683539629

Słuszność idei ekocentrycznej przejawia się w tym, że najwyższe dobro to harmonijny rozwój człowieka i przyrody (człowiek jest elementem przyrody). Choć człowiek posiada rozum, to nie znaczy, że może władać dobrami przyrody. Przeciwnie, rozum ma mu pomóc w poznaniu przyrody i współżyciu z nią. Należy więc odejść od hierarchicznego obrazu świata. Oddziaływanie na przyrodę może się ograniczyć do zaspokojenia potrzeb człowieka, ale bez naruszania potrzeb całego ekosystemu. Nie wolno zapominać, że przyroda i wszystkie zwierzęta są pełnoprawnymi partnerami człowieka, a normy etyczne funkqonujące w kontaktach między ludźmi obowiązują także między człowiekiem a światem przyrody. Rozwój przyrody i człowieka ma być rozumiany jako proces koewoluq'i [por. Dieriabo i Jaswin 1996].

2. Zasady nauczania przedmiotów ekologicznych

Podobnie jak w przypadku kształcenia w wielu dziedzinach nauki [Kupisiewicz 1973, s. 135-161], tak i w przedmiotach ekologicznych można zastosować podstawowe zasady nauczania w zależności od zamierzonego celu.

Zasada poglądowości polega na kojarzeniu słów, rzeczy i czynności. Wyznacza ona właściwe miejsce słowu mówionemu i pisanemu, lecz nie daje mu wyłączności w procesie dydaktycznym. Zasada ta jest często stosowana przez nauczycieli i można dzięki niej osiągnąć zamierzone cele przy rzetelnym przygotowaniu treści merytorycznych. W zajęciach z ochrony środowiska odgrywa szczególną rolę ze względu na swą uniwersalność [por. Sobczyk 1998d] (patrz też rozdział II.3).

Zasada stopniowania trudności, czyli zasada przystępności w nauczaniu polega na przekazywaniu treści w kolejności od najłatwiejszej do najtrudniejszej, przy uwzględnieniu różnic w tempie pracy i w procesie uczenia się słuchaczy. Przy określaniu zadań i planów taktycznych należy zwracać uwagę na to, by przekazywać to, co ważne, i decydować o najskuteczniejszych metodach [Bliskie i dalekie...19S7, s. 85]. Uzasadnienie wykorzystania tej zasady w przedmiotach ekologicznych jest zbędne.

32