5169914404

16 ZESZYTY HISTORYCZNE WiN-u nr 6

—    Wacław Hładuński (7-1962) „Skiba”, „Longinę", malarz, z wywiadu KWP,

—    Zenon Konieczny „Marian”, członek KWP,

—    Andrzej Kórnicki, z ochrony Okręgowego Delegata Rządu,

—    Leopold Czaczkes-Kucharski, łącznik między Lwowem a Zagłębiem Naftowym,

—    Józefa Kurylewicz, łączniczka wywiadu KWP,

—    Marian Lechowicz lub Lachowski, aresztowany 10 VIII,

—    Andrzej Niezabitowski, syn Czesława, „Zygmunt II”, z wywiadu KWP,

—    Czesław Niezabitowski (1893-1961) „Doktór Jerzy”, „Patek”, szef KWP, prokurator Cywilnego Sądu Specjalnego ODR,

—    Jerzy Piwoński (ur. 1915) „Sęp”, ppor., z ODR, aresztowany 10 VIII,

—    Marian Emanuel Pokryszko (1915-1959) „Makary”, „Czarny”, mgr praw, kierownik legalizacji ODR, aresztowany 10 VIII,

—    Kazimierz Sobolewski „Norbert”, lekarz, przedstawiciel Stronnictwa Narodowego w Komitecie Oporu Społecznego ODR,

—    Władysław Świrski (1894—1971) „Ryszard”, dr praw, redaktor „Wytrwamy”, kierownik referatu wojskowego w ODR,

—    Mieczysław Wachsman „Sebastian”, członek podziemnej PPS, komendant Straży Samorządowej na miasto Lwów, zastępca, a następnie chwilowo p.o. Okręgowego Delegata Rządu, aresztowany 31 VII 1944 r„

—    Kazimiera Zygulski (ur. 1919) mgr praw, sędzia Cywilnego Specjalnego Sądu ODR, aresztowany 30 VIII,

—    dwóch mężczyzn nieznanego nazwiska - student i szewc.

Z powyższych osób cztery zostały skazane na 20 lat pobytu w obozach (Grzędzielski, Czesław Niezabitowski, Świrski i Wachsman), trzy na 18 lat (Flak, Hładuński, Sobolewski), dwie na 15 lat (Konieczny, Zygulski), a pozostali na 10 lat obozów, być może ktoś z nich na mniej. Trzech oskarżonych - uznając ich obywatelstwo polskie (posiadali kennkarty spoza Sanu) - skazano z artykułu 54 p. 3, 11, pozostałych z art. 54, p. la, 11.

Art. 54 p. 3 brzmiał: „Za porozumiewanie się w celu kontrrewolucyjnym z obcym państwem lub z poszczególnymi jego przedstawicielami, a także pomaganie w jakikolwiek sposób obcemu państwu, które jest w stanie wojny ze Związkiem SRR, lub walczy z nim drogą interwencji lub blokady (...)”.

Nie zostały przyjęte zastrzeżenia zgłoszone do sądu przez sześciu prawników będących wśród oskarżonych, że akt oskarżenia nie ma żadnych podstaw prawnych wobec braku konkretnych dowodów antysowieckiej działalności oskarżonych. Drakońskie wyroki przyjęli więc ze spokojem, z naiwną - jak pisała potem Wierzbicka - beztroską, wierząc, że upomni się o nich Rząd na emigracji i alianci.

Dwóch ze skazanych zdołało potem zbiec z „peresyłki” przy ul. Pełtewnej (Konieczny, Pokryszko), na którą 16 lutego zostali wszyscy przewiezieni. Stamtąd część z nich wywieziono „pierwszym polskim etapem” 1 marca do Woroszyłowgradu (Lugańsk). Co najmniej trzy osoby ze skazanych w tym procesie nie przeżyły obozów: Kurylewicz zmarła w drodze do obozu pędzona piechotą 12 11 1946 r., Grzędzielski zmarł w obozie w Maryjskiej ASSR 6 VI 1949 r., w którym obozie zmarł nieznany z nazwiska szewc i zaginął Kórnicki¹.

1

Wierzbicka M.. Lwów-Ural..., s. 49-58. 228-241; Zygulski K., Więzienne wspomnienia, „Kamena” 1991, nr 2, s. 33-35; relacje Stanisława Czuruka, Marii Dąbrowickiej-Wierzbickiej, Augustyna Flaka-Wierzbickiego, Marii Grzędzielskiej (wdowy) i Jerzego Piwońskiego (w zbiorach J.W.).