Jak wybrać burmistrza?
Wybierana w wyborach powszechnych rada gminy stanowi najważniejszy organ samorządu gmin-
nego, a jednak w codziennym funkcjonowaniu władz samorządowych najistotniejszą rolę odgrywa
władza wykonawcza  zarząd gminy wraz ze swoim przewodniczącym. Jednym z określonych
ustawą zadań rady gminy jest wybór zarządu gminy, w tym wójta, burmistrza bądz
prezydenta mia-
sta. Na zajęciach uczniowie poznają procedurę wyboru przewodniczącego zarządu, biorąc udział
w symulacji posiedzenia rady fikcyjnej gminy.
cie  patrz uwagi do lekcji). Na odbywającym
Cele
się właśnie posiedzeniu mają oni wyłonić burmi-
strza gminy (Szczęśliwice to mała gmina miejska).
Po zajęciach uczniowie powinni umieć:
Zgodnie z ustawą o samorządzie terytorialnym
przedstawić procedurę wyboru burmistrza
z dnia 8 marca 1990 roku wójt, burmistrz i ich
(wójta, prezydenta miasta) przez radę gminy;
zastępcy mogą być wybrani spoza składu rady
wyjaśnić, jakie elementy mogą mieć wpływ na
gminy. Art. 28 punkt 2 mówi:  Rada gminy wy-
wybór przewodniczącego zarządu;
biera wójta lub burmistrza bezwzględną większo-
wskazać czynniki ułatwiające bądz
utrudnia- ścią głosów ustawowego składu rady, w głosowa-
jące osiągnięcie kompromisu przy wyborze
niu tajnym . Cztery z reprezentowanych w ra-
wspólnego kandydata oraz przedstawić swoje
dzie gminy Szczęśliwice ugrupowań mają swo-
zdanie w sprawie granic takiego kompromisu.
ich kandydatów na burmistrza, jednakże żadne
z nich nie ma wymaganej większości, która umoż-
liwiałaby im wybranie go bez pozyskania sojusz-
Środki dydaktyczne
ników. Ustawa mówi, że radni mają 6 miesięcy
na powołanie burmistrza i zarządu gminy pod
1. Instrukcja dla przewodniczącego rady gminy
groz
bą rozwiązania rady. Na użytek gry symula-
Szczęśliwice.
cyjnej przyjmujemy, że właśnie na tym posiedze-
2. Informacja o gminie.
niu rady gminy burmistrz musi zostać wybrany.
3. Programy ugrupowań.
3. Poleć, by uczniowie w jawnym głosowaniu wy-
4. Charakterystyka kandydatów na stanowisko
brali przewodniczącego rady (dla uproszczenia
burmistrza.
możesz go też sam wskazać lub wylosować), który
będzie prowadził sesję rady. Wręcz mu odpowied-
5. Wskazówki dla radnych.
nią instrukcję (materiał pomocniczy nr 1). Wypisz
6. Informacje dodatkowe dla uczestników.
na tablicy nazwy fikcyjnych ugrupowań w gminie
7. Protokół komisji skrutacyjnej.
Szczęśliwice oraz liczbę radnych, którzy je repre-
8. Karta do głosowania.
zentują. Przydziel uczniom role radnych i kan-
dydatów na burmistrza. Dopasuj liczbę radnych
w poszczególnych ugrupowaniach do wielkości
Przebieg zajęć
klasy, nie zmieniaj jednak liczby kandydatów.
