BEZPIECZNIE JAK W BANKU
B
Dy
ROZWAŻNY W SIECI
Jeśli wykażemy
Bezpieczeństwo to z pewnością naj- zwyczaj dodatkowe zabezpieczenie, np.
ważniejsza kwestia dla każdego, kto otrzymany każdorazowo z banku SMS
odrobinę ostrożności,
dokonuje jakichkolwiek transakcji przez z kodem zabezpieczającym transak-
transakcje internetowe
internet. Nasza transakcja musi być cję lub kod wygenerowany na tokenie
bezpieczna w tym sensie, że nie dopro- będą dla nas całkowicie otrzymanym z banku w formie brelocz-
wadzi ani do utraty przez nas pieniędzy, ka lub aplikacji na telefon komórkowy.
bezpieczne
ani nabywanego bądz
sprzedawanego Mogą być to też przesłane pocztą jed-
artykułu. Musimy mieć też gwarancję, norazowe kody służące do potwierdza-
że nie zostaną ujawnione nasze dane nia operacji, zapisane na papierowym
osobowe ani inne informacje mogące kartoniku.
posłużyć do włamania się na naszą
pocztę elektroniczną czy na konta in- NASZA WINA
ternetowe. Konieczne jest również Jeszcze nie było w Polsce przypad-
zapewnienie ochrony przed wirusami ku, by jakiś zuchwały haker pokonał
mogącymi sparaliżować pracę na- wszelkie bariery i wybrał komuś pie-
szych komputerów i zniszczyć bazy niądze z konta. Zdarza się natomiast,
informacji. że przez własną nieostrożność po-
Jak widać, zagrożeń jest niemało, ale zwalamy odkryć lub wyłudzić od sie-
istnieją też sprawdzone metody ochro- bie hasło, umożliwiając atak na nasze
ny przed nimi, niekiedy bardzo proste. pieniądze. Gubimy też lub zostają nam
Sprawa podstawowa  operacje doko- skradzione karty z kodami jednorazo-
nywane w internecie powinny być re- wymi albo telefony, w których mamy
alizowane na naszym prywatnym kom- zapisane ważne dane i hasła. Czasami
puterze albo na sprawdzonym w firmie, wykazujemy zaś fatalne roztargnienie
w której pracujemy, lub w siedzibie i po zakończeniu transakcji zapomina-
banku. Stanowczo należy odradzić prze- trudno zapamiętać. Specjaliści radzą, by my się wylogować z konta oraz zamknąć
prowadzanie transakcji w kafejkach in- bezpieczne hasło składało się z nie mniej przeglądarkę. Ktoś, kto siada wtedy na
ternetowych. Mogą bowiem zdarzyć niż ośmiu znaków, było kombinacją cyfr naszym miejscu przy komputerze i ma
się oszuści, którzy potrafią tak skonfi- oraz małych i dużych liter, zawierało róż- złe intencje, przychodzi już  na gotowe .
