5439979021

268

PRZEGLĄD ELEKTROTECHNICZNY

Nr 9

rysunkowego. Jeżeli zużycie lo znajduje się w granicach ,.zużycia dopuszczalnego", część pozostawiona jest wtedy bez naprawy. Te dopuszczalne zużycia określone być powinny w zastosowaniu do każdej części, przy której decydujemy się traktować naprawę w powyższy sposób. Jest to zatem odchylenie wymiaru od rysunkowego, które tolerować będziemy przy montażu wozu. Dopuszczalne zużycie odróżnić należy od tolerancji wymiaru, która dotyczy dopuszczalnych różnic podczas wykonania lub naprawy części. Ponieważ na rysunkach, które służą do wykonania i naprawy części, są podawane tolerancje, nie jest pożądane, ażeby dopuszczalne zużycie było też na nich zaznaczane, gdyż może to powodować pomyłki z tolerancjami. Powinno być ono wprowadzane na warsztat przez szablony używane podczas kwalifikacji części do naprawy. Dla wyjaśnienia pragnę zaznaczyć, że to dopuszczalne zużycie części do montażu, o którem mówiłem powyżej, należy odróżnić od dopuszczalnego zużycia części podczas pracy wozu, która to wielkość powinna być także, przy racjonalnem utrzymaniu wozów, dla każdej części oznaczona.

Narzędziownia, oprócz działu konserwacji narzędzi i obrabiarek, posiada wypoż/czalnię narzędzi. Każdy robotnik ma pewną liczbę narzędzi u siebie stale wpisanych do jego książki narzędziowej i pewną ilość marek narzędziowych, oznaczonych jego numerem. W wypożyczalni narzędzi każdy ma prawo zamienić marki numerowe na dowolne narzędzie lub odwrotnie. W wypadku jednak, gdy narzędzie, które stara się wymienić robotnik, jest uszkodzone, czy zniszczone, musi on przynieść do wypożyczalni kartkę o uszkodzeniu narzędzia, podpisaną przez majstra. Wypożyczalnia pracuje na zasadach zbliżonych do organizacji wprowadzonej w magazynie, o której będę mówił poniżej. Dla każdego rodzaju narzędzi określona jest minimalna ich ilość znajdująca się w wypożyczalni oraz obieg czyli sumaryczna ilość narzędzi dobrych, uszkodzonych i znajdujących się na warsztacie, do którego uzupełnia się stan wypożyczalni w każdym wypadku, gdy spadnie on poniżej określonego minimum.

Kartki uszkodzonych narzędzi stanowią jednocześnie kontrolę ilości nowych, wypisywanych z magazynu do wypożyczalni. W wypożyczalni następuje także zaprawianie i ostrzenie noży tokarskich i każdy tokarz otrzymuje już z wypożyczalni nóż prawidłowo naostrzony. Dlatego jest pożądane, aby narzędziownia znajdowała się możliwie blisko obrabiarek działu mechanicznego .

Co się tyczy utrzymania obrabiarek, to każda z nich ma określone terminy okresowych przeglądów. Na podstawie tych przeglądów ustalane są rozmiary koniecznych napraw, w celu utrzymania obrabiarek w stanie zdatnym do użytku.

b) Dział elektryczny.

Składa się on z nawijalni, drużyn silników, nastawników i montażu elektrycznego wozów oraz specjalnej drużyny konserwacji silników i instalacji elektrycznej samych warsztatów. Jako zasada naprawy jest stosowana tutaj wymien-ność części. Jeżeli są one naprawiane masowo i oddawane na magazyn, wtedy naprawą ich zajmuje się dział mechaniczny wytwórczy; w dziale elektrycznym pozostaje tylko montaż i roboty czysto elektryczne. Jeżeli części naprawiane są indywidualne, wtedy robota ta jest wykonywana w dziale elektrycznym. Podobnie, ze względu na duży koszt, silniki, wirniki, nastawniki i wyłączniki automatyczne nie są po naprawie oddawane do magazynu, a brane są do montażu bezpośrednio z działu elektrycznego. W dziale tym istnieje oczywiście odpowiednia ich rezerwa.