1. Poinformuj uczniów, że na lekcji dowie- Poproś radnych z poszczególnych ugrupowań,
dzą się dokładniej, w jaki sposób wybierany
aby zapoznali się z krótkim opisem problemów,
jest przewodniczący zarządu gminy, i wezmą
z którymi boryka się ich gmina, informacjami
udział w grze symulacyjnej ilustrującej tę proce- na temat swoich programów wyborczych oraz
durę. Wybierana w wyborach powszechnych rada
sylwetkami kandydatów. Ustaw ławki tak, aby
gminy stanowi najważniejszy organ samorządu
wszystkie ugrupowania siedziały przy osobnych
gminnego, a jednak w codziennym funkcjono- stolikach. Każde ugrupowanie wybiera sprawoz-
waniu władz samorządowych najistotniejszą rolę
dawcę, który zaprezentuje zgłaszanego przez sie-
odgrywa władza wykonawcza  zarząd gminy
bie kandydata na burmistrza.
wraz ze swoim przewodniczącym. Przypomnij, 4. Zapowiedz, że za chwilę rozpocznie się posie-
że przewodniczącym zarządu w gminie wiejskiej dzenie rady gminy, które poprowadzi jej prze-
jest wójt, w małej gminie, której stolicą jest mia- wodniczący. Wręcz radnym materiał zawiera-
sto  burmistrz, a w mieście liczącym powyżej jący wskazówki dotyczące zasad obowiązujących
100 000 mieszkańców  prezydent miasta. przy zabieraniu głosu w czasie sesji i poproś
2. Poinformuj uczniów, że ich zadaniem będzie o szybką lekturę. W tym czasie przewodniczący
odegranie ról członków Rady Gminy  Szczęśli- rady gminy zapisuje na tablicy proponowany po-
wice (zamiast zajmować się fikcyjną gminą, mo- rządek obrad, a następnie uroczyście otwiera po-
żecie przeprowadzić symulację wyboru przewod- siedzenie. Dalszy ciąg przebiegu symulacji powi-
niczącego zarządu w waszej gminie lub powie- nien być zgodny z harmonogramem zawartym
208
w instrukcji dla przewodniczącego. Nie zapo- zrezygnowania z najważniejszych elementów ich
mnijcie o przerwie, którą przewodniczący powi- programu. Trudno zresztą ocenić, czy taktyczny
nien ogłosić przed wyborem komisji skrutacyjnej. kompromis zawsze jest najlepszym rozwiąza-
W trakcie przerwy radni z różnych ugrupowań niem. Zdarza się bowiem i tak, że ugrupowa-
mogą prowadzić negocjacje, tak aby zapewnić
nie, które osamotnione trwało przy swoim pro-
uzgodnionemu, wspólnemu kandydatowi bez- gramie, zostaje  nagrodzone w następnych wy-
względną większość głosów. Uwaga: ugrupowa- borach większym poparciem wyborców. Zapytaj
nie, które godzi się wycofać poparcie dla swojego
uczniów, jakie jest ich osobiste zdanie na temat
kandydata, powinno uzyskać obietnicę, najlepiej
granic kompromisu pod presją  arytmetyki wy-
pisemną, poparcia przynajmniej dla niektórych
borczej .
ważnych elementów swojego programu. Radni
7. Dobrą kontynuacją lekcji może być spotkanie
z danego ugrupowania muszą więc zdecydować,
klasy (lub wywiad przeprowadzony przez dwóch
które z punktów programu są dla nich najważ-
uczniów) z przewodniczącym zarządu w wa-
niejsze i czy uzyskane obietnice ich satysfakcjo-
szej gminie (albo jego zastępcą). W rozmowie
nują. Oczywiście, takie koalicje możliwe są raczej
z nim zapytajcie koniecznie, kto zaproponował
między ugrupowaniami o zbliżonych, a przynaj-
jego kandydaturę, głosami jakich ugrupowań zo-
mniej niesprzecznych programach.
stał wybrany, czy i jak udaje mu się dbać o in-
5. Przewodniczący komisji skrutacyjnej przepro-
teresy wszystkich mieszkańców gminy. Poproście
wadza tajne głosowanie i ogłasza jego wynik. Je-
o przykłady.
