rozwiązania wynikające z reformy gospodarczej lat osiemdziesiątych - przy caZej ich ograniczoności - znacznie bardziej uniezależniają od Centrum ukZad dziaZowo-gaZeziowy niż ukZad terytorialny, co nie pozwala na wzmocnienie relatywnej pozycji tego ostatniego względem jego produkcyjnego patnera.

Powstaje w tym miejscu pytanie o zakres reprezentatywności powyższych uwag dla ca/ego ukZadu europejskich krajów socjalistycznych. Czy trwaZa dominacja ukZadu P nad T jes tylko specyficznie polskim zjawiskiem, czy też zachodzi tak e w szerszej skali międzynarodowej? W literaturze znajdujemy cząstkowe potwierdzenia istnienia ogólniejszych prawidZowoSci .

Po pierwsze, zakres danego przez J. Kornai'a opisu daleko wykracza poza gospodarkę węgierska, na podstawie której