56
technologie i bezpieczeństwo
ocena ryzyka zawodowego
Kierownik budowy
Ocena ryzyka zawodowego kierownika budowy została wykonana metodą RISK SCORE. Metoda RISK
SCORE jest metodą trójparametrową, w której szacuje się skutki zdarzenia S, ekspozycję na zagro-
żenie E i prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia P. Parametry S i E szacowane są na 6 pozio-
mach, prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia P szacowane jest na 7 poziomach. Parametrom
przypisuje siÄ™ liczby majÄ…ce charakter wag oceniajÄ…cych ich znaczenie.
Iwona Romanowska-SÅ‚omka
Charakterystyka stanowiska
Zadaniem kierownika budowy jest wykonanie obiektu budowlanego zgodnie z kosztorysem i planem inwestora. PracÄ™ na budowie
rozpoczyna on od przejęcia terenu budowy (często zadrzewionego), kończy na odbiorze obiektu. Do czynności wykonywanych przez
kierownika budowy należy: sprawowanie nadzoru technicznego nad przebiegiem prac w zakresie jakości, poprawności, terminowości
wykonywanych robót, stosowania odpowiednich materiałów, wykonywania prac zgodnie ze sztuką budowlaną i obowiązującymi prze-
pisami. Czuwa nad bezpieczeństwem pracy oraz organizacją odbioru robót. Prowadzi dokumentację budowy. Podczas nadzorowania
lub odbioru prac dekarskich wchodzi na drabiny i rusztowania. Podczas nadzorowania fundamentowania schodzi do wykopów. Budowa
wykonywana jest w terenie, gdzie jest wysoki poziom wód gruntowych (w pobliżu rzeki). Biuro kierownika znajduje się w kontenerach
na terenie prowadzonej budowy. Na budowie jest ochrona, w nocy pracownicy patrolujÄ… teren z psami. Kierownik budowy zatrudniony
jest na pełny wymiar czasu pracy w systemie jednozmianowym, jednak gdy jest to konieczne pracuje po godzinach. Na prace biuro-
we w ciągu zmiany roboczej przeznacza około 3 godzin. W pozostałym czasie wykonuje czynności nadzoru związane z kierowaniem
budową. W sprawach służbowych jez
dzi samochodem.
Karta informacji o zagrożeniach na stanowisku kierownika budowy
Zagrożenia biologiczne
Zagrożenie y
ródło zagrożenia (przyczyna) Możliwe skutki zagrożenia Środki ochrony przed zagrożeniami
Grupa ryzyka Droga zakażenia Przechowywanie akt
Laseczka zgorzeli gazowej Gleba Zgorzel gazowa, posocznica, Szybkie opatrywanie ran, rękawice ochronne,
Clostridium perfringens działanie toksyczne obuwie ochronne
gr. 2, brak szczepień Bezpośrednia (przyranna) Nie
T
Laseczka tężca Gleba Tężec, działanie toksyczne Szczepienia, szybkie opatrywanie ran,
Clostridium tetani środki ochrony indywidualnej, podawanie
anatoksyny tężcowej po skaleczeniach
gr. 2, szczepienie Bezpośrednia (przyranna) Nie
T
Kleszczowe zapalenie mózgu Kleszcze Zapalenie mózgu, gorączka Środki ochrony indywidualnej, tępienie
Wirus Flaviviridae kleszczy, repelenty
gr. 3, szczepienie Ukłucia kleszczy Nie
Borrelia spp. Kleszcze GorÄ…czki nawracajÄ…ce, Szybkie usuwanie kleszczy, repelenty,
borelioza badania profilaktyczne
gr. 2, brak szczepień Ukłucia kleszczy Nie
10/2008
57
Wirus wścieklizny Chore zwierzęta Wścieklizna, porażenie Szczepienia ochronne narażonych grup
Rhabdoviridae centralnego układu zawodowych, szkolenia, dezynfekcja ran
Lyssavirus canis nerwowego
gr. 2, szczepienie Bezpośrednia, ugryzienia, Nie
skaleczenia
Zagrożenia fizyczne, chemiczne i psychofizyczne
Zagrożenie y
ródło zagrożenia (przyczyna) Możliwe skutki zagrożenia Środki ochrony przed zagrożeniami
Poślizgnięcie i upadek na tym Śliskie powierzchnie, bałagan Stłuczenia, zwichnięcia, Odpowiednie obuwie, utrzymanie
samym poziomie na budowie wstrząśnienie mózgu, złamania porządku, uwaga
Upadek na niższy poziom Praca na wysokości, drabiny, Stłuczenia, zwichnięcia, Środki ochrony przed upadkiem, uwaga,
rusztowania, podesty w czasie złamania, wstrząśnienie dobry stan techniczny drabin, rusztowań
dozorowania budowy mózgu, śmierć itp.