śli żaden z kandydatów nie uzyskał wymaganej
większości, przewodniczący rady powinien ogło-
Uwagi
sić kolejną przerwę, która ma dać wszystkim jesz-
cze jedną szansę na uzgodnienie wspólnego kan-
Zajęcia te dotyczą fikcyjnej gminy i nie ist-
dydata. Po przerwie głosowanie zostaje powtó-
niejących ugrupowań. Można je przeprowadzić
rzone. Wybrany kandydat przyjmuje gratulacje
w trudniejszej, ale niewątpliwie ciekawszej wer-
od przewodniczącego rady gminy i krótko dzię-
sji  zastąpić fikcję prawdziwymi informacjami
kuje radzie za okazane zaufanie. Następnie prze-
na temat waszej gminy oraz ugrupowań, które
wodniczący rady ogłasza zamknięcie posiedze-
reprezentowane są w radzie gminy. Zamiast wy-
nia.
boru burmistrza można także przeprowadzić za-
6. Omówcie przebieg symulacji, zwracając uwagę
jęcia poświęcone wyłonieniu starosty, czyli prze-
na to, w jaki sposób ugrupowania osiągnęły
wodniczącego zarządu powiatu.
kompromis w sprawie kandydata na burmistrza,
a także na to, którym ugrupowaniom się to nie
udało i z jakiego powodu. Zwróć uwagę, że pole
Pojęcia i terminy
manewru poszczególnych ugrupowań było nie-
jednakowe  dysponowały one przecież różną
" rada gminy
" zarząd gminy
" burmistrz
" wójt
liczbą radnych, a ponadto zawarcie kompromisu
" prezydent miasta
" przewodniczący rady gminy
dla niektórych z nich oznaczałoby konieczność
" komisja skrutacyjna
MATERIAA
POMOCNICZY NR 1
Instrukcja dla przewodniczącego rady gminy Szczęśliwice
Jesteś przewodniczącym rady, do ciebie należy otwarcie i prowadzenie dzisiejszej sesji.
Plan posiedzenia wygląda następująco:
" otwarcie sesji,
" odczytanie i przyjęcie przez radę porządku obrad,
" przedstawienie przez sprawozdawców poszczególnych ugrupowań sylwetek kandydatów,
" prezentacja programów przez kandydatów (maksimum 3 minuty dla kandydata),
" dyskusja (mogą w niej brać udział wyłącznie radni, wypowiedzi nie dłuższe niż 2 minuty),
oświadczenia, wnioski klubów,
" PRZERWA (ok. 10 minut)
209
" wybór komisji skrutacyjnej (3 osoby  przewodniczący komisji + dwóch członków) w gło-
sowaniu jawnym, zwykłą większością głosów, przy obecności co najmniej połowy składu
rady,
" przewodniczącym zarządu zostaje osoba, która uzyska najwięcej głosów,
" przeprowadzenie głosowania  wybór burmistrza (zorganizowany przez komisję skruta-
cyjną)  zgodnie z art. 28 p. 2 ustawy o samorządzie terytorialnym burmistrzem zostaje
osoba wybrana przez radę w głosowaniu tajnym bezwzględną większością składu całej
rady,
" podanie wyników głosowania,
" zamknięcie obrad.
MATERIAA
POMOCNICZY NR 2
Informacja o gminie
Gmina Szczęśliwice liczy niespełna 40 tys. mieszkańców. W jej skład wchodzi miasto li-
czące 16 tysięcy mieszkańców, 12 wsi sołeckich i 18 miejscowości liczących razem 21 tysięcy
mieszkańców.
Gmina Szczęśliwice jest gminą o charakterze rolniczo-turystycznym, która boryka się z wie-
loma problemami:
1. bardzo wysoki i ciągle rosnący poziom bezrobocia (20%),
2. w ostatnich latach zlikwidowano 3 duże zakłady zatrudniające mieszkańców gminy,
3. Cementowni  Rudnik grozi zamknięcie w ciągu najbliższych miesięcy,
4. istniejąca w gminie baza turystyczna i sportowa jest obecnie wykorzystywana zaledwie
w 30%,
5. stan dróg w gminie jest zły, a natężenie ruchu w centrum Szczęśliwic bardzo wysokie,
6. mimo ogromnych możliwości (jezioro Brzoza  I klasy czystości, wspaniałe lasy, piękny
krajobraz) ostatnio ruch turystyczny znacznie zmalał,
7. sytuacja w rolnictwie jest zła, w gminie przeważają gleby słabe i bardzo słabe, dominują
1 3-hektarowe gospodarstwa,
8. Spółdzielni Mleczarskiej  Mlemix także grozi upadek; stosuje ona przestarzałe technologie
produkcji, a jej produkty nie znajdują nabywców.
