5213062604

by ustawiania "babki" okazały się nieskuteczne, lecz w dalszym działaniu, gdy w sposób przypadkowy dziecko dokopało się do wilgotnego piachu, "odkryło" nie znane dotychczas właściwości piasku suchego i mokrego.

Dziewczynka "odkryła" te właściwości metodą prób i błędów. W momencie odkrycia wyraźnie skupiła uwagę i w sposób myślowy ujęła poszczególne składniki swego działania dokonując wyodrębnienia cech istotnych, co przejawiło się z kolei w kilkakrotnym ustawianiu "babek" tylko z mokrego piasku. Dostrzegła związek: piasek mokry - sztywno stojąca "babka". Odkrycie wywołało u niej uczucie radości i reakcję słowną: "Zobacz, "babka!".

W drugiej zabawie proces myślenia przebiegał w wyższym stadium. Chłopiec obserwując wsiąkanie wody (zjawisko włos-kowatowości), dokonał prób drogą czynności, co może świadczyć, że zachodziły w jego myślach rozmaite operacje. Stawiał hipotezy i sprawdzał je przy pomocy szeregu czynności - najpierw ułożył na dnie studni gruby papier, później wyścielił cały dołek workiem foliowym. Wykrył zależności przyczynowo -skutkowe.

Jeżeli dziecko we wcześniejszym okresie rozwoju, w trakcie zabawy napotyka jakiś problem , próbuje go rozwiązać metodą prób i błędów, natomiast w późniejszym okresie, w miarę zdobywania doświadczeń, zanim podejmie próbę, wyobraża sobie, a więc przywołuje w myśli obrazy już znane i stosuje je w nowej sytuacji.

W klasyfikacji J. Piageta 121 s. 27—381 myśleniu konkretno--obrazowemu odpowiada okres wyobrażeń przedoperacyjnych, który trwa od 2,do 7-8,roku życia dziecka. Dopiero później pojawiają się operacje logiczne. W zabawach badawczych dziecko odkrywa związki między przedmiotami, zjawiskami, ustala ich wzajemne zależności, niejednokrotnie przywołuje znane już obrazy umysłowe, aby np. zastosować je w nowej sytuacji.

N.N. Poddjakow nawiązując do pracy J. Piageta wymienia dwa pośrednie etapy w rozwoju myślenia konkretno-obrazowego.

67