5521244310

Pustka czymś przed nosem mignie Przez chwil*.

Nędza mi pokaże figę —

O. tyk!

Tak czy owak. hejże, hopże. Dziecino!

Wszystko jedno, cocktail żłopże. Pij wino!

Powiem ci. jak tylko mogę Najśmielej:

Sherry brandy. brednie srogie. Aniele

2 marca 1931

* * *

Błądzę w niebie — co robić? Już nic wiem Ty, co blisko doń masz. odpowiedz!

Łatwiej było dźwięczeć wam. dziewięć Atletycznych dysków Daniowych.

Nie rozłączą mnie z życiem, co roi.

Że zabjje mnie, tuląc zarazem.

Moje uszy, oczy, oczodoły Chce florencką tęsknotą porazić.

Więc nie wijcie mi wieńców, nic wijcie Ostroczulych wawrzynów mym skroniom, Lepiej serce me rozerwijcie Na kawałki błękitnych tonów!

A gdy umrę. gdy wszystko odsłużę.

Wszystkich żywych druh w życiu najszczerszy. Niech rozbrzmiewa najszerzej, najdłużej Odgłos nieba z całej mojej piersi!

19 Awrr«i 1937

przełożył Jerzy Czech

* * *

Minęło piętnaście Ul od ukazania aę pierwszego w Polsce tomu poezji Ospa EnuLcmczi Mandelnuma W 1971 raku czytelnik polski otrzymał wydany przez PIW w ramach .serii celofanowe)' ternwk wierszy wielkiej o rosyyskiejo poety Jak pśaal we wstępie redaktor, czołowy nasz .maodełszumiiu* Ryszard Przybylski, do kuążki włączono prawie wszystkie istniejące wtedy polskie przekłady. Wymiesimy tłumaczy Stanisław Barańczak. Paweł Hertz. Kazimierz Andrzej Jaworski. Mieczysław Jastrun, A odrzq Mandahan. Artur Międzyrzecki. Seweryn Pol lak. Jerzy Pomianowski. Jarosław Marek Rymkiewicz. Włodzimierz Stobndoik. W A lor Woroszylski i Bohdan Zadura Warto zaznaczyC, Ze ów wybór przekUdów wyprzedzał pierwsze pośmiertne wydanie książkowe utworów Mandełszuma w ZSRR. które wyszło w roku 1973 w Len m gradzie W tym samym. 1971 roku. na pólkach księgarskich pojawiły się dsne antologie, Symbohłri i akmrtśet raeypcy oraz Amok** mowocirmtj panfi raty fik tej 1890-1963. w których można ssę było zapoznać z niektórymi, zamieszczonymi we wspomnianych wyżej fionjaek Mandełszuma. przekładami Oba zbiory redagowali Witold Dąbrowski, Andrzej Mandakan i Wiktor Woroszylski. Natomiast wszystkie przekłady Seweryna RnILaka znalazły się w wydanym dwa lala później wyborze Uumacteó finybhitnm. będącym również swego rodzaju antologią wierszy rosyjskich, od Ttulczrwa poczynając, które ten wybitny tłumacz naszemu językowi przyswoił Nieco nowych wierszy przy mody autorskie tomy Leopolda Lewina oraz K. A. Jaworskiego (2 tom Ptsn),

W 1977 roku w londyńskiej Oficynie Poetów i Malarzy wyszły fióimt warrizr Osi pa Mandełszuma w przekładne i opracowaniu Stanisława Barańczaka Pozycja u zawiera niektóre wiersze z Ut 1930-33. oraz spory wybór z tzw Zeszytów wonmtikttk. czyk me wydanych za życia poety wierszy z okresu 1934-37. kiedy, jak to ujął autor wstępu do łemngradzkiego tomu. jego zdrowie pogarszało się* Skoro jat jaateśmy przy wydawsuct wach emigracyjnych, mc można pominąć pięknej książki Ryszarda Przybylskiego Wdzirrmjr goić Boga która ukazaU nę w 19*0 roku nakładem paryskiej Lbctli Do tego eaeju o poezji Mandełszuma autor dołączył — wraz ze znanymi już przekładami poetyckimi — własne przekłady filołogKane cytowanych w lekkie po rosyjsku utworów

W ostatnich latach zdecydowanie rożnie zainteresowanie poda Wydawnictwo Literackie pubŁkujc w I9B4 r. w seni dwujęzycznej gruby tom fony On pa Mandclutama pod redakcją Mani Leśniewskiej oparły w większość na jq własnych, a także Stanwlawa Barańczaka, przekładach Znalazły się lim również rzeczy już znane, a ponadto do grona tłumaczy dołączyli Gma Gieysztor i Tadeusz Nyczek. Ten osiatni wydrukował też parę innych wierszy w „Literaturze* (nr 2 z I9t2 rl Wspomnieć należy o pokaźnym wyborze wierszy Mandełszuma w numerze .Znaku* z kwietnia I9ij Zasadniczą zaletą Parz/i jest zamieszczenie aż 240 wierszy Mendekzuma łto yesl około dwóch trzecich jego poetyckiego dorobku) w polskich przekładach wraz z oryginałami rosyjskimi, wadą natomiast — fakt. że mało kto ów tom oglądał na własne oczy.

Prezentując własne przekłady z Mandełszuma. czuję * obowiązku to i owo wyjaśnić, zwłaszcza, ie znalazły się tu również wiersze bardzo znane i w pamięci czytelnika utrwalooc. a do lego przełożone przez tłumaczy rzeczywiście znakomitych W gruncie raczy powinno być to normalną praktyką i usprawiedliwiać ssę mc tra z czego, nawet jcili rezultaty mogą być dyskusyjne Pizyklad mógłbym wziąć choćby z Adama Pomorskiego, który me uk dawno przetłumaczył cały plik znanych, a nawet bardzo popularnych wierszy Jesienina, a wydawca wydrukował je. nie przejmując się specjalnie, źc może nazbyt często Jesienin Pomorskiego ma zamiast jasnych włosów siwą brodę wiejskiego dżuda Oczywiście przy publikacji nowego przekładu me ma co marzyć o wyparciu poprzednich, chyba, kc chodzi o rzeczy słabe Wario przeczytać, co Adam Ważyk pisał o *wojq przygodzie z wierszem Rimbauda Mimo wielu zakł Waźykowego przekładu. Statek pijamy zawsze już będzie .prądem rzek obojętnych nietion w ujścia stronę* i na to pcw me me ma rady Po cóż więc tłumaczyć na nowo'’ — powtórzmy pytanie Ważyka Ola czytelnika, który ma w nosie nasze dążenie do nieosiągalnego ideału, do maksymalne] wierności wobec oryginału, wydobyoa wszystkich jego odcieni? On przecież już to czytaj* i .tamto było łepsze~1 Jeśh bowiem przekhd brzmi sensownie po polsku, to czytdoik prędko doó się przyzwyczaja, mechęta* przyjmując do wiadomości zapewnienia. że jeszcze takie, czy inne ciekawe raczy znajdują *>ę * oryginalnym tekście Spotkałem się kiedyś z opinią. Łe n« mamy właściwie w Polsce dobrych przekładów z Mandełszuma Nie podzielam lego poglądu, puaę uk me tylko w względów kunuaryj-

107