W gminie przed trzema miesiącami odbyły się wybory samorządowe, w których mieszkańcy
wybrali 28 radnych.
SKA
AD RADY GMINY SZCZ
ŚLIWICE
Nazwa ugrupowania Liczba radnych
Stowarzyszenie Miłośników Kultury Fizycznej  ZNICZ 5
Forum Wyborcze  Szczęśliwice 2000 2
Koło Młodych Ekologów Ziemi Szczęśliwickiej 6
Szczęśliwicka Izba Gospodarcza 4
Ruch Rolniczy  Na pomoc polskiej wsi 11
Informacje o ugrupowaniach reprezentowanych w radzie gminy Szczęśliwice
I Ruch Rolniczy  Na pomoc polskiej wsi opowiada się za:
1. ochroną interesów rolników,
2. oddłużeniem rolników w gminie,
3. przejęciem na własność przez gminę i unowocześnieniem Spółdzielni Mleczarskiej  Mle-
mix ,
4. rozwojem hodowli ryb w jeziorze Brzoza
oraz sprzeciwia się traktowaniu rozwoju turystyki w gminie jako zadania prioryteto-
wego.
210
II Stowarzyszenie Miłośników Kultury Fizycznej  ZNICZ :
1. zakłada wykorzystanie istniejącej bazy turystycznej i sportowej,
opowiada się za:
2. wykorzystaniem jeziora Brzoza jako bazy żeglarskiej,
3. wybudowaniem nowego stadionu sportowego dla drużyny, która właśnie weszła do
II ligi,
4. dotacjami z budżetu gminy dla istniejących obiektów sportowych,
5. wybudowaniem ścieżki rowerowej w Szczęśliwicach dla zwiększenia bezpieczeństwa
dzieci i młodzieży.
III Koło Młodych Ekologów stawia na:
1. roboty publiczne przy zazielenianiu gminy Szczęśliwice,
2. prace interwencyjne łagodzące wysoki poziom bezrobocia (budowa obwodnicy, re-
monty dróg i istniejącej przedwojennej sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, która ulega
awariom i zatruwa rzekę Szczęśliwkę),
3. zastąpienie gminnego wysypiska śmieci w Lipiu nowoczesną kompostownią,
opowiada się za:
4. likwidacją dzikich wysypisk śmieci oraz surowymi karami dla trucicieli,
5. segregacją śmieci.
IV Szczęśliwicka Izba Gospodarcza opowiada się za:
1. prywatyzacją gminnej bazy turystycznej,
2. samolikwidacją małych, nierentownych gospodarstw indywidualnych w wyniku gry
rynkowej oraz wstrzymaniem dotacji gminy dla rolników,
3. likwidacją zadłużonej Cementowni  Rudnik ,
sprzeciwia się dużym nakładom finansowym gminy na akcję  Segregujemy nasze śmieci .
V Forum Wyborcze  Szczęśliwice 2000
1. jest przeciwne rozwojowi turystyki masowej,
2. żąda likwidacji Cementowni  Rudnik i Spółdzielni Mleczarskiej  Mlemix ,
3. sprzeciwia się hodowli ryb w jeziorze Brzoza oraz budowie wysypiska śmieci w Lipiu,
4. stawia na rozwój agroturystyki,
5. jest za utworzeniem rezerwatu rododendronów w środku lasu niedaleko stanowiska
orła bielika,
6. opowiada się za produkcją zdrowej żywności w gospodarstwach ekologicznych.
