672580936

48 Kadencja - Kataclireza

Kadencja. Część linii intonacyjnej, u; której zaznacza się opadanie (obniżanie głosu).

Kakofonia. Zjawisko akustyczne sprzeczne z zasadami eufonii. Zestawienie głosek nieprzyjemne w brzmieniu lub utrudniające zrozumienie wypowiedzenia (np. zgrzyt drzwi zgrzybiałych ; to, co mówiłem, nie podobało się mu; ona sama miała małe szale; to nie koniec tego).

Por. Gra słów. Parafonia. Rozziew. Tautacyzm.

Kalambur. Gra słów oparta na podwójnym znaczeniu wyrazów albo ich zestawień, (np. Wy — pustki macie w kieszeni).

Kalendarium literackie. Chronologiczne zestawienie wydarzeń z życia pisarza oraz dat powstawania i ukazywania się jego dzieł.

Kalka. Wierny przekład z obcego języka, nie respektujący odmiennych praw języka, w którym ma być wyrażona literalna treść.

Kancjonał. Zbiór pieśni religijnych.

Kancona. Układ kilkunastozwrot-kowy, o dowolnej liczbie wersów w zwrotce, w której występują nie więcej niż trzy rymy jednakowo rozłożone. Ostatnia zwrotka jesi zwykle krótsza od poprzednich (forma z poezji prowansalskiej przeniesiona do włoskiej). Np. Z. Przesmycki: 4 lipca Kancona na przeniesienie prochów A. Mickiewicza.

Kanon wydawniczy. Reguły opracowania wydawniczego tekstu, wytworzone w ramach filologii.

Kantata. Odmiana zbliżona do oratorium, różni się tym, że jest mniej dramatyczna, może mieć temat świecki, bywa utworem okolicznościowym, pochwalnym. Np. S. Rossowski: Jemu, co jak płomienny słup. Słowa do kantaty z muzyką J. Galla [ku czci J. Słowackiego|.

Kantyczki. Zbiory ludowych pieśni nabożnych (pastorałek, kolęd).

Kantylena. Kunsztowna strofa sześciowersowa, w której wersy pierwszy i drugi powtarzają się jako piąty i szósty. Np.:

Młodości, czarodziejski, balsamiczny

[klniecie,

Raz tylko przebywanych wesela

[ogrodów !

Jakże niezręcznie ręka naiwności rwie cię, Jak niedbale twój kielich wonnych spełnia

[miodów!

Młodości, czarodziejski, balsamiczny

[kwiecie,

Raz tylko przebywanych wesela

[ogrodów, [...]

(Z. Przesmycki: Minionym dniom).

Karta tytułowa. Jedna z początkowych kart w książce, na której zńajdują się najpełniejsze dane o niej (tzw. elementy opisowe, jak tytulatura, adres wydawniczy itp.).

Kasyda. Forma wiersza lirycznego w poezji wschodniej, podobna do gazeli, lecz o innym temacie, sławiąca rycerzy, zbroje, konie itp. Np. A. Mickiewicz: Fary s; Sto hassyd maurytańskich z X w. Przeł. Jan z Kościelca Pogórski. Warszawa 1929.

Katachreza. Przenośnia, której nie można brać dosłownie, gdyż byłaby nielogiczna (np. ostre słowa ; ząb czasu).