Prawidłowe funkcjonowanie Unii monetarnej, do której dąży Unia Europejska, to wspólny rynek oparty o dwa podstawowe elementy: wspólny rynek kapitałowy oraz unia kursowa. Unia kursowa może być realizowana przez wprowadzenie pełnej wymienialności walut krajów objętych unią lub przez stosowanie we wzajemnych rozliczeniach wspólnej waluty. Zatem unia monetarna to strefa gdzie prowadzi się wspólną politykę w oparciu o integrację rynków finansowych i bankowych oraz swobodę przepływu kapitałowego, eliminuje się marżę zmian kursów, a także gwarantuje nieodwracalną wymienialność pieniądza między sobą. To ustalenia z Maastricht (1992r.) i Madrytu (1995r.) zdecydowały o stworzeniu jednego wspólnego pieniądza, jakim jest Euro.1
Celem niniejszej pracy jest zbadanie na ile euro spełnia warunki waluty międzynarodowej w chwili obecnej, jak kształtuje się jego pozycja na tle dolara i innych znaczących walut w kontekście dalszego rozwoju jako waluty międzynarodowej. Korzyści z posiadania jednej wspólnej waluty, jaką jest euro, odczuwają zarówno inwestorzy, ale także pojedynczy obywatele. Czy jednak stało się na tyle silną walutą, że może zagrozić dolarowi amerykańskiemu, czy stała się w istocie walutą międzynarodową?
Odpowiadając na to pytanie należy zastanowić się nad tym, czym w istocie jest waluta międzynarodowa. Sama nazwa „waluta" jest rozpatrywana w kontekście wymiany między państwami, czyli jest wtedy miarą wartości oraz służy do rozliczeń w transakcjach międzynarodowych.
Innymi słowy waluta międzynarodowa:
■ jest miernikiem wartości, gdy są w niej wyrażone ceny towarów, odgrywa wtedy rolę waluty fakturowania w handlu zagranicznym (ang. invoicing currency), denominacji (ang. denomination currency) i waluty referencyjnej (ang. reference currency);
■ jest środkiem płatniczym związanym z występowaniem pieniądza jako waluty przejścia na rynku dewizowym (ang. vehide currency) i transakcyjnej (ang. transaction currency) i interwencyjnej (ang. intervention currency);
■ gdy są tworzone rezerwy walutowe w niej denominowane, czyli jest środekiem akumulacji, z którą łączy się jej rola jako waluty inwestycyjnej (lokacyjnej) (ang. investment currency) i rezerwowej (ang. reserve currency).
3
Jedna waluta dla jednej Europy Droga do euro. Luksemburg: Urząd Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich, 2007, s. 3