4509272

temperaturę) i podejmuje decyzję dotyczącą zmiany aktualnego natężenia przepływu gazu spalanego w piecu. Zależnie od jego działania wzrasta lub maleje temperatura pieca. Strumień doprowadzonego do pieca gazu jest sygnałem sterującym. Czujnik temperatury, termometr, jest elementem pomiarowym, który dostarcza informacji o stanie obiektu, czyli aktualnej temperaturze pieca. Temperatura, z którą człowiek porównuje temperaturę zmierzoną, jest wartością zadaną. Tak zbudowany układ nosi nazwę sterowania ręcznego.

Jeżeli zamiast człowieka kontrolę nad procesem i sterowanie przejmie urządzenie, i ponadto sygnał sterujący będzie zależał od aktualnego stanu procesu, to mamy do czynienia z zamkniętym układem sterowania, czyli układem automatycznej regulacji.

Obok sygnałów użytecznych w układzie regulacji, sterującego i regulowanego, występują też sygnały zaburzające działanie układu - sygnały zakłócające. Zadaniem urządzenia sterującego jest więc dodatkowo eliminowanie wpływu zakłóceń na działanie układu. W przykładach przedstawionych na rysunkach 2 i 3 takim zakłóceniem może być np. zmienna kaloryczność gazu czyjego ciśnienie w systemie.

Rys. 4. Układ automatycznego sterowania temperaturą pieca opalanego gazem: 1 - obiekt regulacji, 2 - regulator, 3 - człon (element) pomiarowy, 4 - człon wykonawczy, X₀ - wartość zadana [5, s. 12]

Na rysunku 4 przedstawiono układ automatycznej regulacji temperatury pieca z zaznaczeniem poszczególnych elementów układu zgodnie z funkcją, jaką pełnią w układzie regulacji.

Powyższe przykłady można przedstawić w sposób uproszczony za pomocą schematu blokowego przedstawionego na rysunku 5.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

9