8
pomocy społecznej z powodu braku środków na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych. W takim badaniu możemy zaznajomić się z nowym dla nas zagadnieniem lub zjawiskiem, które samo w sobie jest nowe. W takim badaniu możemy zaspokoić swoją ciekawość i lepiej zrozumieć dane zagadnienie. Poza tym możemy zbadać czy warto dalej zgłębiać ten obszar lub wypracować metody, którymi będziemy dokładniej badać to zagadnienie.
Wiele badań ma charakter opisowy, czyli w sposób naukowy (za pomocą określonych metod) opisywany jest pewien fragment rzeczywistości. Przedstawianie statystyk dotyczących klientów pomocy społecznej (ich wieku, płci, miejsca zamieszkania, wykształcenia itp.) lub świadczeń przez nich otrzymywanych jest przykładem takiego badania, w którym odpowiadamy na pytania co/kto, kiedy, gdzie, jak?
Trzecim z głównych celów badań jest wyjaśnianie, czyli odpowiedź na pytanie dlaczego? W takich badaniach możemy wyjaśnić związki przyczynowe pomiędzy różnymi zjawiskami, np. dlaczego w gminie o wysokiej stopie bezrobocia rejestrowanego niewiele osób korzysta ze świadczeń pomocy społecznej z powodu bezrobocia? Podczas takiego badania może się okazać, że wiele osób zarejestrowanych w urzędzie pracy jako osoby bezrobotne pracuje za granicą lub pracuje „na czarno”.
Warto pamiętać, że jedno badanie zwykle nie ma tylko jednego z wyżej przedstawionych celów. Rysunek 2. Podstawowe cele badań społecznych
wyjaśnienie opis
Rodzaje badań
Oprócz celów badań wyróżniane są ich różne rodzaje. Przydatnym podziałem badań jest typologia przyjęta przez Barbarę Szatur-Jaworską1, która wyróżnia kilka rodzajów badań w polityce społecznej, czyli nauce, w ramach której prowadzone są badania w pomocy społecznej. Rodzaje badań, z pytaniami, na jakie odpowiadają oraz przykładami są podane w poniższej tabeli.
Barbara Szatur-jaworska, Diagnoza i diagnozowanie w polityce społecznej, tekst dostępny pod adresem: http://www.szatur.republika.pl/DiagnozaJ_diagnozowanie_w_polityce_spolecznej.pdf.