5399619759

CZYŚCI: OBLICZA PARTYCYPACJI

a więc z perspektywy władzy („od strony polityki”). Kluczową perspektywą będzie wzajemna relacja/przenikanie pomiędzy społecznością i polityką, rozgrywające się w sferze publicznej (na styku pedagogiki i polityk publicznych).

Instytucjonalna przestrzeń badawczo-edukacyjna CBSiPL stara się łączyć zaangażowanie społeczne, tradycyjnie identyfikowane z organizacjami społecznymi, z profesjonalną perspektywą akademicką. Taka strategia wpisuje się w nowe (reformatorskie?) myślenie o w spółczesnej nauce, zwłaszcza o naukach społecznych¹. Zaznaczmy dwa wektory, składające się na owo reformatorskie podejście do nauki, łączące teoretyczne konteksty z praktycznymi dylematami.

1.1. Integralna interwencja

Pierwszym wymiarem będzie przyjęcie perspektywy interwencyjnej polegającej, przede wszystkim, na odrzuceniu przekonania, że każde zaangażowanie w praktykę społeczną jest odejściem od metody naukowej na rzecz aktywi-zmu, a więc, w rezultacie, w stronę nienaukowego podejścia o charakterze subiektywnym. Jakościowa strategia badawcza, a mieszczące się w niej badania w działaniu, być może jeszcze bardziej, traktowana jest często jako swego rodzaju krytyczna publicystyka, której nie sposób wykorzystać jako naukowego dowodu. Stąd już blisko do wniosku, że polityka pow inna być oparta na dowodach (evidence base policy), a więc rozwiązywanie różnorodnych problemów powinno opierać się jedynie na tzw. twardych faktach naukowych, z reguły zakorzenionych w konwencjonalnym i ilościowym podejściu badawczym. Dodatkowo zaangażowane podejście dyskredytuje się poprzez przypięcie „łatki” specyficznie rozumianej polityczności, identyfikowanej z podejrzanym ideologicznie marksizmem albo z niepoważnymi poglądami i ruchami emancypacyjnymi (być może były one pozytywne w krajach Trzeciego Świata, ale u nas?).

Kierunkiem konstytutywnym dla opisywanych poszukiwań jest nauka uprawiana z ludzkiej perspektywy. Ten paradygmat rehumanizacji uprawiania nauki „przez” i „dla ludzi” określa się jako human science². Jest to perspektywa integralna³, łącząca pogłębianie udziału czynnika ludzkiego w uprawnianiu

15

1

   Por. Raport Komisji Gulbenkiana na Rzecz Restrukturyzacji Nauk Społecznych zatytułowany: Otwórzmy nauki społeczne, [w:] Immanuel Wallerstein, Wyzwania wobec nauk społecznych u progu XXI wieku, opr. Andrzej Flis, Universitas, Kraków 1999.

2

   Dariusz Kubinowski, Jakościowe badania pedagogiczne, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2010, ss. 17-54.

3

   Wymknięcie się z więzów dyskursu dyscyplinarności akademickiej oraz wyzyskanie dla rozwoju wiedzy o człowieku wszelkich adekwatnych dróg jego poznawania. Por. L. Witkowski, Między pedagogiką, filozofią i kulturą: studia, szkice, eseje, IBE, Warszawa 2007, ss. 16-18.