6862717497

35

Wiadomości Uniwersyteckie

Ze sportu • Ze sportu • Ze sportu • Ze sportu

Sport akademicki a zwłaszcza ten - przynajmniej w założeniach - powszechny sport studencki, był zawsze, bez względu na kolejne odnowy i reorganizacje, chroniczne niedoiowes-towany i medofinansowany. W nierównej rywalizaqi ze sportem zakotwiczonym przy, jak się później miało okazać, tylko pozornie bogatych, wielkich zakładach pracy czy resortach. których nikt me miał odwagi rozliczać z wydatkowanych na len cel funduszy, sport akademicki startował z pozy-qi ubogiego krewnego Uwarunkowania systemowe, prefe-renqe zawarowane dla młodych pokoleń Idas społecznych „równiejszych" wśród równych, sytuowały przyszyłych inteligentów na poziomie, z którego sięgnięcie przez niepokornych po najwyższe laury sportowe było czymś zupełnie wyjątkowym. Tego, ze jednak i nasze środowisko ma do odnotowania w swym dorobku takie chlubne wydarzenia, me można przypisywać jedynie przypadkowi czy nadzwyczajnemu zbiegowi okoliczności.

Powołanie do żyda. ponad 40 lat temu, Studiów Wy-chowania Fizycznego i wprowadzenie obowiązkowych zajęć z wychowania fizycznego me tylko sankcjonowało trwałą nawet labę okresy, w których mogliśmy uważać się za szczególnie hołubionych. Sukces sportowy dość łatwo i efektownie dostrzegany na zewnątrz stawał się pożądany, bo w jabmś sensie rekompensował niedostatek innych Nie chciałbym być żłc zrozumiany. Nie wzdychamy za czasami, bedy wynib sportowe, przez ich speqalne eksponowanie, mogły być traktowane spektakularnie. Jak wszyscy, a przynajmniej zdecydowana większość, tęsknimy za normalnością. Znamy swoje miejsce w szyku. Naszym najgorętszym pragnieniem jest, ażeby obowiązująca w każdym rozsądnym systemie edukaqi zasada wszechstronnego rozwoju była rzeczywiście stosowana By pomimo tzw. obiektywnych trudność, a nawet byzysów, zapewnione było chodaż minimum warunków i środków finansowych dla jq realizacji. Dopiero teraz zabieramy głos na ten lemat, ponieważ zdajemy sobie sprawę, że w czasach lak głębobego i wszechogarniającego kryzysu bezdyskusyjną koniecznością jest stosowanie grada-qi waznośd spraw W zrozumieniu syluaqi godzimy się z ograniczeniami i narzucaliśmy sobie i narzucamy dotkliwe samoogramczeoia. Jednak ostatoio w zamierzeniach i kon-trzydziesioletnim stażem pracy w Uniwersytecie) wyraźnie poniżej pracowników inżynieryjno-technicznych, a nauczycieli młodszego pokolenia na równi, albo i poniżej średniej płacy pracowników obsługi

Sądzę, że me uwłaczę godności milczących w swej dumie koleżanek i kolegow, jeśli zapylam Co mają zrobić, jakimi osiągmędami i efektami pracy mają wykazać się nauczyćele akademiccy Studium WF UMCS. ażeby ich płaoe choaaz zbliżyły się wysokośaą do średmq innych nauczyćeli akade-micbcb w ich Uniwersyteae?

Nawet w najbardziej nieprzyjaznych dla nauczyaeli czasach miała zastosowanie niepisana reguła, że przynajmniej a z nich, którzy wchodzili w ostatnie lala pracy przed przejśóem w stan spoczynku otrzymywali najwyższe z obowiązujących stawek, ażeby choaaz w tym symbolicznym geśóedobrej woli dać podstawę do wyliczenia możliwie korzystnego dla zainteresowanych wymiaru emerytury Wszechobowiązujące uśrednianie stawek nie pozwala nawet na manifestację jabego-kołwiek wyrazu trosb o i tak bardzo skromne bytowanie najbardziej zasłużonych

