5935182529

Sądowa kontrola działań administracji publicznej.. 201

działań samorządu terytorialnego w systemie administracji zdecentralizowanej i zdekoncentrowanej. Aktualnie art. 98 ustawy o samorządzie gminnym⁶ daje prawo gminie, której interes prawny, uprawnienie albo kompetencja zostały naruszone, do zaskarżenia do sądu administracyjnego rozstrzygnięcia organu nadzorczego.

2. Europejskie standardy sądowej kontroli administracji

Podstawy zasad działalności sądowej w dokumentach unijnych można odnaleźć już w Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności⁷, gdzie w art. 6 zapewniono każdemu prawo do rzetelnego procesu sądowego przy rozstrzyganiu o prawach i obowiązkach mogących doprowadzić do powstania należności pieniężnych. Z treści art. 6 Konwencji nie wynika wprawdzie wprost wymóg sądowej kontroli aktów administracyjnych, jednak przepis ten często stosuje się w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka do spraw uważanych w krajowych porządkach prawnych za sprawy administracyjne⁸.

W kwestii sądowej kontroli działań administracji szczegółowo wypowiada się Komitet Ministrów Rady Europy w rekomendacji nr 20 z 2004 r.⁹ w sprawie sądowej kontroli aktów administracyjnych, stanowiąc o standardach minimum sądownictwa administracyjnego¹⁰. Rekomendacja ta stanowi zwieńczenie dorobku Rady Europy i orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka dotyczącego sądowej kontroli aktów administracyjnych¹¹.

Po pierwsze, należy zwrócić uwagę, że w rekomendacji uwzględniono różnorodność modeli sądownictwa administracyjnego w krajach europejskich, co spowodowało przyjęcie szerokiej definicji pojęcia „sąd administracyjny”, przez który rozumie się zarówno sądy działające wyłącznie w zakresie rozpoznawania skarg na akty administracyjne, jak i sądy powszechne, jeśli posiadają w tym zakresie kompetencje. Rekomendacja nie ma jednak zastosowania do kontroli sprawowanej przez sąd konstytucyjny, pojęcie zaś kon-

^G Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz.U. z 2001 r., nr 142, poz. 1591 z późn. zm.).

' Zatwierdzona przez Radę Europy 4 listopada 1950 r. w Rzymie, weszła w życie w 1953 r., ratyfikowana przez Polskę w 1992 r.

⁸    Por. J. Chlebny, Sądowa kontrola administracji w świetle rekomendacji Rady Europy, „Państwo i Prawo” 2005, z. 12, s. 21-22.

⁹    Recommendation Rec(2004)20 of the Committee of Ministers to member States on judicial review of administrative acts (Adopted by the Committee of Ministers on 15 December 2004 at the 909th meeting of the Ministers’ Deputies).

¹⁰    H. Izdebski, Sądownictwo administracyjne w Europie, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2007, nr 4, poz. 13, s. 133.

¹¹    Prezentacja tego dorobku zob. J. Chlebny, Europejskie standardy procedury administracyjnej i sądowoadministracyjnej, |w:| Z. Kmieciak (red.), Postępowanie administracyjne w Europie, Kraków 2005, s. 15-38.