5224571891

WSPÓŁPRACOWNICY „ARCHKIONU" W LATACH 1927-1939 17

służbie archiwalnej. W czasopiśmie zamieszczone zostały pełne wykazy pracowników (według stanu z: 1 XI 1928 r., t. 4, s. 201-207; 11 1931 r., t. 9, s. 116-120 i 11 1939 r., t. 16, s. 217-224). Obok nazwisk zaznaczono daty rozpoczęcia pracy w służbie archiwalnej oraz posiadany stopień urzędnika państwowego. Zachowane zestawienia obecnie stanowią jedyny pełny przegląd pracowników państwowej służby archiwalnej okresu międzywojennego. Do druku dane te przekazał A. Rybarski, zatrudniony w Wydziale Archiwów Państwowych jako „radca w V stopniu służbowym”.

Godny odnotowania jest fakt uczestniczenia archiwów państwowych w Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu, której otwarcie nastąpiło 16 V 1929 r. W prezentacji osiągnięć dorobku 10-lecia II Rzeczypospolitej zaistniał Dział Archiwalny. Zwiedzający wystawę mogli poznać najcenniejsze przekazy źródłowe do dziejów państwa oraz działalność placówek, które te skarby pamięci narodowej przechowywały. Autorem obszernego opisu prac przygotowawczych oraz eksponatów — plansz i wielu wykresów — był współpracownik redakcji K. Konarski. „Świat archiwalny, którego wartość może ocenić dobrze ten tylko, kto się z nim zbliżył w ciągu lat całych pracy, nie obfituje w momenty barwne; szary jest i zakurzony jak papier czy pergamin starego dokumentu i żadna pomysłowość nie byłaby zdolna wykrzesać z niego na ściany wystawy porywającego obrazu. Niemniej należało wydobyć zeń wszystko, co wydobyć było można” — pisał dyrektor Archiwum Akt Dawnych (t. 6-7, s. 1-21).

Dzięki współpracownikom „Archeionu”, a w tym przypadku informacji z 1934 r., pióra redaktora W. Suchodolskiego, dowiadujemy się o podjęciu inicjatywy przygotowania przewodnika po polskich archiwach państwowych. Sprawa była dyskutowana już w 1928 r., w gronie pracowników warszawskich archiwów państwowych. Po wnikliwym omówieniu na posiedzeniu Sekcji Archiwalnej Towarzystwa Miłośników Historii, skrystalizował się plan edycji (w kilku częściach) zbiorowego opracowania, przygotowywanego wspólnymi siłami archiwistów i historyków. Jak podkreślił autor, przewodnik miał posiadać charakter podręcznej pomocy, która umożliwiałaby poznanie stanu zasobów źródłowych przechowywanych w polskich archiwach państwowych doby porozbiorowej, z lat 1772-1918 (t. 12, s. 227-239).

„Archeion” dostarczał systematycznie wiadomości na temat prac Sekcji Archiwalnej Towarzystwa Miłośników Historii, której przewodniczył prof. S. Ptaszycki, w okresie sprawowania funkcji naczelnego dyrektora archiwów państwowych. Na uwagę zasługuje omówienie udziału archiwistów w pracach Sekcji, opublikowane w t. 14 i obejmujące okres za lata 1919-1936. Dowiadujemy się również o czynionych zabiegach w kierunku połączenia wysiłków archiwistów i bibliotekarzy. O sprawach tych pisali: Stanisław Antoni Groniowski — pracownik Archiwum Głównego Akt Dawnych (O wspólny związek archiwistów i bibliotekarzy polskich, t. 15, s. 75-90) i Wojciech Hejnosz — zatrudniony wówczas w Archiwum Państwowym we Lwowie (.Kilka uwag o archiwistach i bibliotekarzach, ibid., s. 65-74). Tenże autor i współpracownik redakcji nawiązał do poruszonej wcześniej problematyki, zamieszczając w t. 16 artykuł pt. Jeszcze o archiwach, bibliotekach i ich publicznej użyteczności (s. 85 i n.).