Sport UMCS na rozdrożu

obecność tego przedmiotu w programach wszystkich berun-ków studiów, ale również stanowiło naturalną bazę dla sportu studenebego Obowiązująca stała się zasada, ze do powinności wyższych uczelni należy również tworzenie warunków dla rozwoju różnych form aktywności ruchowq młodzieży, ob-jętcj ich oddziaływaniem. Realizacji tej zasady służyło zapewnienie odpowiedniej bazy obiektowo-sprzętowej, środków finansowych i kadry szkoleniowej. Środowisko akademicbe okazało się chłonne na pełną gamę szeroko pojętej kultury fizycznej Początkowo obowiązkowe wychowanie fizyczne w naszym Uniwersyteae traktowane było niechętnie, by mc powiedzieć - wrogo. Skądinąd trudno się było temu dziwić, gdyż wszystbe zmiany, wprowadzane do programów w łatach 50., me najlepiej się kojarzyły. Pierwsi magistrowie wychowania fizycznego wywodzili się z twardego pokolenia, jeszcze przedwojennych tzw gimnastyków, którzy nie zważając na pewne przejawy lekceważenia ze stoicbm spokojem robili swoje lak, że przedmiot nasz zaczął być z wolna tolerowany. Młodzież, nie obćążona uprzedzeniami, dość szybko uznała naszą obecność w uczelni jako rzecz normalną i można powiedzieć, że weszliśmy w fazę, bedy zaczęliśmy być akceptowani.

Doświadczenia i efekty współpracy Studiów WF i działających przy poszczególnych uczelniach Klubów Uczelnianych AZS wskazywały, że nie trzeba i me można wychowania fizycznego i sportu traktować rozdzielnie Znalazło to wyraz nawet w poszerzeniu nazwy naszej jednostb o określnik „i Sportu".

Wieloletnia praktyka potwierdziła, ze prawdziwą ostoją, odporną na najbardziej nawet udązliwe okresy kryzysowe dla sportu akademickiego, mogą być jedynie same uczelnie W zderzeniu z nękającym nas ostatnio kryzysem nawet szczycący się tradycją 70-letniq działalność Akademicb Związek Sportowy, jako orgamzaqa ogólnopolska, znajduje się w stanie aężbej zapasa Wydaje się, iż większe szanse na przetrwanie mają jego agendy osadzone w szkołach wyższych, czyli Kluby Uczelniane AZS

Konsekwentnie realizowana (zresztą do dzisiaj) praktyka kadrowa berownictwa naszego Studium, polegająca na zatrudnianiu nauczycieli akademicbch z wysokimi kwalifikacjami trenersbmi. jak również w pózniqszym okresie, powstanie Obiektów Akademickiego Ośrodka Sportowego spowodowało, że działające w Klubie Uczelnianym AZS UMCS sekcje sportowe zaczęły zdecydowanie przewodzić w rywali-zaqi środowiskowej, nawiązały walkę z wyspeqalizowanymi sekqami klubów sportowych, a w punktaqi generalnej blku-nastu dyscyplin Mistrzostw Polsb Uniwersytetów nasi spor-towcy-studenć stale podwyższali swoją pozycję, by w czternastej edycji (mistrzostwa uniwersytetów rozgrywane są w edycjach dwuletnich) okazać się najlepszymi w Polsce. Godzi się przypomnieć, ze uniwersytety w naszym kraju zlokalizowane są w największych miastycb, gdzie tradyqe osiągania wysobej klasy wyników sportowych są o wiele starsze ni z w Lublinie

Muszę przyznać, ze bez względu na zawirowania polityczne, zmienność charakterystycznych dla różnych okresow trendów czy nawet uwarunkowań prawnych, zawartych w kolejno nowelizowanych ustawach o szkolnictwie wyższym, mieliśmy szczęsae do naszych bezpośrednich opiekunów z ramienia władz uniwersytetu, czyli do prorektorów, w których zakresie kcmpeienqi mieśały się sprawy związane z naszą dnałalnosaą Niechaj me będzie nam to poczytane za meskromność, ale może pewien wpływ na przychylny stosunek ludzi piastujących decydencbe stanowiska w „płonącym wieżowcu" i na wydziałach miała okoliczność, ze coraz częśaej rekrutowali się oni z grona absolwentów, którzy za naszym pośrednictwem czynnie zriknęli się ze studencką kulturą fizyczną i czasu lego me uważają za stracony. Były kretnycb decyzjach ministerstwa, a co za tym idzie i władz uczelni, dostrzegamy poważne i co gorsze trwałe zagrożenia Ich mnogość me pozwala na wyliczenie wszystbeb i dlatego skupię się na tych najbardziq niepokojących.

