72 FRANCISZEK KRZYK ALA
rozbudowie 100 ton na dobę. Ostatnio budowano obiekty do hydrolizy wstępnej oraz oddział drożdży pastewnych.
Znalezione po wojnie dokumenty wskazują na to, że fabryka zaplanowanej produkcji nigdy nie osiągnęła. Popełniono bowiem przy projektowaniu zasadnicze błędy w doborze maszyn (błędy w systemie paliwowo-energetycznym i kaustyzacji) oraz urządzeń, które w ruchu stanowiły tzw. wąskie gardło i nie pozwoliły osiągnąć założonej wydajności.
Produkcja fabryki trwała do 1945 r. W pierwszych miesiącach 1945 r. przystąpiono do ewokuacji fabryki. Wywieziono prawie wszystkie ważniejsze maszyny i urządzenia. Pozostał złom i mocno nadwyrężone działaniami wojennymi mury fabryczne.
Po wojnie nie było wiadome, co zrobić z rumowiskiem. W końcu zadecydowano powrócić do niemieckiej koncepcji produkcji celulozy, ze względu na dogodną lokalizację, poważny niedobór celulozy i konieczność stworzenia produkcji antyimportowej oraz na właściwą politykę zagospodarowania Ziem Zachodnich.
Ponieważ personel niemiecki fabryki opuścił całkowicie teren i nikt z autochtonów nie mógł udzielić rzetelnych informacji, dotyczących uzbrojenia terenu i dokumentacji technicznej, przystąpiono od podstaw do inwentaryzacji istniejących obiektów.
Ekipa projektantów, zatrudniona przy inwentaryzacji, pracowała w bardzo prymitywnych warunkach. Jak stwierdza główny projektant KFCiP w Kronice25 „wyjeżdżającą z ówczesnego Biura Budowy Przemysłu Papierniczego w Zabrzu ekipą, trzeba było wyposażyć jak na wspinaczką wysokogórską, a więc: w liny, gwoździe, młotek, obcęgi itp. narzędzia, których na miejscu nie było. Zawieszeni na linach i drabinach przez siebie zmajstrowanych zdejmowali wymiary budynków, nie posiadających często schodów. Pomierzone w dzień na mrozie obiekty utrwalano wieczorem na papierze przy... świeczkach. Nasi dzisiejsi inspektorzy bhp na widok tych karkołomnych wyczynów dostaliby apopleksji. To była praca pionierów”.
Po powzięciu decyzji odbudowy fabryki w 1948 r. Biuro Budowy Przemysłu Papierniczego, które w7 tym czasie administrowało fabrykami nieczynnymi na Ziemiach Zachodnich opracowało krótkie założenia, zatwierdzone przez Komisję Oceny Projektów Inwestycyjnych (skrót KOPI) — PKPG w dniu 27. IX.
1949 r. Według tych założeń fabryka miała produkować celulozę wiskozową w ilości 40.000 ton rocznie. Założenia te wielokrotnie zmieniano, aż wreszcie na konferencji w PKPG w dniu 28. VI. 1951 r. ustalono produkcję w wysokości 50 tysięcy ton rocznie celulozy papierniczej, w tym 35.000 ton celulozy bielonej.
Po zdefiniowaniu programu produkcji przystąpiono do opracowania projektu wstępnego, czyli następnego etapu opracowania dokumentacji technicznej. Wykonany na podstawie pierwotnych założeń projekt wstępny dla produkcji 40.000 ton celulozy wiskozowej został przez KOPI — CZPP w połowie lipca
1950 r. i po uzupełnieniu na początku lutego 1951 r. przekazany Ministerstwu Przemysłu Lekkiego, któremu w tym czasie podlegał przemysł papierniczy. Do rozpatrzenia przez MPL już nie doszło, gdyż w międzyczasie nastąpiła zmiana założeń.
Drugi projekt wstępny, oparty na ostatecznych założeniach produkcyjnych (50 tys. ton celulozy papierniczej) został opracowany przez nowo powstałe Biuro Projektów Przemysłu Papierniczego w Łodzi. Projekt wstępny, obejmu-25. L. BANASZAK Kronika op. cit., maszynopis powielony.