MATERIAA
POMOCNICZY NR 3
Programy ugrupowań
I RUCH ROLNICZY  NA POMOC POLSKIEJ WSI
Wasze ugrupowanie jest najsilniej reprezentowane w radzie gminy, posiadacie 11 radnych.
Głosowali na was głównie rolnicy, gdyż startowaliście w wyborach pod hasłami ochrony ich
interesów. Jesteście zdania, że próby stworzenia w gminie nowoczesnej bazy turystycznej nie
mają obecnie szans powodzenia. Uważacie, że poprzednia rada niepotrzebnie trwoniła pienią-
dze gminne na utrzymywanie nie przynoszącej zysków bazy turystycznej. Za błąd uważacie
przejęcie przez gminę 3 ośrodków wczasowych nad jeziorem Brzoza, które do tej pory muszą
być dofinansowywane z budżetu gminy. Jesteście zdania, że gmina powinna przede wszystkim
zatroszczyć się o rolników i pomóc im w rozwiązywaniu problemów przyznając dotacje finan-
sowe. Opowiadacie się za przejęciem przez gminę na własność i unowocześnieniem Spółdzielni
Mleczarskiej  Mlemix . Gmina, waszym zdaniem, powinna promować rozwój przetwórstwa
mleczarskiego. Jesteście przeciwnikami promowania turystyki, uważacie, że lepiej wykorzy-
stać jezioro Brzoza do hodowli ryb. Waszym kandydatem na burmistrza jest Jan Pietrucha 
radny, największy producent mleka w gminie.
211
Cele, które chcecie osiągnąć, to:
 wybór J. Pietruchy na burmistrza,
 realizacja programu reprezentowanego przez wasze ugrupowanie.
II KOA
O MA
ODYCH EKOLOGÓW ZIEMI SZCZ
ŚLIWICKIEJ
Wasze ugrupowanie ma 6 radnych. Jest to pierwsza kadencja waszego koła w radzie gminy.
Wcześniej nie mieliście swoich przedstawicieli w tym gremium. Za złą sytuację gminy obarcza-
cie odpowiedzialnością Stowarzyszenie Kultury Fizycznej  ZNICZ , a szczególnie poprzed-
niego burmistrza Janusza Kowalskiego. Waszym zdaniem sposobem likwidacji dużego bez-
robocia w gminie jest wprowadzenie robót publicznych przy zazielenianiu gminy oraz prac
interwencyjnych przy budowie nowej obwodnicy  Północ Południe , która zredukowałaby
ruch kołowy w centrum Szczęśliwic i tym samym zmniejszyła ich zanieczyszczenie. Waszym
zdaniem bezrobotni mogliby także pracować przy remoncie dróg i mostów w gminie. Drogi
gminne znajdują się w opłakanym stanie. Uważacie, że większość szkód spowodowali rol-
nicy jeżdżąc po nich ciężkim sprzętem rolniczym. Opowiadacie się również za wymianą sta-
rej, przedwojennej sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, która ulega ciągłym awariom i zatruwa
rzekę Szczęśliwkę  miejsce wypoczynku i rekreacji mieszkańców gminy i okolicznych miast.
Widzicie potrzebę przebudowania wysypiska śmieci w Lipiu na kompostownię. Opowiadacie
się również za surowymi karami dla trucicieli tworzących nielegalne wysypiska śmieci. Jeste-
ście zdania, że gmina powinna finansować akcję  Segregujemy nasze śmieci , której jesteście
współtwórcami. Waszym kandydatem na burmistrza jest Wioletta Karmańska.
Cele, które chcecie osiągnąć to:
 wybór waszego kandydata na stanowisko burmistrza,
 realizacja programu waszego koła.
