• kontakt ze sztuką ekologiczną i własna twórczość artystyczna: poezja i proza o tematyce ekologicznej, malarstwo, sztuka naturalna, kompozycje kwiatowe, sztuka teatralna, fotografika, grafika, filmowanie przyrody;
• gry dydaktyczne (rozwiązywanie problemów lokalnych i globalnych w inscenizowanych sytuacjach, „procesy sądowe" dla instytucji niszczących lub zaśmiecających środowisko, spotkanie przedstawicieli instytucji proekologicznych i konferencja na temat ochrony Ziemi).
Rola nauczyciela polega na wzbudzaniu motywacji do uczenia się, zdobywania umiejętności, pokonywania trudności. Pedagog powinien zorganizować optymalne środowisko uczenia się oraz zastosować najlepsze metody dydaktyczne. Podstawy programowe mają być schematem, konstrukcją do stworzenia własnego, atrakcyjnego programu nauczania. Należy przy tym pamiętać, że uczenie się jest najskuteczniejsze, jeśli jest połączone z doświadczeniem (uczenie w działaniu) [Goźlińska 1997, s. 88].
Najważniejszym aspektem nauczania ekologicznych przedmiotów jest zmiana nastawienia uczniów. Nauczyciel może być przykładem do naśladowania i dlatego powinien znaleźć efektywne sposoby nauczania, aby przyciągnąć uwagę ucznia. Wykład da uczniowi informację, konwersatoria wraz z programem audiowizualnym polepszą poznanie i zachęcą do dalszej aktywności w tym zakresie. Aktywne metody nauczania bezpośrednio wpływają na zachęcanie uczniów do eksperymentowania i rozwijania własnych zainteresować. Nauczyciel powinien pracować z materiałami dostępnymi dla uczniów (uczeń ma wiedzieć, z czego należy czerpać informacje). Wskazane jest, aby zasady wspólnej pracy były znane zarówno nauczycielowi, jak i uczniowi. Należy zadbać o możliwość współpracy uczniów między sobą: wymiana myśli, dyskutowanie i rozwiązywanie problemów poszerzają horyzonty zainteresowań uczących się. Obowiązkiem nauczyciela jest zachęcanie podopiecznych do wyrażania swych myśli. Pracę ucznia należy omówić, a jego wiedzę skomentować i ocenić.
Właściwa relaqa nauczyciel - uczeń daje efekty w postaci zwiększenia stopnia wzajemnego zrozumienia i lepszego opanowania wiedzy. Aby to osiągnąć, należy w pracy dydaktycznej przestrzegać praw i obowiązków. Nauczyciel powinien z taktem i wyrozumiałością wysłuchać mówiącego, zachować powagę przy wypowiedzi ucznia, podzielić się własnymi opiniami na omawiany temat, lecz nie osądzać surowo odmien-
40