gurować przeglądarkę internetową, że ne znaki interpunkcyjne, takie jak kropka, Zdarzały się przypadki, że oszuści podra-
gdy dokonamy transakcji, wylogujemy wykrzyknik czy przecinek. Nie powinno biali prawdziwe strony kilku banków i wy-
się z wirtualnego konta i odejdziemy od natomiast używać się tu imion, zdrob- syłali do właścicieli e-kont listy z prośbą
komputera, następna osoba, która przy nień imienia czy przezwisk właściciela, o szybkie zalogowanie się i sprawdzenie
nim usiądzie, będzie mogła wrócić do a tym bardziej jego nazwiska. Ktoś, kto jakiejś ponoć  nowej usługi . W ten spo-
przeprowadzanych przez nas operacji będzie chciał złamać hasło, z pewnością sób zdobywali hasła i kody do kont, a na-
i wejść na nasze konto. Odzyskanie utra- sięgnie po takie właśnie słowa. stępnie przelewali z nich pieniądze. Było
conych pieniędzy i schwytanie oszusta Hasło powinniśmy zapamiętać albo zapi- to jednak możliwe wyłącznie z powodu
stanie się wtedy praktycznie niemożliwe. sać i schować w bezpiecznym miejscu  niedostatecznej czujności osób odpo-
nie na karteczce naklejonej na kompute- wiadających na prośby rzekomego ban-
TO NAS CHRONI rze ani nie w notesie, o którym wszyscy ku. Pamiętajmy, że prawdziwy bank na
Zamkiem strzegącym naszego kompu- wiedzą, że należy do nas. pewno nie będzie nam przysyłać próśb
terowego bezpieczeństwa jest hasło. Oprócz hasła do przeprowadzania o hasło, numer konta, kod czy o zalogo-
Każdy kolejny znak jest dodatkowym transakcji internetowych potrzebne są wanie się na jego stronie. Jeśli dostanie-
utrudnieniem dla kogoś, kto chciałby je też numer klienta nadany nam przez my mejle czy SMS-y z prośbą o podanie
złamać, ale z drugiej strony, za długie bank, w którym mamy e-konto, oraz za- danych, zignorujmy je albo zgłośmy na
33
PRZEGL
D
27 listopada 2011 r.
policję. Zawsze też możemy przerwać Nad działalnością banków w naszym
LICZBA ZAKUPÓW ONLINE
transakcję, jeśli coś wzbudzi nasze po- kraju czuwa Komisja Nadzoru Finanso-
BANKOM
W CI
GU 12 MIESI
CY
dejrzenia. wego.  Czuwa to właściwe słowo, bo
Standardową osłonę przed złośliwymi choć KNF ma w nazwie  nadzór , nie
Mniej niż 6 6 11-20 zakupów P
M 6-10 zakupów 1 Powyżej 20 zakupów
M 6 1 P
infekcjami zapewni nam systematycz- jest wobec banków typowym organem
NIE WSZYSTKO
ne aktualizowanie programów anty- nadzorczym, mogącym głęboko inge-
9,3% 10,5%
14,4%
19,3%
21,2%
wirusowych. By jednak chronić nasze rować w ich konkretne decyzje.
24,6%
26,5%
dane i zasoby komputerowe także KNF wykonuje swoje funkcje w sto-
26,5%
17,8%
19,0%
WOLNO
przed zniszczeniem, wykradnięciem dunku do banków przede wszystkim
26%
25,1%
lub dokonywaniem w nich zmian przez za pomocą rekomendacji, czyli zaleceń
19,4%
21,8%
30,6%
KNF pilnuje, żeby nie zdarzył się krach finansowy
hakerów, przydatny będzie program ostrożnościowych, których wypełnianie
Firewall, przeznaczony specjalnie do ta- ma zapewnić bezpieczne prowadzenie
40,1% 40,4%
37,8%
37,3%
32,4%
kich celów. Jego wadą może być to, że działalności bankowej
ograniczy dostęp do niektórych stron Są one bardziej zbiorem pożądanych
w internecie, ale stanowi to zarazem dobrych praktyk niż ściśle obowiązują-
Mieszkańcy wsi Mieszkańcy miast Mieszkańcy miast Mieszkańcy miast Mieszkańcy miast
gwarancję, że osoby niepowołane nie cym prawem. Jak mówi Marta Chmie-
lub miejscowości 20-100 tys. 100-200 tys. 200-500 tys. >500 tys.