III STOWARZYSZENIE MIA
OŚNIKÓW KULTURY FIZYCZNEJ  ZNICZ
Wasze ugrupowanie ma tylko 5 radnych. W wyborach odnotowaliście duży spadek po-
pularności. W poprzedniej radzie mieliście aż 20 radnych. Przedstawiciel waszego stowarzy-
szenia był burmistrzem w poprzedniej kadencji. Zdajecie sobie sprawę, że mieszkańcy gminy
obarczają was odpowiedzialnością za złą sytuację w gminie. Waszym zdaniem jest to niepo-
rozumienie, uważacie, że poprzedni burmistrz i rada dobrze gospodarowali, zaś gwałtowny
wzrost bezrobocia spowodowała trudna sytuacja kraju. Sądzicie, że gmina najtrudniejszy okres
ma już za sobą, zaś przyszłe cztery lata powinny przynieść poprawę sytuacji, odczuwalną dla
mieszkańców. Przede wszystkim liczycie na to, że złe lata turystyki minęły. Zakładacie, iż
baza turystyczna i sportowa będzie w pełni wykorzystana dzięki wzrostowi zainteresowania
turystów waszym regionem, co pozwoli zwiększyć liczbę osób zatrudnionych w turystyce.
Chcecie także wykorzystać jezioro Brzoza jako bazę żeglarską, co waszym zdaniem znacznie
podniesie walory turystyczne gminy. Uważacie za konieczne wybudowanie nowego stadionu
sportowego w Szczęśliwicach, gdyż od nowego sezonu wasza drużyna piłkarska występować
będzie w II lidze. Jesteście zdania, że gmina powinna dotować istniejące na jej terenie obiekty
sportowe, gdyż jest ich niewiele i tylko tam młodzież może uprawiać sport. Niepokoi was także
wzrost przestępczości wśród młodych ludzi. Jedną z jego przyczyn jest  waszym zdaniem
 brak w gminie boiska sportowego z prawdziwego zdarzenia. Chcielibyście, aby na terenie
Szczęśliwic powstała ścieżka rowerowa dla zwiększenia bezpieczeństwa młodzieży  obecnie
rowerzyści jeżdżą po bardzo ruchliwych drogach. Uważacie, że wysiłek inwestycyjny gminy
powinien być skierowany na rozwój Szczęśliwic, skąd pochodzi większość waszego elektoratu.
Waszym kandydatem na burmistrza jest dotychczasowy burmistrz  pan Janusz Kowalski. Nie
jest on radnym. Jest przewodniczącym waszego stowarzyszenia, w wyborach samorządowych
nie startował.
Cele, które chcecie osiągnąć to:
 wybór waszego kandydata na stanowisko burmistrza,
 realizacja programu reprezentowanego przez was stowarzyszenia.
IV SZCZ
ŚLIWICKA IZBA GOSPODARCZA
Wasze ugrupowanie ma w radzie tylko 4 osoby. Ten wynik w pełni was satysfakcjonuje, gdyż
w poprzedniej kadencji nie mieliście żadnego przedstawiciela. Uważacie, że Stowarzyszenie
Kultury Fizycznej  Znicz to ludzie niekompetentni, czego dowodem jest obecna, zła sytuacja
gminy. Uważacie też, że małe nieefektywne gospodarstwa rolne powinny ulec samolikwidacji
212
w wyniku gry rynkowej, zaś ich właściciele powinni szukać pracy w przemyśle turystycznym.
Jesteście zdania, że należy zredukować dotacje gminy dla rolników. Opowiadacie się za pry-
watyzacją gminnej bazy turystycznej, bo waszym zdaniem tylko prywatni właściciele mogą
doprowadzić do jej pełnego wykorzystania. Postulujecie także likwidację zadłużonej Cemen-
towni  Rudnik , gdyż obniża ona walory turystyczne gminy i jest nierentowna. Sprzeciwiacie
się również dużym nakładom finansowym gminy na akcję  Segregujemy nasze śmieci . Pro-
blem odpadów w gminie uważacie za rozwiązany. Waszym kandydatem na burmistrza jest
pan Józef Tarnawski. Jest on radnym i jednocześnie członkiem Zarządu Szczęśliwickiej Izby
Gospodarczej.
