48
4.2. ZMIANY UKŁADU SIECI DROGOWEJ W CIĄGU OSTATNICH 200 LAT ORAZ STAN ZACHOWANIA OPUSZCZONYCH DRÓG
W oparciu o zmiany form rzeźby terenu, warstwy akumulacyjne, dokumenty historyczne i materiały kartograficzne, można dokonać długookresowych rekonstrukcji przemian środowiska przyrodniczego (Latocha 2007). Zapisem ewolucji środowiska przyrodniczego regionu są m.in. przemiany sieci drogowej. Bazując na wymienionych źródłach i badaniach terenowych odtworzono zmiany sieci drogowej w okresie ostatnich 200 lat i powiązano je z występującymi w terenie formami wklęsłymi.
4.2.1. INWENTARYZACJA WCIĘĆ DROGOWYCH
W czasie badań terenowych inwentaryzowano współczesną sieć drogową, zwracając szczególną uwagę na nieużytkowane formy, o domniemanej genezie podrogowej. Zidentyfikowano łącznie 7,3 km opuszczonych, bądź epizodycznie użytkowanych wciosów drogowych, które skonfrontowano z historycznymi i współczesnymi mapami przedstawiającymi sieć dróg.
Historia użytkowania i komunikacyjna hierarchia badanych form została odtworzona dla ostatnich 200 lat na podstawie następujących map (tab. 1):
- (1) zdjęcie józefińskie Galicji, tzw. mapa Miega w skali 1:28 800, wykonana w latach 1775-1783,
- (2) austriacki kataster gruntowy (miejscowości: Bistuszowa, Joniny, Ryglice, Zalasowa, Żurowa) w skali 1:2880, wykonany w latach 1847-1850,
(3) Spczialkarte der óesterreichisch-ungarischen Monarchie, w skali
1 75 000, stan na rok 1901,
(4) mapa topograficzna (wyd. WIG), w skali 1 100 000 z roku 1937,
- (5) topograficzna mapa sztabowa w skali 1:25 000, stan na rok 1957,
- (6) mapa topograficzna w skali 1:25 000, stan na rok 1977,
- (7) mapa topograficzna w skali 1:10 000, stan na rok 2002,
(8) leśna mapa gospodarcza w skali 1:10 000, stan na rok 2003.
Dla dróg w poszczególnych latach wprowadzono rangi, określając tym samym ich rzędy. Rzędy wyznaczono zgodnie z hierarchią na mapach. Drogę najniższej rangi określono jako rząd I, a każda wyższa otrzymała rząd kolejny. Zabieg ten umożliwił porównywanie hierarchii, gdyż oryginalne nazewnictwo nie oddaje komunikacyjnego znaczenia (np. na mapie z roku 1901 droga polna posiadała rząd II, a na mapie z 1937 roku nazwy „droga polna” w ogóle nie użyto). Jedynie mapa katastralna nie precyzowała znaczenia komunikacyjnego dróg, ponieważ kryterium podziału była własność i użytkowanie. Dlatego wprowadzono sztuczny podział na drogi I i II rzędu (polne i główne), a wydzielenia dokonano na podstawie innych elementów zaznaczonych na mapach:
na mapach (wykonywanych w granicach miejscowości) podpisywano dokąd prowadzi droga. Oznaczenia dokonywano tylko, jeśli była to droga główna.