5409390707

Metody badań stosowane w nawigacji

wielkości uzyskanych z pomiarów i obliczeń, na przykład sprawdzenie, czy droga zmierzona przez log jest zbliżona do wartości wynikającej z czasu eksperymentu oraz średniej prędkości okrętu itp.

W przypadku skomplikowanych obliczeń należy przede wszystkim oceniać rząd uzyskanych wartości. Tak więc gdy obliczamy zmiany wysokości obiektów obserwowanych nad horyzontem, to oczywiście sprawdzamy czy wyniki mieszczą

się w przedziale od 0 do 90 stopni, azymuty ciał niebieskich przed południem nie

(• ^

mogą być większe niż 180 , słońce nigdy nie kulminuje yf innym kierunku niż południowy itp. Warto też zweryfikować wyniki uzyskane przy zastosowaniu bardzo ścisłych wzorów najprostszymi, przybliżonymi metodami. Często bowiem dyplomanci kłopoczą się, że na kolejnym miejscu po przecinku wystąpiła nie przewidziana cyfra, nie dostrzegając, że cały wynik jest kilkaset razy większy niż winien być. Tak więc na etapie weryfikacji należy przede wszystkim wyeliminować materiał wątpliwy ze względów metodologicznych.

Kolejnym etapem jest selekcja uzyskanego materiału. O ile trudno wskazać żelazne reguły rządzące weryfikacją materiału badawczego, to jeszcze trudniej przedstawić zasady selekcji. Istotą selekcji jest wyeliminowanie materiałów, które są metodologicznie    poprawne, jednak zawierają coś, co powoduje,

że najprawdopodobniej zniekształci ogólny wynik badań. Ten etap wymaga przede wszystkim wielkiego doświadczenia, ale również intuicji. Z tego względu często obserwuje się przypadki, gdy do dalszych badań autorzy prac dyplomowych przyjmują również materiał, który powinien zostać wyeliminowany. Skutek jest taki, że później, na etapie analizy wyników zapada decyzja, że należy powrócić do etapu selekcji materiału badawczego, aby ponownie ustalić wartość konkretnego zestawu danych lub wyników. Niekiedy istotnym aspektem selekcji jest ustalenie, które materiały warto poddać dalszej obróbce lub które powinny być poddane przetwarzaniu w pierwszej kolejności, bowiem mogą, na przykład, dać wskazówkę co do dalszego kierunku badań. Niejednokrotnie występują przypadki, że wystarczy z masy przeprowadzonych eksperymentów wybrać tylko część, najbardziej charakterystyczną, aby szybko dojść do pierwszych uogólnień, które później dadzą

49