Przy konstruowaniu nowych programów liczbę 180 godzin wychowania fizycznego, którą każdy student był obowiązany odbyć w czasie studiów, zredukowano do 120, czyli praktycznie pozostawiono w.f na pierwszych dwóch latach. Dobiega końca 33 rok mojq pracy w Studium. Doskonale pamiętam, ile wysiłku, ilu lat starań, ilu zabiegów o poszerzenie bazy obiektowq, o środb finansowe na len cel, ilu uzasadnień wymagało wprowadzenie tych zajęć na trzea rok studiów. Zdrowa tendenqa przedłużania okresu naszego oddziaływania została wyhamowana Ba! Usaokqonowany i obwarowany konkretnym przepisem został regres o 1/3 wymiaru godzin. Cofnęliśmy się o 20 lat.

Wówczas, czyli trzy lata temu, aęda te przyjęliśmy ze zrozumieniem, świadomi faktu, iż uczelnię jako jednostkę finansowaną z budżetu państwa przestało być stać na wynajmowanie obiektów, a tych zabrakło właśnie dla populacji trzeaego roku studiów. Wbrew pozorom kompleks Akademic-bego Ośrodka Sportowego, stanowiący jednocześnie podstawową bazę zarówno dla sekqi wyczynowych Akademickiego Związku Sportowego, jak i sekcji sportowych KJubu Uczelnianego naszego uniwersytetu, daje możliwość zorganizowania zajęć z w f. zaledwie dla młodzieży dwóch pierwszych lat studiów i to tylko w minimalnym wymiarze 2 godzin tygodniowo Pozbawienie studentów trzeaego roku studiów

jabejkolwiek formy ćwiczeń aełesnycb traktowaliśmy jako tymczasowe ich zawieszenie, a nie całkowitą likwidację

Wydawało się, że dysponena obiektów szkolnych, klubowych czy miqsbcb po pierwszej eksplozji szaleństwa cenowego spuszczą z tonu. albo uczelnie okrzepną na tyle, że będą mogły podnająć sale do ćwiczeń do czasu rozbudowy bazy własiiej. Nic z tych rzeczy' Waąż okrawany budżet uczelni nie nadąża nawet za inflaqą Przybywa jedynie studentów Upychanie ich do waąż tej samq liczby grup dydaktycznych spowodowało przekroczenie wszelbcb dopuszczalnych norm ich bczeboośa. co wpływa na obniżenie jakośa zajęć, a w przypadku zajęć na pływalni zagraża wręcz bezpieczeństwu ćwiczących.

Pokora, z jaką środowisko akademicbe. juz od blku lat, znosi drastyczne ograniczenia, uznając je za nieuniknioną konsekwenqę bardzo trudnego, początkowego okresu trans-formaqi ustrojowq, odwzajemniona została całkowitym zignorowaniem jego potrzeb. Uczestnicy zorganizowanego przez redakcje „Polityb” i „Forum Akademicbego" spotkania panelowego z aktualnym szefem finansów Rzeczypospolitej mieli wątpliwą przyjemność wysłuchania złośliwie arogancbch w treśa i pogardliwych w torue wypowiedzi Pana Ministra, jabmi skwitował zgłaszane przez zebranych problemy i zapytania.

Finalnym efektem stycznośa studenta z zajęoami wychowania fizycznego powinno być, oprócz wyposażenia go w pewien zasób umiqętnośa, zaszczepienie w nim zainteresowania szeroko pojętą kulturą fizyczną oraz nawyku czynnego i systematycznego uczestnictwa w wybranej formie aklywno-śa rucbowq W sytuaqi, bedy zajęaa te prowadzone są częstokroć w anormalnych warunkach, tylko wyjątkowemu zaangażowaniu i mewyczerpanq inwenqi prowadzących możemy zawdzięczać to, że me odnoszą one przea wnego skutku, czyli me oddziałują zniechęcająco. Niestety, me sposob dopatrywać się cboaazby mtenqi jabegokolwiek zadośćuczynienia ofiarnośa codneonq pracy naszych nauczyaeli, nawet w wąsbcb granicach tzw. widełek, ograniczających i tak msbe stawki wynagrodzeń Lektura rubryb „Z prac Senatu" numeru I „Wiadomość Uniwersyteckich" utwierdza nas w tym przekonamu Dane dotyczące średnich płac w UMCS sytuują naszych nauczycieli (nawet tych z przeszło

