OSLO
W styczniu 1993 r. przeprowadzono rozmowy
przedstawicieli Izraela i Organizacji Wyzwolenia
Palestyny w Oslo (Szwecja). Zawarte porozumienie
otwierało drogę ku palestyńskiej autonomii.
Po negocjacjach w Oslo praktycznie zniknęła izraelska
cenzura arabskiej prasy na terytoriach okupowanych, lecz
wkrótce potem władze palestyńskie wprowadziły własną
cenzurę.
5 maja 1993 r. prezydentem Izraela został Ezer Weizman.
Sprawował on swoje obowiązki do 31 lipca 2000 r.
25 lipca 1993 r. izraelska armia rozpoczęła w
południowym Libanie "operację rozrachunkową". Przez
sześć dni izraelskie oddziały atakowały pozycje wyrzutni
rakietowych szyickiego Hezbollahu w południowym
Libanie. Równocześnie zmuszano okoliczną ludność
cywilną do przesiedlenia się na ziemie północne,
wywierając w ten sposób nacisk na rząd Libanu, by
powstrzymał antyizraelską działalność Hezbollahu. Mimo
zawarcia porozumień, Hezbollah nadal prowadził ataki na
wojskowe patrole IDF i w dalszym ciągu ostrzeliwywał
izraelskie miasta i wioski.
Od 31 lipca 1993 r. do 11 kwietnia 1996 r. Hezbollah
wystrzelił 282 rakiet Katiusza w izraelskie miasta, wsie i
kibuce, w których zginęło 2 cywilów, a 83 zostało rannych.
Dodatkowo w granicznych napaściach zginęło 58
izraelskich \
ołnierzy, a 261 zostało rannych.
9 września 1993 r. Jassir Arafat podpisał pisemne
oświadczenie odrzucenia terroru i uznania państwa
Izraela. Zaobserwowano wtedy wyraz
ny spadek
ilości ataków palestyńskich na Izraelczyków.
10 września 1993 r. w trakcie tajnych negocjacji,
którym patronował minister spraw zagranicznych
Norwegii Jorgen Holst, Izrael i OWP wzajemnie
uznały swoje istnienie. Przy czym OWP wyrzekła
się przemocy i uznała prawo Izraela do istnienia w
pokoju i bezpieczeństwie. W zamian Izrael uznał
OWP jako przedstawiciela palestyńskiego narodu.
13 września 1993 r. Itzhak Rabin i Jasir Arafat
podpisali w Waszyngtonie (USA) Deklarację Zasad
(Declaration of Principles - Deklaracja
Pokojowych Intencji) wynegocjowaną w Oslo.
Przy tej okazji doszło do pierwszego,
historycznego spotkania między Premierem Izraela
Rabinem a przewodniczącym OWP Arafatem.
Deklaracja Zasad określiła zasady funkcjonowania
Autonomii Palestyńskiej w pięcioletnim okresie
przejściowym, zakładając jednocześnie, \
e po
zakończeniu tego okresu wejdzie w \
ycie stały
status. Zasady, na jakich opierać się będzie stały
status, miały zostać sprecyzowane w drodze
osobnych negocjacji dwustronnych. Izrael uznał
Organizację Wyzwolenia Palestyny jako
reprezentację narodu palestyńskiego. Głównym
celem owego porozumienia było utworzenie
tymczasowego samorządu palestyńskiego w
Strefie Gazy i Jerycha na okres do 5 lat. Nale\
y
podkreślić, i\
w deklaracji nie było wzmianki o
proklamowaniu państwa Palestyna, mimo to
kierownictwo OWP uznało, i\
nastąpi ono w wyniku
etapowych porozumień. Porozumienie natomiast
precyzyjnie określało kalendarz realizacji
zobowiązań. Po jego wejściu (1X) miało nastąpić
wycofanie wojsk izraelskich w rejonie Gazy i
Jerycha (3 XII-7 IV 1994 r.) Następnie odbyć się
miały wybory do Rady Palestyńskiej (7 VII 1994
r.); przegrupowanie oddziałów izraelskich na
głównych szlakach komunikacyjnych (10 VII 1994
r.); rozpoczęcie negocjacji w sprawie ostatecznego
statusu terytoriów okupowanych (30 IV 1996 r.) i
zakończenie okresu przejściowego (4 V 1999 r.).
