672580777

<J8 Prawo autorskie — Profil literacki

Prawo autorskie. Ustaiuy i rozporządzenia zabezpieczające praiuo autora do swego dzieła na terenie jednego państiua i tych państw, które zawarły odpowiednie u-mowy.

Zob. też: Autoryzacja. Copyright.

Prąd literacki. Wspólny charakter ideowo-artystyczny twórczości grupy pisarzy, przejawiający się przede wszystkim w ich praktyce twórczej, sformułowany też często w programach i manifestach. Jego podstawą jest określony etap rozwoju historyczno-społecznego, odbity w świadomości pisarzy, nie tylko bezpośrednio, ale i za pośrednictwem współistniejących z danym prądem literackim kierunków filozoficznych i kulturalnych.

Prądy i kierunki literackie oraz artystyczne, kulturalne lub filozoficzne oddziaływające na literaturę—zob też: Akmeizm. Awangarda. Barok. Dadaizm. Dekadentyzm. Egzystencjalizm. Ekspresjo-nizm. Estetyzm. Futuryzm. Histo-ryzm. Humanizm. Idealizm. Impresjonizm. Intuicjonizm. Irracjonalizm. Klasycyzm. Konceptyzm. Manieryzm. Marynizm. Młoda Polska. Modernizm. Nadrealizm. Naturalizm. Neorealizm. Neoroman-tyzm. Obiektywizm. Odrodzenie. Parnas. Parnasizm. Paseizm. Plejada. Pozytywizm. Preromantyzm. Pseudoklasycyzm. Racjonalizm. Realizm krytyczny. Realizm socjalistyczny. Rokoko. Romantyzm. Sarmatyzm. Sentymentalizm. Subiektywizm. Symbolizm. Tradycjonalizm. Uniwersalizm średniowieczny. Utylitaryzm. Weryzm.

Prekursor. Człowiek wyprzedzający swoje czasy, np. pisarz, któ

rego twórczość jest zapowiedzią przyszłych kierunków i metod artystycznych. Określenie przeciwne do epigona.

Preludium zob. Przygrywka.

Prenonim. Rodzaj pseudonimu, w którym użyto imion (np. Konstanty Marian — prenonim Stecki e g o).

Preromantyzm. Kierunek charakterystyczny dla okresu przejściowego pomiędzy klasycyzmem Oświecenia a romantyzmem.W literaturze polskiej przejawił się na początku XIX w., przynosząc wzrost uczuciowości, zainteresowanie literaturą krajów słowiańskich, życiem ludu, będąc zapowiedzią przewrotu romantycznego (twórczość K. Brodzińskiego, pierwsze utwory A. Mickiewicza)

Priapea. Wiersze sprośne. Określenie od imienia Priap, greckiego bożka płodności.

Problem w dziele literackim.

Zagadnienie ogólne, nasuwające się odbiorcy poprzez treść utworu (pytanie o charakterze społecznym, politycznym, etycznym itp.), które autor próbuje rozwiązać (teza) albo pozostawia otwarte, prezentując kilka możliwości rozwiązania, bez opowiedzenia się za jedną z nich.

Problematyka dzieła literackiego. Ogół problemów w utworze, których może być kilka równorzędnych lub o różnym stopniu znaczenia; może występować np. jeden problem główny i kilka pobocznych.

Profil literacki zob. Sylwetku literacka.