Byd. Biul. Wet. 6(4). 1996r. 73
Janusz Zbylut
Pracownia Biotechniki Rozrodu Zwierząt PlWet.
Oddział w Bydgoszczy, Al. Powstańców WJkp. 10, 85-090 Bydgoszcz
Obserwowany ostatnio wzrost częstości występowania zakażeń grzybiczych, zarówno dotyczących narządów' wewnętrznych, jak i skóry oraz jej wytworów, stal się istotnym czynnikiem motywacyjnym do poszukiwania nowych, wysoce skutecznych preparatów przedwgrzybiczych (3).
Uzyskanie idealnego preparatu nie jest proste, biorąc pod uwagę specyficzne cechy morfologiczne i fizjologiczne grzybów'. Przydatny terapeutycznie lek powinien eliminować wszystkie morfologiczne formy, w jakich występować może dany gatunek grzyba. Należy pamiętać, że szereg grzybów, w tym również dermatofity. występuje w innej postaci morfologicznej w zakażonym organizmie, w innej natomiast w hodowlach sztucznych. W efekcie, zniszczenie'jednej postaci grzybów nie likwiduje ryzyka zakażenia związanego z występowaniem innej jego postaci. Innymi przeszkodami w uzyskaniu skutecznego leku przeciwgrzy-biczego są budowa oraz skład błony i ściany komórkowej. Obecność w tych strukturach chityny utrudnia wnikanie do wnętrza komórki substancji zbędnych (leków). Z drugiej strony znaczna aktywność enzymatyczna stwarza duże możliwości adaptacji i obrony przed związkami mogącymi zakłócać procesy metaboliczne w komórce. Zwalczanie grzybów bardzo często utrudnia także ich lokalizacja w miejscach trudno dostępnych dla leków (1.3, 5). Lek przeciwgrzybiczy spełniać musi szereg wymagań, z których najważniejszym jest możliwie niewielkie działanie uboczne.
W ostatnim czasie na rynku krajowy m pojawił się nowy preparat przeciwgrzybiczy' pod nazwą lmaverol firmy Janssen Pharma-ceutica. Substancją aktywną preparatu jest enilkonazol, wywodzący się z grupy syntetycznych imidazoli. Mechanizm działania preparatu polega na trwałym uszkadzaniu przepuszczalności błon komórkowych grzybów. W komórkach drożdży i grzybów przepuszczalność błon komórkowych jest regulowana przez ergoste-rol. Enilkonazol hamuje aktywność cytochromu P-450 biorącego udział w syntezie ergosterolu. powodując odkładanie się steroli z grupą metylową przy 14 atomie węgla. Sterole te są znane z wy
Liczba zmian patologicznych |
Wielkość wskaźnika |
0 |
0 |
1-5 |
1 |
6-10 |
2 |
11-25 |
3 |
>25 lub zmiany uogólnione |
4 |
woływania strukturalnych i fizjologicznych zmian w błonach komórkowych. (2) Proces ten jest selektywny, gdyż zahamowanie cholesterolowej syntezy u ssaków wymaga wyższego stężenia imidazoli niż u drożdży i grzybów. (2: 5)
Celem pracy była ocena skuteczności działania preparatu prze-ciwgrzybiczego Imaverol w warunkach terenowych.
Materiał i metody
Próbę terenową przeprowadzono na 136 jałowicach i buhajkach rasy cb gospodarstwa M. w miesiącach styczeń — marzec 1996. Z przeprowadzonego wywiadu wynikało, że grzybica skóry występowała tam od kilku lat. z różnym sezonowym natężeniem. Szczególne nasilenie objawów przypadało przeważnie na okres jesienno-zimowy.
W okresie 3 tygodni przed przystąpieniem do próby nie stosowano żadnych preparatów przeciwgrzybiczych. Leczenie lmave-rolem polegało na przeprowadzeniu 4 oprysków1 w odstępach 3-4 dniowych. 0.2% roztwór roboczy przygotowywany był każdorazowo ..ex tempore" i nanoszony na zwierzęta przy pomocy spry-skiwacza plecakowego w ilości około 1-2 I na sztukę. Spryskiwaniem objęto wszystkie zwierzęta — tj. klinicznie chore, bez zmian na skórze a także pomieszczenia, w których przebywały osobniki chore. Ocena kliniczna efektów działania preparatu przeprowadzana była w 7 dniowych odstępach przez 8 tygodni i dotyczyła całego stada. Polegała ona na określeniu stopnia zmian grzybiczych na powierzchni skóry wyrażonego umownie przyjętym wskaźnikiem zmian grzybiczych. Wielkość w-skaźnika zależała od ilości patologicznych zmian na skórze (strupów) i przedstawiała się następująco:
Oprócz wskaźnika zmian patologicznych odnotowywany był także zauważalny wzrost nowej sierści oraz przypadki całkowitego klinicznego wyleczenia. Próbki włosów oraz zeskrobiny do badań laboratoryjnych pobierane były na początku doświadczenia i ponownie po upływie 6 tygodni. Wszystkie dane dotyczące oceny klinicznej skóry zwierząt wraz z wynikami badań laboratoryjnych odnotowywane były w indywidualnych formularzach. Skuteczność preparatu oceniono na podstawie: dynamiki wskaźnika zmian skórnych chorych zwierząt przez okres 8 tygodni, liczby początkowo chorych zwierząt do liczby zwierząt, u których odnotowano miejscowo ponowny wzrost włosów i/lub całkowite wyleczenie, liczby ujemnych prób w kontrolnym badaniu myko-logicznym oraz liczby początkowo zdrowych zwierząt, u których rozwinęły się zmiany skórne.
Wyniki i omówienie
W dniu rozpoczęcia leczenia zmiany na skórze stwierdzono klinicznie u 49.3% badanego pogłowia. W badaniach laborato-