ne użycie lotnictwa, zmiany w teorii walki, system dowodzenia wojsk lądowych itp. W całym okresie powojennym (do 1989 r.) w badaniach naukowych nie poświęcono tyle miejsca i wysiłku problematyce dotyczącej bezpieczeństwa i systemu obronnego państwa co w minionym dziesięcioleciu. Zaowocowało to prawie 250 pracami.
W nowych uwarunkowaniach polityczno-militarnych przewartościowaniu uległy ewentualne zagrożenia, a system obronny musiał być gruntownie przebudowany. Należało udzielić odpowiedzi na wiele ważnych pytań, przede wszystkim o znaczeniu ustawowo-legislacyjnym, prawnym, kompetencyjnym, strukturalnym i funkcjonalnym. Odpowiedzi nie były ani proste ani jednoznaczne. Musiały być poparte gruntownymi badaniami, uwzględniającymi konteksty nie tylko wewnętrzne (państwowe), ale także międzynarodowe (sojusznicze). Wśród problemów naukowych, które stały się przedmiotem tych badań, można wymienić następujące: system bezpieczeństwa RP, system obronny państwa i kierunki jego rozwoju w aspekcie zmieniającej się sytuacji zewnętrznej, kierowanie obronnością państwa, zarządzanie przestrzenią powietrzną w czasie kryzysu i wojny, przygotowanie i prowadzenie wojny obronnej przez Polskę po 2000 r., system informacyjnego wspomagania procesów kierowania obronnością RP itp.
Z punktu widzenia misji naukowej akademii to były najważniejsze problemy badawcze. Nie należy jednak zapominać, że nasza uczelnia jest prężnym i liczącym się nie tylko w siłach zbrojnych ośrodkiem myśli społecznej, humanistycznej, ekonomicznej i historycznej. W tych dziedzinach i dyscyplinach naukowych odnotowaliśmy także znaczące osiągnięcia.
Jak Pan, Panie Generale, ocenia przydatność realizowanych zadań badawczych dla systemu obronnego państwa, sil zbrojnych i naszej uczelni?
Kryterium przydatności prac badawczych jest jednym z najważniejszych, jakie bierzemy pod uwagę podczas sporządzania planu zadaniowo-fi-nansowego w dziedzinie badań naukowych. Wiadomo, że uczelnia prowadzi badania podstawowe i stosowane. Pierwsze służą przede wszystkim rozwojowi teorii nauk wojskowych i innych, uprawianych w akademii, drugie zaś dostarczają ważnych rozwiązań, które mogą być wdrożone w odpowiednich dziedzinach funkcjonowania systemu obronnego państwa, zwłaszcza w siłach zbrojnych.
W ostatnich latach, ze względu na oczekiwania zleceniodawców prac badawczych, a także potrzeby uczelni, proporcje między badaniami podstawowymi a stosowanymi zaczynają się zmieniać na korzyść tych drugich. Staramy się zatem wychodzić naprzeciw obiektywnemu zapotrzebowaniu, uwzględniając je tak w fazie planistycznej, jak i realizacyjnej. W praktyce znajduje to wyraz w użytkowym charakterze rezultatów badań. Takie podejście dotyczy różnego rodzaju prac badawczych, nie wyłączając, co chciałbym zaakcentować, również rozpraw promocyjnych: doktorskich i habilitacyjnych.
Wychodzimy z założenia, że rezultaty badań naukowych powinny ułatwić wysokim przełożonym i stosownym gremiom (zespołom) podejmowanie optymalnych decyzji w sprawach bezpieczeństwa i obronności państwa. Tak też się faktycznie dzieje, co utwierdza nas w przekonaniu, że jest to właściwy kierunek i sposób wykorzystania badań naukowych w praktycznej działalności urzędów centralnych, instytucji, dowództw, sztabów i wojsk. Dla przykładu: ostatnio zajmowaliśmy się problemem tzw. wsparcia terytorialnego. Temu problemowi zostały poświęcone odpowiednie opracowania oraz seminaria i konferencje naukowe. Wspomnę tylko, bo zapewne stanie się to przedmiotem odrębnej publikacji, że celem konferencji, która odbyła się 7 maja z udziałem kierownictwa Ministerstwa Obrony Narodowej, Sztabu Generalnego, rodzajów sił zbrojnych, okręgów wojskowych i sektora cywilnego, współodpowiedzialnego za obronność państwa, było dostarczenie decydentom argumentów merytorycznych do podjęcia decyzji w sprawie przebudowy systemu wojskowego RR Przygotowanie konferencji i podbudowy teoretycznej dotyczącej militarnego systemu obronnego możemy uznać za liczący się wkład akademii w zakresie kształtowania optymalnych rozwiązań organizacyjno-funkcjonalnych w obszarze bezpieczeństwa i obronności państwa.
Wspomnę jeszcze, że pomyślna realizacja tzw. własnych zadań badawczych służy tworzeniu i doskonaleniu treści kształcenia, które po 1989 roku uległy radykalnej zmianie. Jeżeli weźmiemy dodatkowo pod uwagę liczne wnioski celowe zamawiane przez KBN, a także granty promotorskie uzyskiwane przez naszych naukowców, to bez przesadnej skromności mogę stwierdzić, że badania prowadzone w akademii dobrze służą bezpieczeństwu narodowemu, systemowi obronnemu państwa, siłom zbrojnym, uczelni oraz rozwojowi naukowemu naszych nauczycieli akademickich.
ej nr 2/2001
4~1 I'II 'I I I'. N Akademii Obrony Noro Joto