5895614994

238 PRZEGLĄD I OCENA LITERATURY DYDAKTYCZNEJ

niach o pisowni zmodernizowanej i komentowanych. Natomiast bardzo dobre efekty dydaktyczne przynoszą zadania, w których studenci mają samodzielnie wykonać czynności edytorskie na fragmencie tekstu dawnego. Wówczas oczywiście sięgają po instrukcje wydawnicze i kierując się zawartymi w nich zasadami rozwiązują nowe dla nich problemy. Dlatego zespół takich instrukcji umieszcza się na ogół w spisie lektur.

Jasnością wykładu i precyzją terminologii wyróżniają się opracowania Stefana Vrtela-Wierczyńskiego, Konrada Górskiego i Janiny Szew-czykówny¹⁰. Wyłożone w nich skrótowo zasady zostały wkrótce rozwinięte w obszerną, już wspomnianą książkę Zasady wydawania tekstów staropolskich, opracowane przez K. Górskiego oraz 7 innych wybitnych specjalistów pod redakcją M. R. Mayenowej. Choć na karęie tytułowej zaznaczono, że zasady te stanowią tylko projekt, w praktyce do dnia dzisiejszego są one znakomitym kodeksem rozwiązań normatywnych, mimo że dość jawnie grzeszą tym, co S. Pigoń określał jako „hipertrofię dokładności”.

Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych zredagowana przez K. Lepszego²⁰ mniej uwagi poświęca problemom językowym, natomiast jest niezastąpiona, gdy chodzi o decyzje dotyczące np. wszelkiego rodzaju uproszczeń zapisów, postępowania z liczbami, datami oraz o tzw. ogólny porządek książki (nagłówki, rejestry, numeracja, żywa pagina, podział dłuższych tekstów itp.).

Wreszcie warto tu wspomnieć o cytowanym już tekście W. Floryana Edytorstwo dokumentarne w wydawnictxińe Ossolineum, gdzie autor o-mówił najważniejsze edycje, „które postawiły sobie za cel przybliżenie do warsztatów badawczych źródeł tekstów w ich autentycznej postaci”²¹. Floryan zwrócił uwagę na celowość (a nawet konieczność) rozszerzania tego typu inicjatyw wydawniczych i w sposób kompetentny wyjaśnił problemy techniczne, jakie stwarza reprodukcja fototypiczna.

Niekiedy trudno zdecydować, czy-obecnie może być przydatna studentom Symbolika wydawnicza J. Siemieńskiego²², która nie ma dziś zastosowania praktycznego, lecz jest historycznym świadectwem rozwoju refleksji teoretycznej nad zagadnieniami edytorskimi.

Popularny i interwencyjny charakter artykułu H. Markiewicza Alarm-w sprawie klasyków ^Zdanie” 1982 nr 5 s. 35-37) powoduje, że można się wahać, czy wliczyć go do studenckich lektur z zakresu edytorstwa naukowego. Z drugiej jednak strony Markiewicz dotyka w nim najistotniejszych funkcji społecznych (a nie tylko naukowych) edytorstwa. Autor omawia szczegółowo wydania najwybitniejszych polskich pisarzy po

*• S. Vrtel-Wierczyński: Zasady wydawania polskich tekstów średniowiecznych. — K. Górski: Zasady transkrypcji tekstów XVi t XVII wieku. — J. Szewczykówna: Zasady transliteracji drilkow XVI i XVII wieku. Artykuły w: Z badań nad literaturą staropolską. Program t postulaty. Wrocław 1952.

ⁿ Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od XVI do połowy XIX wieku. Wrocław 1953.

** W. Floryan: Edytorstuao dokumentarne... s. XII-XIII.

** J. Siemieńskł: Symbolika wydawnicza. Projekt ujednostajnienia. Warszawa 1927.