<20 tys. mieszk. mieszk. mieszk. mieszk. mieszk.
zdobędą lub nie zniszczą naszych pouf- lewska-Racławska z KNF, rekomendacja
nych informacji. to nie ustawa zmuszająca banki do okre-
ślonych zachowań. Jeśli jednak zalece-
nia podają konkretne liczby i wielkości,
NIE TRAĆ GA
OWY PRZY ZAKUPACH których należy przestrzegać, to za ich
naruszenie KNF ma prawo wymierzyć
Nasza osobista ostrożność ma nieco mniejsze znaczenie przy podawać sprzedawcy jej numeru. Do płatności internetowych bankowi karę (nawet do 1 mln złł) lub
dokonywaniu zakupów w internecie. Zawsze możemy bo- służą tylko karty z wypukłym drukiem. Sklep, w którym do- wnioskować o odwołanie jego prezesa.
wiem trafić na oszusta, który zainkasuje od nas pieniądze, ale konujemy zakupu, nie otrzymuje naszych pełnych danych Taki charakter ma np. rekomendacja,
nie wyśle kupionego artykułu. Dlatego warto bliżej przyjrzeć bankowych. W momencie dokonywania przez nas płatności która będzie obowiązywać od początku
się sprzedawcy. Sprawdz
my, czy podaje on adres swojej sie- połączenie musi być zaszyfrowane. Zobaczymy wtedy ikonkę przyszłego roku, mówiąca, że raty kredy-
dziby, NIP, PESEL bądz
REGON firmy. Zainteresujmy się też, kłódki, a gdy w nią klikniemy, pojawi się ważny certyfikat bez- tów walutowych udzielanych osobom fi-
Działalność Komisji Nadzoru Finansowego kierowanej przez Andrzeja Jakubiaka
czy posiada on jakiś certyfikat świadczący o tym, że zasługuje pieczeństwa. zycznym nie mogą przekraczać 42% ich
(na zdjęciu) ma duży wpływ na nastroje społeczne. .
na zaufanie, np. oznaczenie Solidny Sklep, Jakość Usług czy Z punktu widzenia ochrony naszych oszczędności bezpiecz- dochodów, co ma je chronić przed stra-
Euro Label (europejski znak zaufania handlu elektronicznego). niejsze jest płacenie za internetowe zakupy kartą wirtualną, wy- tami wynikającymi z wahania kursów.
Sprawdz
my też, jaki jest tryb składania i rozpatrywania rekla- korzystywaną tylko do transakcji w sieci. Bank nie wręcza nam Gdyby analiza polityki kredytowej jakie- bank niesie liczne niedogodności dla wMimo tych gigantycznych nakładów
macji. Jeśli zdecydujemy się na dokonanie zakupów, musimy wtedy plastikowego kartonika, lecz podaje numer oraz okres goś banku wykazała, że raty walutowe są jego klientów. cały czas sytuacja banków w Europie nie
zaakceptować regulamin sklepu. Warto więc najpierw uważ- ważności karty wirtualnej i zakłada nam osobny rachunek, zbyt wysokie w stosunku do dochodów KNF działa od 2006 r. i od tego czasu  jest w pełni stabilna. Teoretycznie może
nie go przeczytać. na który będziemy przelewać pieniądze za towary nabywane wykazanych bankowi przez kredytobior- jak z dumą podkreślają jej przedstawicie- to się odbijać i na naszym sektorze ban-
Za zakupy w internecie najlepiej płacić kartą płatniczą, gdyż w sieci. Korzystając z internetu, przelewamy na ten rachunek cę, KNF będzie mogła ukarać bank. le  w Polsce nie upadła żadna instytucja kowym, który w ramach prywatyzacji
mamy wtedy możliwość anulowania transakcji, jeśli wykryje- sumę potrzebną do uregulowania płatności, z rachunku zaś  finansowa (a wcześniej to się zdarzało). został sprzedany inwestorom zagranicz-
my jakieś wady. Możemy też korzystać z możliwości płatności na konto sprzedawcy. Jeśli ktoś nawet zdobędzie nasze dane OD PI
CIU LAT NIE PADAJ
Dzięki temu zaś, że działalność banków nym, oni zaś nie wykluczają, że pozbędą
przy odbiorze, sprawia to jednak, że transakcja jest droższa, bo identyfikacyjne i wejdzie na takie konto, to w najgorszym razie Banki nie zawsze przestrzegają wszyst- jest stale monitorowana przez KNF, nie się naszych banków. Jednak na razie się
musimy pokryć koszt dostraczenia pieniędzy do sprzedawcy. stracimy tylko sumę przeznaczoną na dany zakup. Ale bez na- kich rekomendacji, licząc na to, że takie musieliśmy w trybie nagłym, tak jak nasi nie odbija.