Kontakt z szorstkimi, ostrymi Elementy konstrukcyjne obiektu Skaleczenia, zakłucia, rany rąk Uwaga, środki ochrony indywidualnej
powierzchniami budowlanego, rusztowania itp. (rękawice)
Uderzenie o nieruchome Elementy konstrukcyjne obiektu Potłuczenia, guzy, siniaki Utrzymywanie porządku, uwaga
przedmioty budowlanego, wyposażenie budowy,
wyposażenie biura
Uderzenie przez spadające Materiały budowlane, przedmioty Potłuczenia, złamania, śmierć Przestrzeganie procedur i przepisów,
przedmioty przenoszone przez dz
wigi, utrzymywanie porzÄ…dku
narzędzia, elementy rusztowania
Przeciążenie układu Odpowiedzialność Zaburzenia snu, nerwice, Szkolenia z zakresu odreagowywania
nerwowego za bezpieczeństwo ludzi, psychozy, zawał, wylew stresu oraz komunikacji międzyludzkiej
za wykonanie obiektu zgodnie
z kosztorysem i planem inwestora
Zapylenie Sypkie materiały budowlane, pył Podrażnienie dróg odde- Środki ochrony indywidualnej (okulary,
glebowy chowych, zaprószenie oczu, maski)
zapalenie spojówek, urazy oka
Zasypanie Kontrola wykopów, nieprawidłowo Stłuczenia, zwichnięcia, Wykonywanie wykopów zgodnie z zasto-
wykonane i zabezpieczone wykopy złamania, wstrząśnienie sowaną technologią oraz odpowiednio
mózgu, śmierć do warunków gruntowych i atmosfe-
rycznych, zabezpieczenie wykopów
Zalanie wodą wykopu Kontrola wykopów, opady, wody Śmierć przez utopienie Zabezpieczenie wykopu przed opadami,
gruntowe, uszkodzenie instalacji zalaniem przez wody gruntowe,
wodnej odwadnianie wykopu, odpowiednie
rozpoznanie terenu
A
atwo palne gazy pod Kontrola wykonywania wykopów, Poparzenia, śmierć Właściwe przygotowanie robót,
ciśnieniem, niewypały, niewybuchy, uszkodzenie instalacji rozpoznanie przebiegu instalacji,
niewybuchy, pożar, wybuch gazowej, kontrola prac dekarskich odpowiednie zabezpieczenie instalacji
Kontakt z energią elektryczną Urządzenia zasilane energią Porażenie prądem, śmierć Właściwe przygotowanie robót, rozpo-
elektrycznÄ…, uszkodzenie instalacji znanie przebiegu instalacji, odpowiednia
elektrycznej i sprawna instalacja elektryczna, przeglÄ…-
dy i pomiary elektryczne
Potrącenie, przygniecenie Maszyny i pojazdy poruszające się Złamania, uszkodzenie Właściwa organizacja pracy, wytyczenie
przez ruchome obiekty po terenie budowy narządów wewnętrznych, i oznakowanie strefy niebezpiecznej,
śmierć przestrzeganie przepisów, szkolenia,
wzmożona uwaga, kamizelka odblaskowa
Wypadek komunikacyjny Dojazd do budowy ZÅ‚amania, uszkodzenie Przestrzegania prawa o ruchu
narządów wewnętrznych, drogowym, sprawny technicznie pojazd
śmierć samochodowy
Agresja pracowników Kontakt z ludz
mi Potłuczenia, guzy, siniaki, Szkolenia, wzmożona uwaga
