5399619761

CZYŚCI: OBLICZA PARTYCYPACJI

(tzn. nie będących indywidualnymi, lecz uznanymi przez całą grupę) dóbr materialnych i duchowych, przekazywanych przez pokolenia. Jednostka zyskuje swoje człowieczeństwo w wyniku interakcji społecznych, czyli wzajemnych oddziaływań ludzi na siebie. Rodzimy się we wspólnotach ludzkich, w nich się wychowujemy, a więc uczymy się nonn i ról społecznych (co należy czynić) oraz wartości społecznych (co dobre, a co złe). Jednocześnie poprzez swoją aktywność współkreujemy świat społeczny i jego elementy.

Tak więc człowiek współtworzy społeczeństwo, ale jest też jego wytworem. Idąc dalej tym tropem, można stwierdzić, że społeczeństwo stanowi formę, w której wzajemna zależność wywołana potrzebami życia nabiera znaczenia publicznego - czynności związane ze zwykłym przetrwaniem pojawiają się publicznie. Hannah Arendt wskazuje na dwa, ściśle ze sobą związane znaczenia terminu publiczne.

Po pierwsze, wszystko, co pojawia się publicznie, może być widziane i słyszane przez każdego. Coś, co jest widziane i słyszane, a więc upublicznione, zyskuje realność. Obecność innych, którzy widzą i słyszą to, co my, upewnia nas o realności świata i nas samych. W dziedzinie publicznej tolerowane jest tylko to, co uznawane jest za istotne - tym samym to, co nieistotne zepchnięte zostaje do sfery prywatności.

Po drugie, termin publiczny oznacza świat wspólny nam wszystkim, różny od posiadanego przez nas prywatnego miejsca. Jest on związany z wytworami ludzkimi i sprawami dziejącymi się między zamieszkującymi go ludźmi. Według Arendt „dziedzina publiczna jako świat wspólny zbiera nas razem, ale też, by tak rzec, nie pozwala nam potykać się o siebie nawzajem. Życie w społeczeństwie masowym jest trudne do zniesienia (...) z racji faktu, iż świat pomiędzy nimi utracił moc zbierania ich razem, łączenia i rozdzielania”¹². Potrzebna jest etyczno-polityczna wspólnota wolnych obywateli pod rządami prawa, w której to realizowany jest telos - dobro wspólne, urzeczywistniane przez arte politike.

1. Laboratorium CAL-systemowe poszukiwanie wspólnego dobra

Poszukiwanie możliwości, metod i narzędzi integralnej interwencji dla wspólnego dobra to ważna oś orientująca działania CBSiPL oraz debatę prowadzoną przez środowisko naukowo-eksperckie skupione wokół „Zoon Politikon”. Wszystkie te przedsięwzięcia ciągle jeszcze się tworzą, stąd charakterystykę idei

^u Ibidem, s. 59.

17