IMG 30 (2)

ności w nawiązywaniu kontaktów, umiejętności 'współdziałania i współpracy oraz w twórczym angażowaniu się w wykonywanie powierźonych im zadań. Prawdopodobnie spowodowane jest to niewiarą w swoje siły i możliwości, a szczególnie tym, że nie dano im dotąd możliwości pełnienia odpowiedzialnych funkcji, które do niedawna przysługiwały tylko dorosłym lub uczniom najlepszym. Z czasem nabierają do siebie zaufania i przez to właśnie dorównują pozostałym uczniom.

W związku z powyższym należy powierzać. uczniom społecznie nieprzystosowanym najpierw zadania nie wymagające większych umiejętności i zdolności. Należy również dążyć do tego, aby uczniowie ci podejmowali je dobrowolnie. Ulubionym terenem wykonywania przez nich takich zadań są zwłaszcza wycieczki, o których zorganizowaniu należałoby częściej pomyśleć również w ramach zajęć lekcyjnych, np. lekcji geografii, przyrody, języka polskiego, historii, wychowania obywatelskiego lub wychowalna fizycznego. Na przykładzie zorganizowanych w ten sposób wycieczek dostrzegamy konieczność ściślejszej integracji zajęć pozalekcyjnych z lekcjami oraz potrzebę włączenia ogółu nauczycieli w organizowanie zajęć.

Organizując wycieczki i imprezy szkolne, nie sposób zapominać o idh doniosłym wpływie, jaki wywierają na kształtowanie postaw patriotycznych i obywatelskich uczniów (por. Czerwiński J., 1974; Iniewsiki F., 1985). Szczególną rolę pełnią one w stosunku do uczniów trudnych, wobec których najmniej skuteczne są oddziaływania werbalne. .Warto również pamiętać, iż sprawnie organizowane wycieczki lub imprezy szkolne przynoszą korzyść nie tylko uczniom. Stanowią one nader korzystną sytuację* w pracy i życiu nauczycieli Przede wszystkim uatrakcyjniają lekcje, pozwalają lepiej poznać uczniów, dostarczają oczywistych dowodów świadczących o efektywności wychowania szkolnego, a więc skuteczności starań i ofiarności nauczycieli jako głównych inspiratorów i organizatorów różnorodnych działań społecznych dzieci i młodzieży.

Uczniowie nieprzystosowani społecznie mają pełne prawa do korzystania z przedstawionych form pracy wychowawczej podczas zajęć pozalekcyjnych. Toteż trudno zgodzić się z poglądem, iż udział w pracach organizacji ideowo-wychowawczej ZHP,

w kołach zainteresowań i organizacjach społecznych, jak również w -wycieczkach i imprezach szkolnych powinien obejmować swym zasięgiem uczniów przystosowanych społecznie i z dobrymi osiągnięciami szkolnymi. Pogląd taki wydaje się dziś anachronizmem i jest nie do przyjęcia, szczególnie gdy uwzględni się sytuację szkolną i życiową uczniów sprawiających trudności wychowawcze. To. właśnie z tytułu choćby owej niełatwej dla nich sytuacji nie można odmawiać im okazji do w miarę przyjemnego spędzania czasu w ramach zajęć pozalekcyjnych. Udział w tego rodzaju formach działalności wychowawczej wskazuje również pośrednio, iż nie wszystkie problemy dają się rozstrzygnąć w wyniku oddziaływań wychowawczych na terenie klasy. Istnieją także sprawy wymagające rozwiązywania na tle działalnością ogólnosżkólnej, np. w ramach samorządu szkolnego i organizacji ideowo-wychowawczych lub społecznych, a nawet przy wykorzystaniu wpływów pozaszkolnych, jak odwoływanie się do pomocy rodziny i poradni wychowawczo-zawodowej.

' gHBHH