złamania
Zmienne warunki Praca w otwartym terenie Udary cieplne w lecie, Odpowiednia odzież, zimne lub gorące na-
atmosferyczne niezależnie od pory roku przeziębienia w zimie poje, możliwość odpoczynku w pomiesz-
czeniu o odpowiedniej temperaturze
Substancje i preparaty Zaprawa Poparzenia chemiczne Åšrodki ochrony indywidualnej (okulary
chemiczne  żrące ochronne), uwaga
Substancje i preparaty Materiały budowlane Alergia skórna, układu Wzmożona uwaga
chemiczne  uczulajÄ…ce oddechowego, astma
Wartościowanie ryzyka
Szacowanie szkód i prawdopodobieństwa szkód oraz wartościowanie ryzyka wykonano metodą RISK SCORE. W metodzie RISK SCORE
wartoÅ›ciowanie ryzyka opisuje wyrażenie: R = S × E × P, gdzie: S  możliwe skutki, E  ekspozycja na zagrożenie, P  prawdopodo-
bieństwo wystąpienia zdarzenia.
10/2008
58
Karta informacji o ryzyku zawodowym na stanowisku kierownika budowy
Zagrożenie Możliwe skutki Ekspozycja Prawdopodobieństwo zdarzenia Ryzyko
Zagrożenia biologiczne
Laseczka zgorzeli S = 7 Duże E = 1 P = 0,2 R = 1,4 Akceptowalne
Clostridium perfringens
Ciężkie uszkodzenie ciała Minimalna Możliwe do pomyślenia Wskazana kontrola
Laseczka tężca S = 15 Bardzo duże E = 1 P = 0,2 R = 3 Akceptowalne
Clostridium tetani
Jedna ofiara śmiertelna Minimalna Możliwe do pomyślenia Wskazana kontrola
Kleszczowe zapalenie S = 7 Duże E =1 P = 0,2 R = 1,4 Akceptowalne
mózgu
Ciężkie uszkodzenie ciała Minimalna Możliwe do pomyślenia Wskazana kontrola
Wirus Flaviviridae
Borrelia spp. S = 7 Duże E = 1 P = 0,2 R = 1,4 Akceptowalne
Ciężkie uszkodzenie ciała Minimalna Możliwe do pomyślenia Wskazana kontrola
Wirus wścieklizny S = 15 Bardzo duże E = 3 P = 0,2 R = 9 Akceptowalne
Rhabdoviridae
Jedna ofiara śmiertelna Sporadyczna Możliwe do pomyślenia Wskazana kontrola
Lyssavirus canis
Zagrożenia fizyczne, chemiczne i psychofizyczne
Upadek na tym samym S = 3 Åšrednie E = 6 P = 1 R = 18 Akceptowalne
poziomie
Absencja Codzienna Mało prawdopodobne, ale możliwe Wskazana kontrola
Upadek na niższy poziom S = 15 Bardzo duże E = 3 P = 0,5 R = 22,5 Małe
Jedna ofiara śmiertelna Sporadyczna Tylko sporadycznie możliwe Potrzebna kontrola
Kontakt z szorstkimi, ostrymi S = 1 Bardzo małe E = 6 P = 3 R = 18 Akceptowalne
powierzchniami
Udzielenie pierwszej pomocy Codzienna Praktycznie możliwe Wskazana kontrola
Uderzenie o nieruchome S = 1 Bardzo małe E = 6 P = 3 R = 18 Akceptowalne
przedmioty
Udzielenie pierwszej pomocy Codzienna Praktycznie możliwe Wskazana kontrola
Uderzenie przez spadające S = 15 Bardzo duże E = 6 P = 0,2 R = 18 Akceptowalne
przedmioty
Jedna ofiara śmiertelna Codzienna Możliwe do pomyślenia Wskazana kontrola