Poza tym towar może mieć wady ukryte, które ujawnią się do- szego nieświadomego współudziału, spowodowanego wła- czy inne naruszenie będzie trudne do sąsiedzi z Unii Europejskiej, ratować ich Na prośbę tygodnika  Przegląd Komisja
piero po dokonaniu zapłaty, a odzyskanie pieniedzy nie będzie sną nieostrożnością czy lekkomyślnością, nikt takich danych udowodnienia. Zgodnie z przepisami gigantycznymi sumami. 20 bogatych Nadzoru Bankowego wydała 8 listopada
już możliwe. nie zdobędzie. Do bezpiecznych transakcji w sieci wystarczy mogą też uniknąć kary, jeśli podadzą i znaczących państw świata, należących br. specjalne oświadczenie, w którym
Korzystając z karty płatniczej, pamiętajmy, że nie powinniśmy więc odrobina rozwagi. ważne powody, dla których nie były w do tzw. grupy G-20, w latach 2008-2009 stwierdza, co następuje:
stanie spełnić rekomendacji.  Widzimy, poświęciło na ratowanie swoich banków  Banki działające w Polsce to podmioty
że nie wszystkie banki stosują się do już 3,7% produktu krajowego brutto z 2008 r. dysponujące wysokimi kapitałami i zdro-
CZY WIESZ NA BANK? 2. Symbolem, który 3. Od czasu powołania Odpowiedzi do kwizu sprzed dwóch tygodni: obowiązujących zaleceń  przyznaje dyr. Gdyby Polska chciała na ten sam cel wymi portfelami aktywów oraz podlega-
się wyświetla na Komisji Nadzoru 1 C  Dzięki bankowości elektronicznej można mieć dostęp Paweł Sawicki z KNF. przeznaczyć identyczny odsetek swego jące ścisłemu nadzorowi. Potwierdzenie
1. Hasło chroniące stronie internetowej, Finansowego(KNF) do konta przez całą dobę. Podstawowym celem KNF jest zapew- PKB, musiałaby wydać 47 mld zł. Nie tej tezy znajduje się w danych na temat
dostęp do usług potwierdzającym w 2006 r. w Polsce: 2 B  Liczba aktywnych użytkowników bankowości elek- nienie stabilności i bezpieczeństwa sys- wydaliśmy ani grosza. polskiego sektora bankowego: współ-
bankowych klienta nawiązanie bezpiecznego A) nie upadła żadna tronicznej w Polsce wynosi 10 mln. temu bankowego, czyli  co zdarzało czynnik wypłacalności kształtuje się na
powinno, szyfrowanego połączenia nadzorowana przez KNF 3 B  Chęć opłacania rachunków przy zastosowaniu się w poprzednich latach w państwach poziomie ponad 13,5%, a wskaz
nik ade-
 Sytuację sektora
zdaniem ekspertów, internetowego przy doko- instytucja finansowa, bankowości elektronicznej wyraża 50% Polaków. zachodnich  niedopuszczenie do upa- kwatności podstawowych kapitałów wła-
liczyć co najmniej: nywaniu płatności jest: B) upadłość ogłosiły trzy dania banków komercyjnych ze szkodą snych (wskaz
nik ten określa, ile kapitału
bankowego w zakresie
Wśród osób, które udzielą prawidłowych odpo-
A) 3 znaki, A) słoneczko, instytucje finansowe, dla naszego rynku finansowego i dla powinny posiadać banki, aby ich działal-
wiedzi (podamy je za dwa tygodnie), rozlosu-
bazy kapitałowej można
B) 8 znaków, B) kluczyk, C) upadłość ogłosiła tylko osób korzystających z ich usług. Bo choć ność była bezpieczna) wynosi 12,07%,
jemy atrakcyjne nagrody książkowe. Odpowiedzi
C) 20 znaków. C) kłódka. jedna instytucja finansowa. depozyty osób fizycznych są w pełni czyli znacznie powyżej 9% ustalonych
prosimy wysyłać pod adresem redakcji z dopis-
uznać za dobrą
kiem  Kwiz bankowy do 28 listopada.
