87
Ryc. 30. Obszar 3 - schemat oraz etapy rozwoju układu dróg Study area 3 - the scheme of old road cuts evolution stages
nowych przebiegał 3 razy szybciej (Froehlich 1991). Jeśli w ciągu 150 lat droga pogłębia się średnio o 1 m, to ekstrapolowanie tych danych na teren badań (szczególnie obszar I) w znacznym stopniu potwierdza szacunki. Najstarsze źródła pozwalające określić stopień rolniczego zagospodarowania zlewni Pozory pochodzą z XVI wieku. W tym czasie w miejscowości Ryglice zanotowano łanów kmiecych 12,5 (Pawiński 1886), co w porównaniu z wsiami okolicznymi stawiało miejscowość wśród większych. Jednak badane obszary położone są w zlewni potoku Pozory, u podnóża stromych, nieprzerwanie w przeszłości zalesionych stoków (Dobrowolska 1985). W świetle wszystkich przeanalizowanych źródeł drogi nie prowadziły tu nigdy do więcej jak kilku, wyjątkowo kilkunastu (obszar 3) gospodarstw. Gdyby takie przekształcenie rzeźby towarzyszyło tak niewielkiej komunikacji, to cały teren badań byłby pokryty wciosami. Pokrywy zwietrzelinowe zlewni Pożory również nie predysponują do tak dużej modyfikacji terenu (w zlewni Zalasówki zidentyfikowano utwory lessopodobne o miąższości 5 m w dużo większym stopniu podatne na erozję). Kluczowa jest tu analiza układu komunikacyjnego okolicy. Głównym grzbietem Pasma Brzanki biegła droga, która rozprowadzała ruch do wsi położonych w dolinach. O jej