6771814547

122 Jerzy Brzeziński, Mariusz Urbański

u prof. A. Lewickiego z pracy Świadomość rozpatrywana jako system sterujący. W poznańskim okresie jego pracy naukowej, w latach 60. XX wieku, prowadził pionierskie badania eksperymentalne nad stresem emocjonalnym. T. Kocowski habilitował się w 1979 r. na Uniwersytecie Wrocławskim na podstawie monografii Potrzeby człowieka. Koncepcja systemowa. Ten wybitnie uzdolniony badacz potrafił zarazić swoim entuzjazmem młodych asystentów i studentów psychologii, prowadząc wraz z nimi pionierskie w Polsce badania eksperymentalne nad stresem. Był autorem prac adaptacyjnych nad znanymi w psychologii światowej kwestionariuszami osobowości: MPI i MMPI. Opracował też własny oryginalny kwestionariusz - słynną „wu-emkę” (Wskaźnik Motywacyjny Kocowskiego - WMK)¹⁰. Z powodów politycznych T. Kocowski - i na nic zdała się podjęta przez A. Lewickiego jego obrona, bo ówczesny system i działający w jego imieniu „funkcjonariusze” byli bezwzględni - zmuszony był w 1969 r. opuścić Uniwersytet. Przez jakiś czas pracował poza uczelniami, a następnie na Politechnice Wrocławskiej (lata 1976-1984; Ośrodek Badań Prognostycznych). Od 1984 r. aż do przedwczesnej tragicznej śmierci pracował - wraz z żoną, również psychologiem, Aleksandrą Tokarz - w Instytucie Psychologii UJ.

Kazimierz Obuchowski (ramka 1, tom 70)^{1 2} to jeden z najwybitniejszych psychologów w historii polskiej psychologii i najwybitniejszy teoretyk w obszarze psychologii osobowości. Ukończył studia psychologiczne w Poznaniu w 1956 r. Stopień doktora uzyskał w 1961 r. na podstawie pracy Motyw, postawa, potrzeba w psychologii klinicznej, napisanej pod kierunkiem prof. A. Lewickiego. Habilitację też przeprowadził w Poznaniu (1969) na podstawie monografii Kody orientacji i struktura procesów emocjonalnych. Z naszym uniwersytetem związał się, z dłuższą przerwą, na wiele lat. Pracę naukową rozpoczął, będąc jeszcze studentem (w 1955 r.) w Katedrze Psychologii (u prof. S. Błachowskiego), następnie w Katedrze Psychologii Klinicznej, a potem w Instytucie Psychologii. Po odejściu z Instytutu pracował w PAN (kierował stworzonym przez siebie Zakładem Psychologii Osobowości PAN w Poznaniu). W 1992 r. wraca do Instytutu, w którym powołano dla niego Pracownię Psychologicznych Koncepcji Człowieka. Kierował nią do 1998 r., po czym przeszedł do pracy w Instytucie Psychologii UKW w Bydgoszczy.

1

¹⁰    Po latach badania nad kwestionariuszem MMPI podjął w Poznaniu Władysław Jacek Paluchowski. Zob. W.J. Paluchowski (red.), Stosowanie i interpretacja kwestionariusza MMPI, cz. 1-3, PTP, Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego, Laboratorium Technik Diagnostycznych, Warszawa 1984,1985a, 1985b.

2

   Zob. też autobiografię: K. Obuchowski, Refleksje autobiograficzne psychologa, Wyd. WSH-E, Łódź 2009, ss. 205; idem, Autobiografia naukowa, w: T. Rzepa (red.), Historia psychologii polskiej w autobiografiach, 1.1, Impresje, Poznań 1993, ss. 13-84.