Rozwiązania zadań do sprawdzenia uczniowie VII LO w Zielonej Górze mogą przesłać na adres: [e-mail] (e-mail musi być podpisany)
lub przedłożyć do sprawdzenia w formie pisemnej
V. Dysocjacja elektrolityczna (jonowa) - zdania do samodzielnego rozwiÄ…zania
Tabela rozpuszczalności soli i wodorotlenków w wodzie:
Kolor tła odzwierciedla charakterystyczną barwę substancji należy go traktować umownie (biały kolor tła oznacza bezbarwny roztwór)
NH4+ Na+ K+ Mg2+ Ca2+ Ba2+ Cr3+ Mn2+ Fe2+ Fe3+ Co2+ Ni2+ Cu2+ Ag+ Au3+ Zn2+ Cd2+ Hg2+ Al3+ Sn2+ Pb2+ Bi3+
OH- R R R NR TR R NR NR NR NR NR NR NR && NR NR NR NR NR NR NR NR
F- R R R NR NR NR NR TR TR NR R TR NR R R NR TR R TR R NR R
Cl- R R R R R R R R R R R R R NR R R R R R R TR R
Br- R R R R R R R R R R R R R NR R R R TR R R TR R
I- R R R R R R R R R && R R && NR TR R R NR R TR NR NR
S2- R R R && TR R NR NR NR NR NR NR NR NR NR NR NR NR && NR NR NR
SO32- R R R R NR NR R NR NR && NR NR && TR NR TR TR && && TR NR TR
SO42- R R R R TR NR R R R R R R R TR R R R R R R NR R
NO2- R R R R R R R R R NR R R R TR && R R R R TR R NR
NO3- R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R
PO42- R R R NR NR NR NR NR NR NR NR NR NR NR NR NR NR NR NR NR NR NR
CO32- R R R NR NR NR NR NR NR && NR NR && NR NR NR NR NR && NR NR NR
SiO32- R R R NR NR NR && NR NR NR NR NR && && && NR NR && NR && NR &&
MnO42- R R R R R R R && && R R R R R && R R && R && R R
CrO42- R R R R TR NR NR NR && R NR NR R NR && TR NR TR NR NR NR NR
CH3-COOH- R R R R R R R NR R R R R R R R R R R R R R R
R - substancja dobrze rozpuszczalna (rozpuszczalność powyżej 1 g w 100 g wody)
TR - substancja o niewielkiej rozpuszczalności, strąca się przy odpowiednim stężeniu roztworu (rozpuszczalność 0,1 - 1 g w 100 g wody)
NR - substancja praktycznie nierozpuszczalna, strąca się z rozcieńczonych roztworów (rozpuszczalność poniżej 0,1 g w 100 g wody)
&& - zachodzą skomplikowane reakcje, lub substancja nie została otrzymana
Wskazówki:
vð Dysocjacja kwasów: HnR ; wieloprotonowych (wielowodorowych) przebiega stopniowo:
H2O
Øð HnR "! H+ + H(n-1)R-
H2O
Øð H(n-1)R- "! H+ + H(n-2)R2-
H2O
Øð H(n-2)R2- "! H+ + H(n-3)R3-
H2O
Øð H(n-3)R3- "! H+ + H(n-4)R4-
vð Dysocjacja zasad: Me(OH)m; wielowodorotlenkowych (wielowodorotlenowych) przebiega stopniowo:
H2O
Øð Me(OH)m "! Me(OH)+(m-1) + OH-
H2O
Øð Me(OH+(m-1) "! Me(OH)2+(m-2) + OH-
H2O
Øð Me(OH+(m-2) "! Me(OH)3+(m-3) + OH-
vð Dysocjacja soli: MenRm; przebiega jednostopniowo:
H2O
Øð MenRm "! nMem+ + mRn-
H2O H2O
vð Dysocjacja wodorosoli: Men(HkR)m "! nMem+ + mHkRn- ; HkRn- "! H+ + Hk-1R(n+1)-
H2O H2O
Øð NaHCO3 "! Na+ + HCO3- ; HCO3- "! H+ + CO32-
 H2O H2O
vð Dysocjacja hydroksosoli (wodorotlenosoli): Men(OH)kRm "! nMe(OH)km+ + mRn- ; Me(OH)km+ "! Me(OH)k-1(m+1)+ + OH-
H2O H2O
Øð [Cu(OH)]2CO3 "! 2Cu(OH)+ + CO32-; Cu(OH)+ "! Cu2+ + OH-
vð Dysocjacja hydratów (soli uwodnionych): MenRm ‡ kH2O "! nMem+ + mRn- + kH2O
H2O
Øð Na2SO4‡ 10H2O "! 2Na+ + SO42- + 10H2O
vð Dysocjacja soli podwójnych: MenRm‡Me`n`Rm` "! nMem+ + n`Me`m`+ + m+m`Rn-
H2O
Øð (NH4)2KPO4 "! 2NH4+ + K+ + PO43-
H2O
Øð Pb2Cl2CO3 (PbCl2‡PbCO3) "! 2Pb2+ + 2Cl- + CO32-
vð Uwaga ogólna do poniższych zadaÅ„ - nie ma substancji z omawianej grupy zwiÄ…zków nierozpuszczalnych w wodzie (sÄ…
praktycznie nierozpuszczalne) w związku z tym można zapisać równanie dysocjacji dla tych związków pomimo, że w tabeli
rozpuszczalności wynika, że dany związek jest nierozpuszczalny.