Docelowo miano utworzyć Autonomię Palestyńską
w Gazie i Jerycho, przekazać Palestyńczykom
władzę cywilną na Zachodnim Brzegu Jordanu oraz
wprowadzić samorząd palestyński z wyborami do
Rady Palestyńskiej na terenach okupowanych, w
zamian, za co Arafat zobowiązał się zlikwidować
zagro\
enie ze strony islamskich terrorystów.
Zgodnie z deklaracją, niezale\
ne palestyńskie siły
policyjne czuwać mają nad bezpieczeństwem
wewnętrznym, zewnętrznego bezpieczeństwa
regionu strzec ma z kolei Izrael. Z Palestyńskiej
Karty Narodowej miano usunąć wszystkie punkty
antyizraelskie.
Proces pokojowy przedsięwzięty przez premiera Rabina cieszył się
du\
ym poparciem wśród śydów synagog reformowanej i
konserwatywnej, sięgającym 85-90%. Z taką polityką zgadzało się
ju\
tylko 50% uczęszczających do synagog ortodoksyjnych,
zwłaszcza religijnych syjonistów. Opór pozostałej połowy nasilał się
znacznie.
14 września 1993 r. Izrael zawarł z Jordanią
Porozumienie o Porządku Obrad (Common
Agenda), stanowiące wstępną wersję porozumienia
pokojowego.
Porozumienie izraelsko-palestyńskie zostało
przyjęte z uznaniem przez Ligę Państw Arabskich.
Jednocześnie jednak wzrosła aktywność
przeciwników porozumienia, głównie Hamasu
(Islamskiego Ruchu Oporu), D\
ihadu, Rady
Rewolucyjnej Fatahu (z terrorystą Abu Nidalem na
czele, właśc. Sabri al-Banna), jak i grup zbrojnych
Hezbollahu.
W ciągu całego 1993 r. zginęło 47 Izraelczyków zasztyletowanych
przy u\
yciu no\
y przez palestyńskich terrorystów.
12 grudnia 1993 r. w Kairze odbyły się rozmowy
delegacji izraelskiej z delegacją OWP. Delegacjom
przewodniczyli Yitzhak Rabin i Jasser Arafat.
30 grudnia 1993 r. Izrael i Watykan nawiązały
stosunki dyplomatyczne.
W latach 90-tych Amerykański Komitet śydowski
(American Jewish Committee, AJC) mocniej
zaanga\
ował się na scenie międzynarodowej,
szczególnie w kwestii Izraela i innych społeczności
\
ydowskich na świecie. AJC sponsoruje między
innymi rozmaite studia naukowe i konferencje. Pod
jego auspicjami powstaje wpływowy miesięcznik
"Commentary". Regularnie wydaje te\
"American
Jewish Year Book" - rocznik statystyczny
społeczności \
ydowskiej Stanów Zjednoczonych.
25 lutego 1994 r. \
ydowski imigrant z USA, Baruch
Goldstein, otworzył ogień w Grocie Patriarchów w
Hebronie, zabijając 29 Palestyńczyków.
W 1994 r. na listę zakazanych organizacji izraelski rząd wciągnął
Kach, nacjonalistyczny ruch \
ydowski zało\
ony przez prawicowego
rabina Meira Kahane.
W 1994 r. Korpus Medyczny izraelskiej armii
wziął udział w operacji humanitarnej z pomocą dla
uchodz
ców w Rwandzie.
6 kwietnia 1994 r. palestyńscy terroryści zdetonowali samochód-
pułapkę przy izraelskim autobusie w Afuli, zabijając 8 Izraelczyków.
13 kwietnia 1994 r. palestyńscy terroryści zdetonowali ładunek
wybuchowy w autobusie na dworcu autobusowym w Haderze,
zabijając 5 Izraelczyków.
Pod koniec kwietnia 1994 r. Syria podpisała z
Rosją umowę o zakupie najnowszych rodzajów
broni z rosyjskiego arsenału, między innymi
systemy rakietowe, 14 bombowców Su-27, 52
samoloty Mig-29 i ponad 300 czołgów.
--------------------------------------------------
Materiały opracowywane na podstawie: patrz Bibliografia.