606616420

180

PRZEMYŚL CHEMICZNY

23 (1930)

istnieje między kontrakcją a stopniem spękania koksu. Im większa jest kontrakcja i im gwałtowniej, w węższych granicach temperatur, przebiega, tym otrzymany koks bywa bardziej popękany. Według Sapożnikowa na wielkość kontrakcji mają ponad to wpływ warunki wydzielania się gazów w okresie plastycznym oraz własności misy plastycznej, jej jednorodność i lepkość, które warunkują mniejsze lub większe wydymanie węgla.

Przyjęty przez Sapożnikowa sposób charakte-ryzovjnia węgla przy pomocy dwóch parametrów pozwala

kontrakcja w mm

Rycina 1.

ni wyznaczenie położenia każdego rodzaju węgla lub mieszanki węglowej w układzie spółrzędnych, w którym na jednej osi odkładana jest grubość warstwy plastycznej, a na drugiej wielkość kontrakcji liniowej.

Badania wykonane metodą plastometryczną nad szeregiem węgli pochodzących z zagłębi rosyjskich, oraz próby przeprowadzone z tymi węglami w piecach koksowniczych, doprowadziły do opracowania oryginalnej klasyfikacji węgli koksujących.

Punkty odpowiadające zbadanym węglom zostały rozmieszczone na wykresie, przy czym pole wykresu zostało podzielone na obszary skupiające w sobie węgle, z których można otrzymać koks o podobnych własnościach (ryc^:na 1). Przeprowadzenie granic, oddzielających węgle różnych rodzajów, wyznaczyło obszar leżący mniej więcej w środku wykresu (trójkąt sferyczny GLK), w którym leżą węgle, lub mieszanki węglowe, dające dobry koks metalurgiczny. Wzdłuż prostej ZZ ułożone są węgle

0    specjalne dobrych własnościach koksujących. Powyżej krzywej PK znajdują się węgle, odznaczające się dużą prężnością wydymania i małą kontrakcją końcową. Wywierają one przy koksowaniu wielkie ciśnienie na ściany komór oraz stawiają duży opór przy wypychaniu ładunku koksu z komory. Ponad krzywą C D leży obszar, który zawiera w sobie węgle, dające koks kruchy i w drobnych kawałkach. W lewej części wykresu poniżej linii G // znajdują się węgle, które dają koks na ogół źle zlany, drobny

1    odznaczający się znaczną ścieralnością. Krzywa A B stanowi granicę, poniżej której leżą wszystkie zbadane przez Sapożnikowa węgle.

Po opracowaniu klasyfikacji węgli koksujących Sapoż-nikow i jego współpracownicy przeprowadzili badania własności mieszanin złożonych z kilku węgli, posługując się, jak i poprzednio, metodą plastometryczną. Najprzód zbadane zostały mieszaniny dwuskładnikowe, w których zawartość każdego składnika zmieniała się od 0 do 100%. Wyniki otrzymane z szeregu prób zostały wykreślone w układzie spółrzędnych, w którym na osi X Xodkładano kontrakcję a na osi YY grubość warstwy plastycznej mieszanin. Na rycinie 2 wykreślona jest typowa krzywa, przedstawiająca zmiany własności mieszaniny w zależności od jej składu. Punkty j i 2 odpowiadają 100% zawartości poszczególnych składników, a punkty 3, 4 i 5 mieszaninie węgli w różnych stosunkach.

Bliższe rozpatrzenie wyników otrzymanych z powyższych prób, oraz wyników badań mieszanin wieloskładniko-i wych doprowadziło do stwierdzenia bardzo ważnej własność mieszanek węglowych. Okazało się mianowicie, że grubość warstwy plastycznej mieszaniny jest własnością, która podlega prawu addytywności. Dzięki temu, można obliczyć grubość warstwy plastycznej mieszaniny dwóch lub kilku węgli, których grubość warstwy plastycznej i procentowa zawartość w mieszaninie są znane.

Możliwość obliczenia spółrzędnej Y pozwoliła na wykorzystanie metody plastometrycznej przy zestawianiu mieszanek koksowniczych. Znając skład mieszaniny oraz własności plastometryczne jej składników, można zawsze

Rvrinn 2.

«r

sprawdzić na podstawie prostego rachunku, czy grubość warstwy plastycznej mieszaniny jest odpowiednia (dla dobrej mieszanki koksowniczej powinna ona wynosić około 20 mm). Wprawdzie grubość warstwy plastycznej nie charakteryzuje jeszcze danego węgla lub danej mieszanki węglowej, to jednak możliwość obliczenia tej cechy ułatwia ogromnie postępowanie związane z dobieraniem składu mieszanek koksowniczych.

Wśród licznych obserwacyj, jakie zrobił Sapoż-n i k o w i jego współpracownicy przy badaniu mieszanin dwuskładnikowych należy podkreślić spostrzeżenia, które dotyczą charakteru krzywych, przedstawiających własności tych mieszanin. Przede wszystkim