1. Zapisz równania dysocjacji elektrolitycznej następujących kwasów tlenowych i uszereguj jony wg ich wzrastającego stężenia
w roztworze: H3AsO4; H3BO3; HClO; H2CO3, HClO4; HClO2; HClO4; H2CrO4; H2Cr2O7; HIO3;
HMnO4; H5OI6; HNO2; HNO3; H3PO4; H4P2O7; HPO3; H2PHO3; H2SO4;
H2SO3; H2SO2; H2S2O8; H2SO5; H2S2O3; H2SiO3; H4SiO4; H6TeO6
2. Zapisz równania dysocjacji elektrolitycznej następujących kwasów beztlenowych I uszereguj jony wg wzrastającego ich stężenia
w roztworze: HF; HCl; HBr; HI; H2S; H2Se; H2Te; HCN.
3. Zapisz równania dysocjacji elektrolitycznej następujących wodorotlenków i uszereguj jony wg wzrastającego ich stężenia w roztworze:
NaOH; Ca(OH)2; Ba(OH)2; Fe(OH)3; Fe(OH)2; Cr(OH)3; Mn(OH)4; NH4‡H2O; Al(OH)3
4. Zapisz równania dysocjacji po stopieniu soli lub zapisz, że sól ulga rozkładowi:
NaHCO3; NaCl; ; NaBr; PbCl2; RbNO3; ZnSO4; KMnO4; K2Cr2O7; K2CrO4;
AlPO4; (NH4)CO3 ; NH4Cl
5. Zapisz równania dysocjacji elektrolitycznej soli w roztworach wodnych i uszereguj jony wg wzrastającego ich stężenia
w roztworze: CuSO4‡5H2O; Al(OH)2Cl; MgSO4‡7H2O; NaCr(SO4)2‡12H2O; Ca(HCO3)2, NaHSO4;
(NH4)2CO3; (NH4)Fe(SO4)2‡12H2O; KMnO4; (NH4)2Cr2O7, K2MnO4; AlCl3, K3PO4, NH4K2PO4;
Al(NO3)3; Fe2(SO4)3; FeSO4.
6. W 100g wody rozpuszczono 5g chloru glinu i 5 g chlorku żelaza(III). W którym jest się większe stężenie anionów chlorkowych?
(odp. w roztworze chlorku glinu: 0,1136mola, w roztworze chlorku żelaza 0,093mola).
7. W tej samej objętości wody rozpuszczono po 10g dichromianu(VI) potasu i chromianu(VI) potasu. W którym roztworze jest mniejsze
stężenie kationów potasowych? (odp. w roztworze dichromianu 0,068mola, w roztworze chromianu 0,103mola).
8. Podaj wzory sumaryczne związków chemicznych, które w roztworze wodnym dysocjują na następujące jony:
a) Ca+; H+, PO43-; b) Ca2+, OH-, Br-; c) K+, [Al(OH)6]3-; d) Na+, H+, HPO42-, PO43-; e) Al3+, SO42-.
9. Do wody wprowadzono następujące substancje: H2O2; NaH; NH3; N2O5; HI; SiH4; BeO; Mg; H2Te; Cl2; CO2; CO; SiO2; Na2SiO3;
K2CO3; CH3COO(NH4); CaO; Które roztwory w/w substancji będą miały: - odczyn obojętny, - zasadowy, - odczyn kwasowy?
10. Jodek, wodorek i tlenek potasu są związkami jonowymi, kryształy tworzą kationy potasu oraz aniony: I-, H- i O2-. Jeżeli wszystkie
próbki w/w związków mają po 10g, to w której próbce znajduje się największa liczba wszystkich jonów?
(odp. KH - 0,5mola, K2O - 0,32mola, KI - 0,12 mola).
11. Roztwór zawiera masowo: 10% KBr; 10% KI; 10% NaBr. Uszereguj jony wg wzrastającego ich stężenia w rozworze
(odp. I - < Na+ < K+ < Br - )