chronione do wysokości 100 tys. euro, na ostatnim szczycie Unii Europejskiej.
Nagrody za prawidłowe rozwiązanie kwizu otrzymali: Kamila Piskorz z Bytomia i Janina Zbikowska z Gorzowa Wlkp.
 z oświadczenia KNF.
to nagłe zaprzestanie działalności przez Sytuację sektora bankowego w zakresie
34 35
PRZEGL
D FOT. CORBIS, JACEK WASZKIEWICZ/REPORTER, EAST NEWS PRZEGL
D
27 listopada 2011 r. 27 listopada 2011 r.
y
ródło: ARC Rynek i opinie
bazy kapitałowej można uznać za dobrą.
Polskie banki nie posiadają znaczących
CENY W RYZACH
pakietów obligacji Grecji, nie mają też
ekspozycji na dług innych peryferyjnych
Według prognoz
krajów strefy euro  Portugalii, Hiszpanii,
NBP, w najbliższych
Irlandii czy Włoch. Dodatkowo przepły-
wy (transakcje banków z zagranicznymi
latach zarówno wzrost
podmiotami z grup kapitałowych) są
gospodarczy,
w trybie ciągłym monitorowane przez
Komisję Nadzoru Finansowego. W kon- jak i inflacja w Polsce
tekście możliwych zmian właścicielskich
wyniosą ok. 3%
w sektorze bankowym nadzór skierował
do akcjonariuszy banków list przypo- Polacy narzekają na drożyznę, ale za-
minający o zapisach polskiego prawa, chowują się racjonalnie. Dlatego też
które nakazują niezwłocznie powiada- oczekiwania inflacyjne w naszym kraju
miać polski nadzór bankowy o planach są zbliżone do rzeczywistego poziomu
W czasie hiperinflacji bułka kosztowała
sprzedaży akcji. Z punktu widzenia KNF inflacji, a żadna eksplozja cen ani rece-
miliard dolarów Zimbabwe.
najważniejsze jest, aby polski nadzór za- sja nam nie grożą  takie są podstawo-
chowywał należytą kontrolę nad ewen- we wnioski z debaty poświęconej temu,
tualnym procesem przekształceń oraz jaki wpływ na gospodarkę mają inflacja lę strachu przed drożyzną  niekiedy bez
żeby akcjonariusze w polskich bankach rzeczywista i inflacja postrzegana. De- złych intencji, lecz z powodu niemożno-
przestrzegali polskiego prawa bankowe- bata została zorganizowana przez Naro- ści znalezienia lepszych tematów  już się
go. W każdym przypadku celem naczel- dowy Bank Polski i Towarzystwo Ekono- uodpornili na hiobowe przepowiednie.