Nie potrafimy pocieszyć się tym, ze inne uniwersytety nas uprzedziły i „wyprzedziły". Już od roku akademickiego 1991/1992 są labę uczelnie, które ograniczyły obowiązkowy w. f. tylko do pierwszego roku studiów, albo i w ogolę zlikwidowały. Przykładów me trzeba daleko szukać, bo cboaazby nasz najbliższy sąsiad Katolicb Uniwersytet Lubelski. Chcę uprzedzić głośny odzew protestu, że me zlikwidowano, tylko zmodernizowano poprzez odqśbe od „nie-demokratycznq" obowiązkowośa w berunku tzw. fakultetów. Teoretycznie może i zalozeme słuszne. Praktycznie raczej z gatunku tych „jedynie słusznych". Postąpiono według znanego i wyprobowaoego w powojennej historii schematu; najłatwiq oszczędza się na zdrowiu i kulturze, a lej fizycznq zwłaszcza Można wykazać aę doraźnymi efektami, a że w dalszej perspektywie wielokrotność tych oszczędność spłacana będzie cberlaciwem następnych pokoleń i zambem potrzeby jabqkolwiek aktywności ruchowej, to już zmartwienie tych, co przyjdą po nas. Uginając się pod nacisbem nieubłaganych realiów super kryzysu można jeszcze uznać za zasadne racje oszczędnościowe, ale powoływanie się na rozwiązania w uczelniach bogatych bajów zachodnich czy zamorsbego mocarstwa jest chwytem efektownym, ale w istocie dosyć bałamutnym, gdyż obowiązując* tam systemy punktowe są lak pomyślane, że studentowi dokonującemu wyboru przedmiotów me opłaca się zrezygnować z zajęć wychowania fizycznego, a co najważniejsze żadnemu z nieb (nawet temu niepełnosprawnemu) me przyjdzie do głowy, że można się bez tego obejść. Inny jest poziom świadomość

w tym względzie i inne są wcześniej, mocno utrwalone nawyb. Dla dużego odsetka naszej młodzieży wstępującej na studia, obowiązkowe zajęaa z wychowania fizycznego są me tylko ostatnią, ale i waąz pierwszą okazją do zeikmęaa się z zorganizowaną formą ruchu. Jak to pierwszą? Przeaeż przez blkanaśae lat szkoloq naub wychowanie fizyczne figurowało w spisie przedmiotów? Niestety, w widu przypadkach tylko figurowało i to jest nasza, polska specyfika. Wątpiących zapraszam w październiku na zajęaa z pierwszymi rocznikami studentów To. ze poziom sprawności, jab prezentują, jest gorszy mz zły, eliminujący icb w najbardziej efektywnym wieku ze sprawdzania swych sił w rywalizaqi sportowej, można by jeszcze przeboleć, ale jaskrawo objawiające się zaburzenia rozwoju fizycznego, odbiegających od określonych fizjologią norm, muszą mepokoić i przestrzegać przed zbyt dosłownym powielaman zachodnich wzorów, bez uwzględnienia naszych zapożnień w tej dziedzinie. Om jużdużo wcześniq doszli do wniosku, że na tego typu oszczędność ich po prostu me stać.

Negatywne skutki „nowatorskich" zmian w wymienionym przykładowo uniwersytecie już w przedziale trzech latakade-micbcb są aż nadto widoczne Liczba studentów czynnie i systematycznie uprawiających jakiekolwiek ćwiczenia aeles-ne gwałtownie spadła i spada nadal. Nie wiem czy w najbliższym czasie będą podane do publicznej wiadomość jabeś statystyczne dane, dokumentujące to zjawisko, ale symptomy obumierania sportu studenebego w tej uczelni objawiają się coraz częstszą nieobecnośaą jq zespołów w rozgrywkach środowiskowych i ogóloopolsbch oraz zdecydowanym obniżeniem poziomu, jeszcze rozpędem wegetujących sekcji. Zaledwie wegetujących, bo pozbawionych dopływu chętnych do treningu, którzy wywodzili sę spośród wyróżniających się sprawnoścą ćwiczących w grupach obowiązkowego w. f. Pomimo deklaraqi słownych, głoszonych przez przedstawi-aeli władz KUL podczas uroczystośa inaugurującq jubileuszowy rok 70-leaa AZS w Lublinie, ze odqśae od formy obowiązkowego w. f me oznacza osłabienia troski o zapewnienie studentom warunków do ich harmonijnego i wszech-

Dokończenie na stronie 36