Cele jakie powinniście osiągnąć to:
 przedstawienie waszych interesów,
 doprowadzenie do wyboru burmistrza.
V FORUM WYBORCZE  SZCZ
ŚLIWICE 2000
W radzie gminy macie tylko 2 przedstawicieli. Do rady kandydowaliście po raz pierwszy.
Jesteście nieufnie nastawieni do Stowarzyszenia Kultury Fizycznej  Znicz , uważacie, że do-
prowadziło ono gminę poprzez ostatnie 4 lata sprawowania władzy do ogromnego bezrobocia.
Większość z was to działacze społeczni działający na rzecz ochrony środowiska i promocji zdro-
wego trybu życia. Jesteście przeciwnikami rozwoju zarówno przemysłu, jak i turystyki masowej
na terenie gminy. Chcielibyście, by w gminie powstał rezerwat rododendronów. Uważacie, że
szansą dla gminy jest rozwój agroturystyki, przy jednoczesnym wspieraniu gospodarstw rol-
nych produkujących zdrową, ekologiczną żywność. Żądacie likwidacji Cementowni  Rudnik
i Spółdzielni Mleczarskiej  Mlemix . Sprzeciwiacie się hodowli ryb w jeziorze Brzoza. Wal-
czycie przeciwko rozbudowie wysypiska śmieci w Lipiu. Sądzicie, że problem śmieci należy
rozwiązać poprzez utworzenie nowoczesnej spalarni śmieci. Chcecie powołać także straż le-
śną, której zadaniem byłoby pilnowanie, aby mieszkańcy gminy nie wyrzucali śmieci w lasach.
Opowiadacie się za tym, aby gmina sfinansowała ekologiczną akcję edukacyjną w przedszko-
lach i szkołach. Zdajecie sobie sprawę, że jesteście najsłabiej reprezentowanym ugrupowaniem
w radzie gminy, dlatego nie wystawiliście kandydata na burmistrza.
Wasze zadania podczas sesji rady gminy to:
 przedstawienie waszej organizacji, jej celów i zadań,
 przyczynienie się do wyboru takiego burmistrza, który w największym stpniu gwaranto-
wałby realizację waszych postulatów.
MATERIAA
POMOCNICZY NR 4
Charakterystyka kandydatów na stanowisko burmistrza
1. Wioletta Karmańska  lat 33, mężatka, troje dzieci: 3, 5 i 7 lat.
W poprzedniej radzie pełniła funkcję przewodniczącej komisji zdrowia. Lekarka, pracuje
w zawodzie od 8 lat. Przez współpracowników uważana za dobrego specjalistę. Od kilku lat
stoi na czele Koła Młodych Ekologów Ziemi Szczęśliwickiej.
2. Janusz Kowalski  lat 50, żonaty, dorosły syn Paweł, z wykształcenia trener piłkarski,
w swoim zawodzie nie pracuje. Jest menedżerem drużyny piłkarskiej. Od wielu lat przewod-
niczący stowarzyszenia  ZNICZ , uważany za dobrego organizatora, człowieka energicznego
i skutecznego w działaniu. W poprzedniej kadencji pełnił funkcję burmistrza, krytykowano go
za brak umiejętności współpracy z zarządem i radą gminy.
3. Jan Pietrucha  lat 43, czworo dzieci (2 córki i 2 synów), wykształcenie rolnicze.
Najbogatszy rolnik w gminie. Uważa, że do kandydowania na burmistrza zmusił go nie-
odpowiedzialny sposób rządzenia przez radę poprzedniej kadencji. Sąsiedzi oceniają go jako
213
człowieka upartego, ale zarazem gospodarnego i skutecznego w działaniu, chętnie służącego
radą innym rolnikom.
4. Józef Tarnawski  lat 36, kawaler, wykształcenie wyższe ekonomiczne, właściciel sieci
sklepów i hurtowni spożywczych na terenie całej gminy Szczęśliwice, z zawodu handlowiec.
