672580805

122 Slotuoicttuo środouńskoiue — Sonet francuski

Tropika Wulgaryzm. Zdrobnienie. Zgrubienie. Zargonizm.

Słownictwo środowiskowe (Środowisko leksykalne). Zasób wyrazów i form językowych używanych w określonych środowiskach, w kręgach ludzi zamieszkujących jakieś terytorium, stanowiących grupę etniczną, połączonych wspólną sytuacją społeczną, specjalizacją zawodową itp. Dobór odpowiedniego słownictwa w utworze literackim może być środkiem charakteryzacji środowiska.

Por. Dialektyzm. Prowincjonalizm. Zargonizm.

Słownik (Dykcjonarz. Leksykon). Informator (językowy, rzeczowy itp.) ułożony w alfabetycznym porządku haseł.

Słowo wstępne. Krótka przedmowa do dzieła, napisana przez autora, wydawcę, tłumacza itp.

Sobowtór. Postać literacka, której autor nadaje niektóre własne rysy lub której losy kształtuje w oparciu o materiał autobiograficzny.

Socjologia literatury. Nauka, która uważając dzieło literackie za fakt społeczny, bada i wyjaśnia związki literatury z życiem i przyczyny sprawcze o charakterze społecznym, determinujące dzieła literackie (środowisko, moment historyczny, warunki geograficzne itp ). Badania tego typu zapoczątkował w drugiej połowie XIX w. uczony francuski H. Taine.

Solecyzm. Błąd składni, niejasność lub dwuznaczność wyrażenia Określenie pochodzi od nazwy greckiego miasta Soloi, którego mieszkańcy mówili podobno niepoprawnym językiem.

Por. Amfibolia. Anakolut

Sonet. Układ stroficzny, który związał się z pewnego rodzaju treścią, tak że stanowi jednocześnie odmianę wiersza lirycznego Powstał we Włoszech (gdzie używali go m. in. Dante i F. P e-trarka), potem przeniknął do poezji hiszpańskiej, francuskiej i innych. Składa się z dwu strof czterowersowych, rymowanych zwykle abba abba, oraz dwóch trójwersowych o układzie rymów podobnym do tercyny. W swym dalszym rozwoju podlegał modyfikacjom. Wersy najczęściej są 11- lub 13-zgłoskowe, ale bywają też dłuższe lub krótsze. Dwie pierwsze zwrotki zawierają zwykle opis lub narrację, a dwie ostatnie refleksję.

Por. Sonet francuski. Sonet włoski.

Sonet francuski (marotyczny). Modyfikacja sonetu na gruncie francuskim. Sonet przeniknął z Włoch do Francji w XVI w.; po raz pierwszy użył go prawdopodobnie poeta C. Mar ot, potem poeci Plejady, ostatecznie utrwalił się w postaci odmiennej niż klasyczna włoska. Różnica polega na tym, że ostatnie 6 wersów ma układ rymów zacierający podział na trójwersy, pomimo zachowa nia takiego podziału graficznego w układzie wyodrębnia się czte rowers i dwuwers (podział pa rzysty, np. cdcdee). W poezji poi skiej tej formy sonetu używał .1 Kochanowski, który sonet do Polski wprowadził, co dowodzi przeniknięcia sonetu nie bezpośrednio z Włoch, lecz za pośred-