5224571674

Załącznik nr. 2 do raportu końcowego projektu nr N N310 720740

wyników. Wytworzony i zaimplementowany model znajdzie zastosowanie głównie w badaniach z zakresu uprawy roli, nawożenia, nawadniania, fitopatologii, fizjologii roślin, hodowli, zanieczyszczenia i ochrony środowiska, ale również w innych, związanych ze wzrostem roślin.

Korzenie stanowią pomost pomiędzy podłożem a nadziemnymi częściami roślin. Za ich pośrednictwem roślina jest zaopatrywana w wodę i sole mineralne pobierane z gleby oraz utrzymuje pionową pozycję. Dzięki licznym modyfikacjom pełnią wiele innych funkcji: spichrzowe, kurczliwe, podporowe, oddechowe, czepne. W korzeniach tworzy się wiele związków chemicznych potrzebnych całej roślinie, niektóre hormony, alkaloidy czy aminokwasy.

Większość zabiegów agrotechnicznych jest bezpośrednio nastawiona na zapewnienie korzeniom roślin uprawnych korzystnych warunków do rozwoju i funkcjonowania. Mechaniczna uprawa roli, nawożenie, odchwaszczanie, nawadnianie i inne zabiegi melioracyjne bezpośrednio oddziałują na systemy korzeniowe roślin a dopiero pośrednio wywierają wpływ na rozwój części nadziemnych. Badania naukowe koncentrują się jednak na rozwoju części nadziemnych najczęściej pomijając reakcje systemu korzeniowego. Dokładne poznanie reakcji korzeni pozwoliłoby wyjaśnić wiele zjawisk i zależności, które są obserwowane ale ich przyczyny wciąż pozostają naukową zagadką. Za główną przyczynę pomijania w badaniach agrotechnicznych sfery rozwoju systemu korzeniowego należy uznać znaczne trudności techniczne i metodyczne w tego typu badaniach. Korzenie roślin rozwijają się w glebie, przez co niemożliwa jest ich bezpośrednia obserwacja. Konieczne staje się pobieranie próbek glebowych, z których dopiero można pozyskiwać próbki korzeni do dalszych pomiarów. Korzenie roślinne zajmują w glebie tylko bardzo niewielką objętość a jednocześnie rozwijają olbrzymią powierzchnię chłonną i długość dochodzącą do kilku kilometrów na jednej roślinie. Nie przerastają gleby równomiernie, ich ilość i średnica zmienia się wraz z głębokością i odległością od rośliny. Wszystko to sprawia, że dla uzyskania pełnego obrazu konieczne jest pobieranie próbek z wielu miejsc. Stosunkowo łatwiejsze jest prowadzenie badań w skali laboratoryjnej. Przy uprawie pojedynczej rośliny w wazonie lub nawet bez gleby w hydroponiku łatwo uzyskujemy cały, nieuszkodzony system korzeniowy rośliny, na którym można przeprowadzać pomiary masy, długości korzeni głównych, liczby korzeni bocznych pierwszych rzędów, liczby korzeni zarodkowych itp. Są jednak parametry trudno mierzalne, na przykład całkowita długość wszystkich korzeni, ich średnica, liczba czy długość w poszczególnych klasach wielkości, liczba rozgałęzień bocznych, które ze względu

Strona 4 z 63