82
Katarzyna Żukrowska
Umowy PCA zostały zawarte na dziesięć lat.9 Po tym okresie mogły zostać przedłużone łub zastąpione nowymi umowami. Pierwszą z umów, która wygasła, była umowa z Rosją. Nie przedłużano jej przez dwa lata w efekcie protestu Polski, która miała zablokowany dostęp dla swego eksportu rolnego na rynek Rosji. Po unormowaniu rozwiązań dotyczących dostępu polskich eksporterów dóbr rolnych i spożywczych umowa PCA UE-Rosja została przedłużona. Podobna sytuacja była z Ukrainą. Członkostwo w WTO wymagało od Ukrainy i Rosji podpisania z UE wielu umów branżowych. Stanowią one podstawę do wymiany handlowej między tymi dwoma rynkami a UE. Lista tych umów jest długa, dotyczą m.in. handlu surówką żelaza, limitów ilościowych, odpadów radioaktywnych, tekstyliów. Listę umów bilateralnych podpisanych przez Rosję10 i Ukrainę,1 2 podobnie jak pozostałe państwa WNP, oraz ich treść można znaleźć na stronie zewnętrznych kontaktów UE.
Tabela 2. Główni partnerzy UE w 2011 roku - import
Pozycja w handlu |
Państwo |
Udział (w %) |
Pozycja w handlu |
Państwo |
Udział (w %) |
1 |
Chiny |
17,3 |
8 |
Indie |
2,3 |
2 |
Rosja |
11,8 |
9 |
Brazylia |
2,2 |
3 |
USA |
10,9 |
10 |
Korea Pld. |
2,1 |
4 |
Norwegia |
5,6 |
16 |
Kazachstan |
1,3 |
5 |
Szwajcaria |
5,4 |
24 |
Ukraina |
0,9 |
6 |
Japonia |
4,0 |
25 |
Azerbejdżan |
0,9 |
7 |
Turcja |
2,8 |
49 |
Białoruś |
0,3 |
Źródło: Eurostat, Main Economic Indicators, EU.
Zestawienie głównych partnerów handlowych UE wskazuje na duże asymetrie w relacjach UE z jej partnerami. Dla partnerów spoza Unii jest ona jednym z ważniejszych rynków importowych i eksportowych, podczas gdy dla UE udział tych partnerów w wymianie handlowej już takiej roli nie odgrywa. Ta asymetria wskazuje na możliwość przyciągania rynku UE dla partnerów i siłę oddziaływania na decyzje dotyczące liberalizacji i instytucjonalizacji. Podobną asymetrię można było zaobserwować w przypadku państw EŚiW, dla których rynek UE stanowił średnio około 60%, podczas gdy one dla UE stanowiły 2-3% obrotów. Taka asymetria jest wynikiem zróżnicowania rozwoju, a także jego warunków. W przypadku państw UE
9 Wschód jako partner Unii Europejskiej, red. M. Dobraczyński, M. Lipiec-Zajchowska, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania UW, Warszawa 2005, s. 33-50.
10 http://ec.europa.eu/world/agreements/searchByCountryAndContinent.do?countryId=3853 &countryName=Russia (12.10.2012).
http://ec.europa.eu/world/agreements/searchByCountryAndContinent.do?countryId=38568c countryName=Ukraine (12.10.2012).