FizykaII07801

73

same przez się nie są elastycznemi, lecz dopiero przez wycią-gnienie stosownym ciężarem słabo elastycznemi się stają, muszą się^zgadzać z odpowiedniemi prawami drgań poprzecznych w rzędzie punktów, póki wolno przypuścić, iż wszystkie punkta poprzecznego przecięcia jednakowym trybem ruchy swoje odbywają i wyginanie się ich podczas tych ruchów jest tak małe, że przedłużenia przez to sprawione w obliczeniach pominąć można.

W sznurze naciągniętym- stosownemi ciężarami wszystkie warstwy, prostopadłe do długości jego, są przez napięcie utrzymywane w pewnych położeniach równowagi; 'ciężar wyciąga je z taką samą mocą w jedną stronę, z jaką to czyni siła spójności w przeciwną stronę. Jeśli się więc przez boczne nagięcie takiego sznura wysunie jednę lub kilka warstw z położenia równowagi, elastyczność napowrót je do niej sprowadza. Utwierdziwszy go tedy w jednym końcu należycie i zawiesiwszy na drugim stosowny ciężar P, możemy, w matematycznem wyrażeniu, oznaczają-

cem chyżość przesyłania fal poprzecznych, V = C J/ ~ , zamiast e ten ciężar P położyć; a że ilość d wystawia tu masę jednostki długości sznura, której ciężar p = dg, jeśli g jest przyśpieszenie ciężkości w danem miejscu, czyli też p = as, jeśli a powierzchnię przecięcia sznura, s zaś jego ciężar gatunkowy p as

oznacza, zatem d = — — —, więc

g g

' a.s

Wyrażenie to na chyżość przesyłania fal poprzecznych w stronach, naciągniętych ciężarami, pochodzi jeszcze od Eulera ¹), z którego obliczeń okazuje się, że C=1 położyć należy, zatem istotnie

'    V = ]/M.

^f a. s

Doświadczenia braci Weberów, wykonane jak najstaranniej, potwierdziły go w zupełności. Do tych prób używali oni okrągłego, z bardzo cienkich bawełnianych nitek na maszynie uplecionego sznurka, który bardzo jednostajnie był giętki, mało elastyczny imając długość 16'058 metrów, ważył tylko 52'612 gramów.

1

1 Acta 1'etrop. pro 1779. Tom 1. Petrop. 1782.

Fizyka T. II.    1 ®