Niechętni mu ludzie uważają go za człowieka wyrachowanego, dla którego liczą się jedynie
biznes i zyski finansowe. Pełni funkcję członka zarządu Szczęśliwickiej Izby Gospodarczej.
MATERIAA
POMOCNICZY NR 5
Wskazówki dla radnych
Gdy zabierasz głos
" mów wyraz
nie i głośno
" nie czytaj z kartki
" mów krótko
" mów do ludzi na sali, a nie do sufitu czy ścian
" nie przerywaj innym mówiącym
" zabieraj głos tylko wtedy, gdy udzieli ci go przewodniczący  to zbyt poważne gremium,
by zabierać głos bez pozwolenia, przerywać dyskusję lub w inny sposób wyrażać swoje
niezadowolenie ze słów innego członka rady
" zabierając głos, zwracaj się do zebranych:
PANIE PRZEWODNICZ
CY, WYSOKA RADO!
" nie wolno ci podczas obrad opuścić sali
" głosuj tak, by umożliwić komisji skrutacyjnej policzenie głosów
" jeżeli masz przygotowane wcześniej oświadczenie lub wniosek, przedstaw je we właściwym
ku temu momencie przewidzianym na początku obrad ( wnioskuję, by do regulaminu
obrad wprowadzić punkt . . . w brzmieniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . )
MATERIAA
POMOCNICZY NR 6
Informacje dodatkowe dla uczestników*
Uwaga dla nauczyciela:
Informację należy przekazać podczas trwania dyskusji Forum Wyborczemu  Szczęśliwice 2000
W trakcie debaty nad wyborem nowego burmistrza radni twojego ugrupowania postano-
wili złożyć na ręce przewodniczącego rady wniosek, by kandydaci na stanowisko burmistrza
podpisali deklaracje, że nie byli w przeszłości karani. Równocześnie wasz wniosek powinien
zawierać żądanie, aby osoby karane wykluczyć z grona kandydatów na stanowisko burmistrza.
Uwaga dla nauczyciela*:
Informację należy przekazać podczas trwania dyskusji Ruchowi Rolniczemu  Na pomoc polskiej wsi .
W trakcie debaty nad wyborem nowego burmistrza radni twojego ugrupowania postanowili
złożyć na ręce przewodniczącego wniosek o to, by na stanowisko burmistrza mogła zostać
wybrana tylko osoba wchodząca w skład rady gminy.
*
Ten element symulacji nie jest konieczny. Ożywia on przebieg obrad, ale można także zrezygnować z tych
dodatkowych wniosków ugrupowań.
214
MATERIAA
POMOCNICZY NR 7
Protokół komisji skrutacyjnej
Rada Gminy Szczęśliwice na posiedzeniu dnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w głosowaniu tajnym
dokonała wyboru burmistrza zgodnie z ustawą o samorządzie terytorialnym z dnia 8 III 1990 r.
1. Liczba radnych obecnych na posiedzeniu: . . . . . .
2. Bezwzględna większość głosów stanowi: . . . . . .
3. Liczba oddanych głosów: . . . . . .
w tym głosów
a) ważnych z dokonaniem wyboru: . . . . . .
b) nieważnych: . . . . . .
4. Liczba głosów uzyskanych przez poszczególnych kandydatów:
 Wioletta Karmańska: . . . . . .
 Janusz Kowalski: . . . . . .
 Jan Pietrucha: . . . . . .
 Józef Tarnawski: . . . . . .
Komisja stwierdza, iż w wyniku głosowania burmistrzem gminy Szczęśliwice został(a):
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Członkowie Przewodniczący
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
MATERIAA
POMOCNICZY NR 8
Karta do głosowania*
Wioletta Karmańska
Janusz Kowalski
Jan Pietrucha
Józef Tarnawski
* Głosujesz przez postawienie znaku X obok nazwiska osoby, na którą głosujesz. Jeśli
nie postawisz znaku X lub postawisz go przy więcej niż jednym nazwisku, twój głos będzie
nieważny.
215