Wymienność części jest tutaj daleko posunięta. Objęte wymiennością są także niektóre części łożysk rolkowych silnika. Ponieważ wirnik po przewinięciu, czy naprawie, trafia z reguły do innego stojana silnika, więc i pierścień wewnętrzny łożyska rolkowego, który pozostaje nieściągnięty z osi wirnika, zostaje zmontowany z pierścieniem zewnętrznym i rolkami innego łożyska rolkowego. Taka zamienność, któraby w innych warunkach była niedopuszczalna, tutaj, przy stosunkowo niedużej liczbie obrotów wirnika, daje rezultaty jaknajlepsze. Pozatem luzy, które po paru latach pracy powstają w łożysku, zupełnie usprawiedliwiają tę zamienność. Korzyść spowodu wymienności części łożysk mamy i tę także, że w razie pęknięcia pierścienia wewnętrznego, wymieniamy na osi tylko ten pierścień bez specjalnego dopasowania do niego całego łożyska.

W nawijalni, a szczególniej przy naprawie wirników, planowanie robót jest utrudnione ze względu na konieczność rozbiórki wirnika przed dokładnem wyznaczeniem czasu jego naprawy. Trudności te są rozwiązane w ten sposób, że do planowania zgóry przyjęty jest pewien czas określony zgru-ba przez majstra, robota wydana jest robotnikowi bez czasu wyznaczonego, z chwilą zaś rozbiórki wirnika przychodzi na warsztat kalkulator, który wspólnie z majstrem określa konieczne naprawy i według cennika oblicza czas wyznaczony. Tutaj, w celu zachowania ciągłości roboty, konieczna jest częsta obecność kalkulatora w nawijalni i wyznaczanie czasu bezpośrednio na warsztacie.

c) Dział montażu wozów.

Składa się on z drużyn montażu mechanicznego pudeł i podwozi, montażu stolarskiego oraz lakierni. Przy montażu wozów dążnością kierownictwa warsztatów jest pozostawienie w tym dziale jedynie rozbiórki i montażu, a otrzymywanie gotowych części bezpośrednio z magazynu. Nie zawsze to się jednak udaje. Niektóre urządzenia wozu nie są znormalizowane. różnią się pomiędzy sobą pod względem wymiarów, sposobu ich umocowania i normalizacja ich w całości byłaby bardzo kosztowna. W stosunku do tych urządzeń zalecana jest naprawa indywidualna. Druga grupa części są to takie, które mogą być coprawda wymienne, lecz są za kosztowne, aby przekazywać je przy pomocy magazynu do montażu. Części te naprawiane są indywidualnie na każdy wóz, a jedynie, ażeby swoją naprawą nie zatrzymywały montażu wozu, tworzony jest na warsztacie zapas obiegowy i po naprawie zakładane są one na inny wóz, niż ten z którego zostały zdjęte (np. nastawniki, tarczowe urządzenia hamulcowe, podwozia). W ten sposób wszystkie części, z których wóz jest złożony, możemy podzielić na 3 grupy: 1°. Części zamienne magazynowe, naprawiane masowo, 2°. Części zamienne naprawiane jednostkowo, 3". Części niezamienne.

Montaż stolarski prowadzony jest w ten sam sposób, przytem wobec konieczności pasowania tych części indywidualnie części drewniane otrzymywane są z magazynu w stanie półgotowym i dopasowywane na wozie.

4. Magazyn.

Biorąc pod uwagę wszystko, co zostało powyżej powiedziane o gospodarce częściami zamiennemi, dochodzimy do wniosku, że magazyn w tym względzie spełnia w warsztatach niesłychanie ważną rolę, gdyż jest on pośrednikiem pomiędzy działami wytwórczemi warsztatów i montażem. Pozatem dostarcza warsztatom wszystkich materjałów, wykonywanych nazewnątrz.

Wszystkie materjały, surowce, półfabrykaty i przedmioty gotowe, niezależnie od tego, gdzie są one wykonywane, które powinny stale znajdować się na magazynie, tworzą t. zw. stały zapas magazynowy. Materjał należący do stałego zapasu ma zgóry określone minimum, normę zamówienia