672580894

10 Aspekt — Awangarda

Z armat waszych — pocisków grad Śmierć i dym zostawia, bomb miotacze!

(J. Tuwim: Do generałów).

Aspekt. Sposób ujmowania przedmiotu (ogólnie lub w różnym stopniu szczegółowości) przez charakterystykę zewnętrzną, wewnętrzną, z punktu widzenia różnych obserwatorów itp.

Asteronim. Rodzaj kryptogramu, w którym użyto znaku złożonego z gwiazdek (np. *»*; ***).

Asterysk. Gwiazdka. Znak typograficzny sygnalizujący przypis lub użyty w innym umownym celu.

Asylabizm. Brak rygoru co do jednakowej ilości sylab w wersach (np. w systemie składniowo - intonacyjnym, tonicznym).

Por. Izosylabizm.

Asyndeton. Konstrukcja językowa pozbawiona spójników; nadaje wypowiedzi zwartość, używana np. przy wyliczaniu. Np.:

Zieleniło się, kwitło,

Wrzało głębią błękitną,

Wiosną śnieżnopuszpstą, Nieuchwytną, przejrzystą, Nieprawdziwą, niezwykłą.

(W. Broniewski: Hawrań i Murań).

Atellana. Krotochwilu ludowa o dosadnym dowcipie (w poezji staroitalskiej; nazwa od npasta Atella w Kampanii).

Atlas. Księga zawierająca mapy, tablice, plany itp.

Atoniczny. Pozbawiony akcentów. Jako atoniczne określa się np. wyrazy niesamodzielne pod względem akcentu.

Por. Enklityka. Proklityka.

Augmentatiya zab- Zgrubienia.

Autentyczność tekstu zob. Tekst autentyczny.

Autentyk. Przeciwieństwo falsyfikatu. Dokument lub książka o tekście oryginalnym, nie budzącym wątpliwości.

Autobiografia. Życiorys własny autora.

Autograf. Własnoręczne pismo jakiejś osoby. W edytorstwie: tekst dzieła sporządzony własnoręcznie przez autora.

Autopsja. W gląd w egzemplarz np. jako podstawa sporządzenia opisu bibliograficznego albo katalogowego, sprawdzenia tekstu itp.

Autor. Twórca dzieła.

Zob. też: Anonim. Autoryzacja. Copyright. Kontynuator. Prawo autorskie. Pseudonim. Współautor.

Autoryzacja. Zgoda wyrażona przez autora na opublikowanie jego dzieła w oryginale, w przekładzie albo w przeróbce.

Awangarda. Dosłownie:    straż

przednia. W sztuce współczesnej: grupa artystów nowatorów, pionierów najnowszych kierunków. W literaturze polskiej awangardą nazwano grupę poetów w okresie międzywojennym, skupionych wokół czasopism »Zwrot-nica« i »Linia«. Poezja awangardy była wyrazem poszukiwań nowych form. Jej cechą było m. in. zerwanie z koturnowością i na-strojowością, celowa swoboda w posługiwaniu się językiem (dowolność form gramatycznych, ortografii, przestankowania), nowa metaforyka, lapidarność i dynamizm. Szczegółowe założenia