5399620101

bilansu potrzeb pomocy społecznej. Tylko w przypadku szesciu Regionalnych Osrodkow Polityki Społecznej zostały przeprowadzone wywiady indywidualne. Poprzez wywiady grupowe rozumiemy wywiady przeprowadzone jednocześnie ze wszystkimi pracownikami odpowiedzialnymi w danym ośrodku polityki społecznej za bilans potrzeb pomocy społecznej. Najczęściej były to triady lub diady (przeprowadzonych wywiadów nie należy jednakże utożsamiać z wywiadami fokusowymi).

Kilka argumentów przemawiało na rzecz prowadzenia wywiadów jednocześnie z kilkoma respondentami. Po pierwsze, we wszystkich regionalnych ośrodkach polityki społecznej sporządzanie (opracowywanie) bilansów potrzeb należy do kompetencji nie jednego, lecz grupy pracowników. Po drugie, nasi rozmówcy mieli różny zakres prac z tym związany oraz staż pracy, a co za tym idzie - wiedzę i doświadczenie w sporządzaniu bilansu. To pozwalało badanym podczas wywiadów uzupełniać nawzajem informacje dotyczące procedury tworzenia, zbierania i weryfikacji danych. Wpływało to również na niechętny stosunek badanych do indywidualnych rozmów w obawie przed możliwością udzielenia niepełnych, zbyt fragmentarycznych informacji. Po trzecie, znaczna część badanych łączyła doświadczenie w sporządzaniu bilansu potrzeb z pracą w regionalnych ośrodkach polityki społecznej, jak i wcześniejszej pracy w urzędach wojewódzkich, co umożliwiało konfrontację i porównanie doświadczeń. Biorąc pod uwagę powyższe argumenty, jak i tematykę badania, przeprowadzenie wywiadów w postaci diad lub triad, zdaniem autorów badania, przyczyniło się do lepszego zrozumienia i uzyskania pełniejszego obrazu całego procesu sporządzania bilansu potrzeb pomocy społecznej oraz związanych z tym trudności.¹

Narzędzia badawcze. Zgromadzony materiał zawiera dane z wywiadów przeprowadzonych według przygotowanego wcześniej scenariusza (wytycznych do wywiadu). Procedura badań jakościowych jest bardziej elastyczna i ewolucyjna niż procedura badań ilościowych, zakłada również mniej ustrukturyzowane narzędzie, tj. scenariusz wywiadu, podczas którego pytania są modyfikowane w toku przeprowadzania badania. Tak też działo się w przypadku niniejszego badania. Zgodnie z założeniem chcieliśmy rozmawiać z:

• przedstawicielami dwóch różnych instytucji, mających odmienne zadania i obowiązki oraz wiedzę związaną z przedmiotem badania,

10

1

Cechą charakterystyczną badań jakościowych jest ich elastyczność oraz ewolucyjność. Owa elastyczność podejścia nierzadko dotyczy również kwestii sposobu przeprowadzania rozmów. Różne wymienione przyczyny, w tym również niechęć badanych do wywiadów indywidualnych wymagała od przeprowadzających badanie elastycznych rozwiązań, które, naszym zdaniem, nie wpłynęły negatywnie na jakość uzyskanych informacji.