5192605240

35

koncentrac;: na pewnych obszarach (z których Górny Slask jest najpeZniejsza manifestacja tych zjawisk). W efekcie zwiększają sie nakłady na transport. rośnie obciążenie środowiska naturalnego. zwiększa sie zawodność układów produkcyjnych, powstaje niepełne wykorzystanie zasobów możliwych do eksploatacji w małej skali.

4.    Niewłaściwa przestrzenna organizacja aparatu produkcyjnego prowadząca do wzrostu transportochłonności produkcji, zawodności powiazah kooperacyjnych, powstawania ''wąskich gar-de2" w zaopatrzeniu.

5.    Zanik samorządności społeczności lokalnych, które stały sie przedmiotem, nie zaś podmiotem zarzadzania, co prowadziło do nikłego wykorzystania lokalnych czynników rozwoju i niepełnego zaspokojenia potrzeb społecznych. Procesom tym towarzyszyła rosnącą przewaga administracji terytorialnej nad ciałami przedstawicielskimi, co umożliwiło realizacje swoistego "patriotyzmu lokalnego", polegającego na przechwytywaniu przez władze regionalne znacznych środków na rozwój miast-siedzib władz wojewódzkich, kosztem całego obszaru województwa. (por. np. G. Gorzelak. J. Kolipihski, M. Kulesza. 1951, s. 7) .

2.2. Kryzys przestrzeni

Druga płaszczyzna jest zwiazana z oddziaływaniem procesów rozwoju na przestrzeń. W trakcie prowadzenia działalności gospodarczej przestrzeń jest przekształcana. zagospodarowywana zgodnie z realizowanymi celami. Zmianom - często nieodwracalnym - ulegają procesy ekologiczne, eksploatowane sa nieodnawialne zasoby naturalne. tworzone sa elementy majątku trwałego o bardzo nieraz długim czasie trwania. Dynamika i struktura procesów gospodarczych bezpośrednio wpływa na skale i tempo przekształceń przestrzeni.

Odwołując sie do relacji przestrzeni i kryzysu, możemy mówić o kryzysie przestrzeni ’ (por. B. Jałowiecki, 1982a). Przestrzeń jest w tym rozumieniu biernym odbiorca skutków działań podejmowanych w gospodarce oraz zachowań społecznych.