nym jest zapewnienie ostrożnego i sta- mistów Polskich na wydziale Ekonomii Jarosław Jakubik, zastępca dyrektora
bilnego zarządzania bankiem. Depozyty Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej generalnego Instytutu Ekonomicznego
gromadzone w polskich bankach objęte w Lublinie. NBP, ocenia, że straszenie ze strony me-
są systemem gwarantowania przez pań- Sprawa jest ważka, bo jak przypomniał diów wprawdzie wywiera pewien wzrost
stwowy Bankowy Fundusz Gwarancyjny przewodniczący TEP Ryszard Petru, to oczekiwań inflacyjnych, ale nie powodu-
właśnie hiperinflacja z lat 20. doprowa- je znaczących zmian w zachowaniach
dziła Hitlera do władzy. Dziś jest spokoj- konsumpcyjnych. Zdaniem ekonomisty
Polskie banki nie
niej, nawet inflacja w Zimbabwe, wy- Michała Zielińskiego, nauczyliśmy się
nosząca jeszcze trzy lata temu 231 mln nie wierzyć gazetom, i nie szturmujemy
posiadają znaczących
procent (w obiegu były banknoty trzy- sklepów, żeby zrobić zakupy, zanim coś
pakietów obligacji
miliardowe, pieniędzy nie liczono, lecz je rzekomo zdrożeje.
ważono), obecnie spadła do 3%.
Grecji.
MIMO NIEMIECKIEJ RECESJI
CHOĆ MEDIA STRASZ
Sytuacja gospodarcza Polski w dużej
(BFG). Limit gwarancji środków zgroma- Jak wyjaśnił Bohdan Wyżnikiewicz, wi- mierze zależy od tempa rozwoju naszych
dzonych w banku przez jednego depo- ceprzewodniczący TEP, różnica między największych partnerów. Ewentualna re-
nenta wynosi obecnie równowartość inflacją postrzeganą a rzeczywistą jest cesja w RFN wcale nie musi jednak cią-
100 tys. euro. W przypadku środków na taka jak między pogodą odczuwaną gnąć w dół i Polski. Biedniejący Niemcy
rachunkach wspólnych (np. współmał- a rzeczywistą. Ludzie stojący na wietrze będą bowiem kupowali więcej tańszych
żonków) limit gwarancji 100 tys. euro zwykle odczuwają większy chłód, niż po- towarów, czyli polskich, co może sprzy-
dotyczy każdego ze współposiadaczy kazują to termometry. Natomiast poziom jać naszemu eksportowi.
rachunku. System gwarantowania BFG cen postrzegamy zwykle przez pryzmat Prognozy, sporządzane zarówno przez
obejmuje depozyty zgromadzone we tego, na co wydajemy najwięcej i naj- NBP, jaki i przez inne wiarygodne instytu-
wszystkich bankach krajowych, tzn. ma- częściej  czyli żywności (stanowiącej cje, przewidują, że w najbliższych latach
jących siedzibę na terytorium Rzeczypo- ok. 25% koszyka przeciętnego Polaka) wzrost gospodarczy w Polsce wynie-
spolitej Polskiej . i energii (ok. 15% koszyka). Gdy te do- sie ok. 3%, na takim samym poziomie
Cóż, komentując to oświadczenie, moż- bra drożeją w tempie powyżej średniej, ukształtuje się też inflacja. I nie ma pod-
na dodać tylko tyle, że klienci naszych częściej mówimy, że  wszystko drożeje . staw, by im nie wierzyć.
Wkładkę przygotował
banków mogą spać spokojnie. Uczestnicy debaty zauważali jednak, że
Andrzej Dryszel
Polacy, mimo że media nakręcają spira-
Wkładka dofinansowana ze środków Narodowego Banku Polskiego Jeżeli będą Państwo mieli jakieś pytania
związane z tematyką wkładki, prosimy
Więcej informacji o finansach i bankowości na portalu edukacyjnym www.nbportal.pl
przesłać je e-mailem pod adresem prze-
ZA DWA TYGODNIE KOLEJNA WKA
ADKA: KREDYT, NA KTÓRY CI
STAĆ " Jak zapew-
[e-mail]. Postaramy się
nić dostępność do kredytu osobom zagrożonym wykluczeniem finansowym? " Gdzie
uzyskać na nie odpowiedz
ekspertów.
szukać bezpiecznego kredytu? " Co robić, gdy pojawiają się problemy ze spłatą kredytu?
36
PRZEGL
D
27 listopada 2011 r.