6771814564

120 Jerzy Brzeziński, Mariusz Urbański

wykładów u najlepszych: Twardowskiego, Ajdukiewicza, Chwistka, Kreutza. Jasnością i precyzją myślenia starał się „zarazić” swoich współpracowników i studentów.

Do fundamentalnych prac psychologii należy bez wątpienia wydana w 1960 r. przez PWN monografia Procesy poznawcze i orientacja w otoczeniu. Jak napisały autorki wstępu do wyboru prac Profesora, Maria Lewicka i Helena Sęk (ramka 1):

U podstaw oryginalnej koncepcji procesów poznawczych legła wnikliwa analiza zastanej wiedzy na temat psychologicznych mechanizmów zachowania. Procesy poznawcze Lewicki rozumiał jako mechanizm sterujący zachowaniem, jako orientację w otoczeniu - orientację we wskaźnikach wartości i wskaźnikach działania. Z tym ujęciem procesów poznawczych połączona była także jego późniejsza koncepcja programu orientacyjnego jako regulatora zachowań (s. 23).

A. Lewicki opracował oryginalną metodę „klipców”, służącą badaniu procesów różnicowania i uogólniania. Dzięki tej metodzie uzyskiwano dane eksperymentalne (a więc w wysokim stopniu intersubiektywnie kontrolowane) na temat tego, jak osoby badane formułują hipotezy i jakie zachodzą relacje między abstrakcją pozytywną i negatywną - zarówno u osób zdrowych, jak i u osób o różnych postaciach zaburzeń psychicznych.

Jednym z ważniejszych osiągnięć, jakie wpłynęły na praktykę diagnostyczną polskich psychologów klinicznych, było opracowanie podstaw metodologicznych eksperymentu klinicznego, który A. Lewicki wzorował, w pewnym stopniu, na pracach angielskiego psychologa Monte Shapiro. Znaczącym osiągnięciem zespołu pracowników Katedry Psychologii Klinicznej UAM było opublikowanie przez PWN w 1969 r., wedle pomysłu Profesora i pod jego redakcją naukową, pierwszego polskiego podręcznika akademickiego: Psychologia kliniczna.

Zamknijmy okres „katedralnej” organizacji poznańskiej psychologii zestawieniem nazw katedr oraz ich kierowników w okresie po 1948 r.:

-    Katedra Psychologii I (1948-1952) - Stefan Błachowski,

-    Katedra Psychologii II (1950-1952) - Stanisław Kowalski,

-    Katedra Psychologii Wychowawczej (1952-1953) - Stefan Błachowski,

-    Katedra i Zakład Psychologii Wychowawczej (1953-1960) - Stefan Błachowski,

-    Katedra Psychologii Ogólnej (1960-1969) - Bolesław Hornowski,

-    Katedra Psychologii Klinicznej (1961-1969) - Andrzej Lewicki¹.

W 1969 r. w wyniku wzorowanej na rozwiązaniach radzieckich reformie organizacji szkolnictwa wyższego (a więc z motywacji ideologicznej) powo-

1

Za: R. Stachowski, Historia Instytutu Psychologii.