672580966

74 Nowotwór językowy — Obszar współdźwięczności

trany na podobnych wydawnictwach francuskich i niemieckich, w Polsce popularny w XIX w.; zbiór utworów grupy poetów, wydawany zwykle przez literata.

Np. Melitele (1829, wyd. E. Odyniec).

Nowotwór językowy zob. Neologizm.

Obraz literacki. Plastyczne przedstawienie przedmiotu, zdarzenia, zespołu przedmiotów lub zdarzeń, odwołujące się do zmysłowego doświadczenia odbiorcy i jego wyobraźni. Określenie przeniesione do literatury ze sztuk plastycznych.

Obrazek (Akwarela). Obrazkiem nazywali pisarze krótkie opowiadanie, nowelkę, przedstawiające plastycznie drobny wycinek rzeczywistości.

Obrazek liryczny. Obrazek rodzajowy przepojony silnie uczuciem (najczęściej ukazuje krzywdę, poniżenie i wzbudza współczucie). Jest utworem z pogranicza epiki i liryki. Np. M. Konopnicka: Do granicy.

Obrazek rodzajowy. Obrazek odtwarzający jakiś znamienny rys obyczajowy. Np. F. Morawski: Wizyta w sąsiedztwo.

Obrazek sceniczny. Krótki utwór sceniczny. Np. 1. Grabowski: Szarada.

Obrazowość stylu zob. Styl plastyczny.

Obscoena zob. Pornografia.

Obszar współdźwięczności (Przestrzeń rymowa). Grupa dźwięków objęta tożsamością albo podo-

Obciążenie toku. Zbieżność akcentów. Szczególnym wypadkiem jest występowanie obok siebie dwu lub nawet kilku monosylab akcentowanych; jako zjawisko wyjątkowe, nadaje wypowiedzeniu cechy charakterystyczne, może wzmacniać wyrazistość i podkreślać retoryczność stylu. Np.

(SsSsSSsSSSsSs):

Zdarto żagle, ster prysnął, ryk wód,

[ szum zawiei [ . .. ]

(A. Mickiewicz : Burza).

Obciążenie toku pozametryczne.

Zbieg akcentów metrycznych i po-zametrycznych w wersach kształtowanych według wzorca akcen-tacyjnego w sylabotoniku. Np. w toku daktylicznym wiersza (Sss, Sss, Ss):

Broniąc suuą | wioskę i | luni)

Przeciw ta | tarskich hord | dziczy, Chciwej krwi, | chciwej zdo j byczy, Zginął mój | Wacław ko | chany.

(J. B. Zaleski: Ludmiła).

Obertas (Wyrwas). Odmiana mazurka, zwykle czterowersowa.

Obiektywizm. Postulat przedmiotowego, bezstronnego przedstawiania rzeczywistości, bez powziętej z góry oceny.    |

Por. Subiektywizm.

Obraz alegoryczny zob. Opowieść alegoryczna.