Przeciążenie układu S = 7 Duże E = 3 P = 0,5 R = 10,5 Akceptowalne
nerwowego
Ciężkie uszkodzenie ciała Sporadyczna Tylko sporadycznie możliwe Wskazana kontrola
Zapylenie S = 3 Åšrednie E = 3 P = 1 R = 9 Akceptowalne
Absencja Sporadyczna Mało prawdopodobne, ale możliwe Wskazana kontrola
Zasypanie S = 15 Bardzo duże E = 1 P = 0,2 R = 3 Akceptowalne
Jedna ofiara śmiertelna Minimalna Możliwe do pomyślenia Wskazana kontrola
Zalanie wodą wykopu S = 15 Bardzo duże E = 1 P = 0,2 R = 3 Akceptowalne
Jedna ofiara śmiertelna Minimalna Możliwe do pomyślenia Wskazana kontrola
A
atwo palne gazy pod S = 15 Bardzo duże E = 1 P = 0,2 R = 3 Akceptowalne
ciśnieniem, niewypały,
Jedna ofiara śmiertelna Minimalna Możliwe do pomyślenia Wskazana kontrola
niewybuchy, pożar, wybuch
Kontakt z energią elektryczną S = 15 Bardzo duże E = 6 P = 0,2 R = 18 Akceptowalne
Jedna ofiara śmiertelna Codzienna Możliwe do pomyślenia Wskazana kontrola
Potrącenie, przygniecenie S = 15 Bardzo duże E = 6 P = 0,2 R = 18 Akceptowalne
przez ruchome obiekty
Jedna ofiara śmiertelna Codzienna Możliwe do pomyślenia Wskazana kontrola
Wypadek komunikacyjny S = 15 Bardzo duże E = 3 P = 0,2 R = 9 Akceptowalne
Jedna ofiara śmiertelna Sporadyczna Możliwe do pomyślenia Wskazana kontrola
Agresja pracowników S = 3 Średnie E = 6 P = 1 R = 18 Akceptowalne
Absencja Codzienna Mało prawdopodobne, ale możliwe Wskazana kontrola
Zmienne warunki S = 3 Åšrednie E = 6 P = 1 R = 18 Akceptowalne
atmosferyczne
Absencja Codzienna Mało prawdopodobne, ale możliwe Wskazana kontrola
Substancje i preparaty S = 7 Duże E = 1 P = 0,2 R = 1,4 Akceptowalne
chemiczne  żrące
Ciężkie uszkodzenie ciała Minimalna Możliwe do pomyślenia Wskazana kontrola
Substancje i preparaty S = 3 Åšrednie E = 1 P = 0,2 R = 0,6 Akceptowalne
chemiczne  uczulajÄ…ce
Absencja Minimalna Możliwe do pomyślenia Wskazana kontrola
10/2008
59
edukacja
Uwagi
Ryzyko zawodowe jest ściśle związane
ze środowiskiem pracy. Dla takich samych
Najbardziej aktualna
stanowisk, ale w różnych warunkach pracy
zagrożenia i poziom ryzyka mogą być różne.
Szacując stopień szkód zagrożenia, przyjmu-
oferta szkoleniowa
je się możliwe największe skutki. W szaco-
waniu prawdopodobieństwa skutków należy
wziąć pod uwagę warunki pracy, zdarzenia, Firmy szkoleniowe zainteresowane zamieszczeniem swojej oferty
jakie miały miejsce w  przeszłości , zachowa-
z zakresu bhp, prawa pracy, a także kursów zawodowych w naszej
nia pracownika itp. Po wiedzę można sięgnąć
rubryce  edukacja , prosimy o przesyłanie pod adresem redakcji
do danych statystycznych, obserwacji itd.
aktualnej oferty bÄ…dz
o skontaktowanie siÄ™ z redakcjÄ…. Nasza pro-
pozycja jest bezpłatna.
