Z ŻYCIA SBP 237
waniem środowiska — zarówno przedstawicieli ośrodków kształcenia, jak i dyrektorów bibliotek, praktyków bibiotekarstwa i władz państwowych. Już to samo dobitnie świadczy o wadze, jaką bibliotekarskie środowisko przywiązuje do podjętego tematu. Konferencja potwierdziła krytyczne opinie o stanie naszego szkolnictwa bibliotekarskiego i niepokoje związane z brakiem koncepcji jego reformy. Wysoko oceniając dotychczasowe prace poszczególnych ośrodków nad doskonaleniem oferowanych przez nie programów i form kształcenia, zwracano uwagę również na konieczność podjęcia działań wykraczających poza możliwości realizacyjne indywidualnych ośrodków, a zmierzających przede wszystkim do:
1) wypracowania spójnej wizji bibliotekarza przyszłości i zapewnienia wzajemnej porównywalności programów kształcenia oferowanych przez różne szkoły i ośrodki akademickie oraz ze standardami europejskimi;
2) zapewnienia drożności między różnymi stopniami systemu kształcenia;
3) zapewnienia koordynacji kierunków strukturalnej i programowej reformy szkolnictwa bibliotekarskiego oraz ogólnej strategii rozwoju bibliotek i rewizji anachronicznej pragmatyki zawodowej.
Obrady II Forum SBP stały się swoistą kulminacją dyskusji nad reformą szkolnictwa bibliotekarskiego w Polsce, po której oczekiwać należy zainicjowania konkretnych działań. Stojąc na stanowisku, iż ostateczny głos w sprawach kształcenia winien należeć do szkół, uczelni, specjalistów-dydaktyków, Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich gotowe jest dalej wspierać prace nad kształtowaniem wizji nowoczesnego bibliotekarstwa polskiego i opartej na niej reformy makrosystemu i programów kształcenia zawodowego.
Odnosząc się do wyrażanej w dyskusjach opinii o potrzebie powołania komisji ekspertów, która podjęłaby prace nad przygotowaniem koncepcji reformy i wskazaniem kierunków zmian programowych i organizacyjnych, proponujemy utworzenie jej przy naszym Stowarzyszeniu lub powołanie jej w charakterze instytucji międzyresortowej. W dalszej przyszłości — jeśli środowisko uzna za stosowne — komisja ta mogłaby także przygotować zasady akredytacji szkół bibliotekarskich. W skład takiej komisji wejść powinni przedstawiciele wszystkich ośrodków kształcenia bibliotekarzy i pracowników informacji w Polsce, reprezentanci dużych bibliotek oraz stowarzyszeń zawodowych. Gwarantowałoby to reprezentatywność i kompetencję komisji. SBP gotowe jest udzielić takiej komisji pomocy organizacyjnej, udostępnić łamy swoich wydawnictw i poprzez własne struktury organizacyjne ułatwić niezbędny kontakt ze środowiskiem bibliotekarskim. Liczymy tu też na pomoc i zainteresowanie „bibliotekarskich resortów” (MEN, MKiS) i ich instytutów.
Wypracowanie nowej koncepcji kształcenia bibliotekarzy wymagać będzie jeszcze wielu badań i dyskusji, i — choć to zadanie pilne — trudno spodziewać się jego szybkiej finalizacji. Ważnym krokiem w kierunku realizacji tego zamierzenia byłoby opracowanie ogólnokrajowych rekomendacji programowych, wskazujących najważniejsze kierunki, problemy i metody kształcenia dla szkół i studiów bibliotekoznawczych i informacyjnych. W tym właśnie upatrujemy bezpośrednie zadanie, które spełnić miałaby proponowana komisja. Publikowanie co roku zaleceń w zakresie kształcenia mogłoby stanowić formę bieżącej weryfikacji dotychczasowych minimów programowych. Konstruowane na wzór celów edukacyjnych np. American Society for Information Science, nie miałyby one charakteru obligatoryjnych nakazów, nie naruszałyby autonomii uczelni, stanowiłyby jednak cenne wskazówki dla indywidualnych modyfikacji ofert programowych przez poszczególne ośrodki, a także wzorce dla konstrukcji programów szkół nowotworzonych. W przyszłości ustabilizowany system cyklicznej weryfikacji ogólnych zaleceń w zakresie kształcenia zawodowego bibliotekarzy może ułatwić wypracowanie spójnej i zaakceptowanej przez środowisko zawodowe wizji nowoczesnego bibliotekarstwa polskiego.
Poniżej przedstawiamy — do rozważenia w środowisku bibliotekarskim — rekomendacje edukacyjne Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich sformułowane w wypowiedziach i dyskusji w trakcie obrad II Forum SBP poświęconego problematyce szkolnictwa bibliotecznego. Stanowią one listę ogólnych postulatów, co do których wydaje się, że środowisko osiągnęło pewien consensus. Postulaty te dotyczą podstawowych kierunków działań prowadzących do rewizji i rekonstrukcji systemu polskiego szkolnictwa bibliotecznego.