Przykłady
Ryzyko zwiÄ…zane z wirusami (Flaviviridae
 kleszczowe zapalenie mózgu)
y
ródłem zagrożenia jest praca w terenie za-
krzewionym i zadrzewionym (np. podczas
Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o.
przejmowania terenu). ul. Obrońców Westerplatte 32A, 80-317 Gdańsk
Możliwe skutki S = 15  bardzo duże, jedna tel. [phone]
ofiara śmiertelna. Ekspozycja E = 1  mini- e-mail: [e-mail], www.oddk.pl
malna. Prawdopodobieństwo zdarzenia P =
Kursy i szkolenia z zakresu bhp, prawa pracy i inne Terminy w 2008 r.
0,2  możliwe do pomyślenia; nie było ta-
Szkolenia okresowe bhp w drodze samokształcenia kierowanego dla:
kiego zdarzenia. Poziom ryzyka R = 18  ak-
 pracodawców i innych osób kierujących pracownikami
ceptowalny, wskazana kontrola, aby ryzyko  pracowników służb bhpy i osób wykonujących zadania tej służby
 pracowników administracyjno-biurowych. Indywidualne terminy
pozostało na tym samym poziomie.
W każdy piątek, w godz. 1400  1600 uczestnicy szkoleń mają możliwość szkoleń.
Ryzyko związane z upadkiem na niższy poziom
konsultacji telefonicznych lub e-mailem z p. Bogdanem RÄ…czkowskim. NaukÄ™ rozpoczyna siÄ™
y
ródłem jest praca na rusztowaniach i drabi-
Szkolenia okresowe prowadzone są w drodze samokształcenia po przesłaniu
nach. Możliwe skutki S = 15  bardzo duże, jed-
kierowanego. zgoszenia i dokonaniu
na ofiara śmiertelna. Ekspozycja E = 3  spora- Uczestnicy otrzymują program, przewodnik metodyczny, podręcznik, wpłaty.
film szkoleniowy na płycie DVD, zestaw testów.
dyczna. Prawdopodobieństwo zdarzenia P =
Szkolenie kończy się egzaminem i wydaniem odpowiedniego
0,5  tylko sporadycznie możliwe; w ciągu 10
zaświadczenia.
lat nie było takiego zdarzenia. Poziom ryzyka
Szkolenia bhp zamknięte na zlecenie firm.
R = 22,5  mały, potrzebna kontrola, aby ryzy-
ko pozostało na tym samym poziomie. Szkolenia i kursy: Terminy i ceny na:
n
Instruktaż prowadzenia księgi HACCP www.oddk.pl
dr inż. Iwona Romanowska-Słomka
Pierwsza pomoc przedlekarska
Wyższa Szkoła Zarządzania Ochrony Pracy
Czas pracy
w Katowicach
Prowadzenie akt osobowych w firmie
Kurs specjalisty ds. kadrowo-płacowych
Podczas szkoleń i kursów uczestnicy otrzymają materiały szkoleniowe
publikowane przez ODDK.
Kursy i szkolenia odbywajÄ… siÄ™ w Centrum Szkoleniowym ODDK w Sopocie.
Dla grup zorganizowanych we wskazanej miejscowości.
Polecamy szkolenia w atrakcyjnych miejscowościach na Kaszubach lub nad morzem.
MyNetwork Polska Sp. z o. o.
Plac Szczepański 8, 30-011 Kraków
tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail], www.mynetwork.pl
Kursy i szkolenia z zakresu bhp, prawa pracy i inne Terminy w 2008 r.
Szkolenia w zakresie bhp w formie e-learning (program
multimedialny dostępny poprzez internet pod określonym adresem
www). Z takich rozwiązań korzystają pracownicy wielu firm w Polsce,
głównie z uwagi na znaczne oszczędności czasu jak i ograniczenie do uzgodnienia
kosztów. Realizacja szkoleń okresowych bhp w tej formie jest zgodna
z obowiÄ…zujÄ…cymi w Polsce przepisami.
O terminie szkoleń decyduje klient.
MyNetwork Polska jest liderem krajowego rynku e-learning, działa
na rynku od 2002 roku.
Szczegółowa oferta pod adresem: www.kursbhp.pl
10/2008